Wirus Zika - gdzie występuje, objawy, diagnostyka i leczenie

Wirus Zika to wirus RNA z rodzaju Flavivirus, przenoszony głównie przez komary Aedes aegypti i Aedes albopictus. Został po raz pierwszy zidentyfikowany w lasach w Ugandzie w 1947 roku.

Charakterystyczne dla wirusa Zika jest to, że większość zakażeń przebiega bezobjawowo lub z lekkimi objawami, takimi jak gorączka, bóle stawów i mięśni, wysypka czy ból głowy. U większości osób infekcja nie jest groźna, a symptomy ustępują samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni.

Jednak największym zmartwieniem związanym z wirusem Zika jest jego potencjalny wpływ na rozwój płodu. Zakażenie w trakcie ciąży może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak małogłowie (mikrocefalia) u noworodków.

Wirus Zika pierwotnie został zidentyfikowany w Afryce, ale od tamtej pory jego zasięg geograficzny się rozszerzył. Występuje głównie w obszarach tropikalnych i subtropikalnych na różnych kontynentach. Największe epidemie wirusa Zika miały miejsce w krajach Ameryki Łacińskiej, takich jak Brazylia, Kolumbia czy Meksyk, ale wirus był obecny także na terenie Ameryki Południowej i Środkowej.

Ponadto infekcje zdarzały się również w niektórych regionach Azji, Oceanii, a także Ameryki Północnej i Europy. Zwykle był to wynik podróży do obszarów, gdzie wirus Zika ma charakter endemiczny.

Głównym sposobem transmisji wirusa Zika jest ukąszenie zainfekowanego komara (Aedes aegypti i Aedes albopictus). Istnieje również ryzyko przeniesienia wirusa drogą płciową lub poprzez przetoczenie krwi osoby chorej.

Kobieta zakażona wirusem Zika może przenieść go na płód w czasie ciąży, co może prowadzić do poważnych wad rozwojowych u dziecka, takich jak małogłowie (mikrocefalia) i inne defekty neurologiczne.

Zakażenie wirusem Zika u około 80% chorych ma bezobjawowy przebieg, u pozostałych powoduje następujące symptomy:

• podwyższona temperatura ciała,
• czerwone plamki lub wysypka skórna,
• bóle stawów i mięśni,
• ból głowy,
• zapalenie spojówek,
• afty,
• brak apetytu,
• nudności i wymioty,
• biegunka.

Wymienione wyżej dolegliwości mają charakter łagodny i ustępują samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni.

Gdy kobieta w ciąży zostanie zarażona, istnieje ryzyko przeniesienia wirusa Zika na płód, co może prowadzić do poważnych wad rozwojowych. Najbardziej znanym skutkiem jest małogłowie, czyli stan, w którym głowa i mózg dziecka są mniejsze niż przeciętnie, co często idzie w parze z opóźnieniem rozwoju neurologicznego i innymi poważnymi problemami zdrowotnymi.

Ponadto, infekcja u kobiet w ciąży może powodować inne defekty neurologiczne u płodu, takie jak zaburzenia wzroku i słuchu, problemy z układem nerwowym czy opóźnienia w rozwoju motorycznym.

Istnieje również znacznie większe ryzyko wystąpienia deformacji twarzy dziecka, wad oczu, deformacji stóp, wrodzonej sztywności stawów, a nawet epilepsji.

Z tego względu kobiety w ciąży, które podróżują do obszarów, gdzie wirus Zika jest szeroko rozpowszechniony, powinny szczególnie zwracać uwagę na środki zapobiegawcze, takie jak stosowanie repelentów i noszenie długich ubrań.

Potwierdzenie obecności wirusa w organizmie możliwe jest poprzez test serologiczny w celu wykrycia przeciwciał IgM i IgG (test ELISA) lub analizę genetyczną metodą RT-PCR.

Leczenie zakażenia ma charakter objawowy i polega na stosowaniu leków przeciwgorączkowych lub przeciwbólowych. Nie zaleca się jednak przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), ze względu na ryzyko powikłań krwotocznych

Osoby zakażone powinny skupić się na odpoczynku, piciu dużej ilości płynów oraz spożywaniu zdrowych, zbilansowanych posiłków, by jak najszybciej wrócić do zdrowia.

W przypadku cięższych objawów lub podejrzenia zakażenia wirusem Zika w ciąży zaleca się konsultację z lekarzem w celu oceny stanu zdrowia oraz monitorowania rozwijającego się płodu.