Wodniak jądra

Wodniak jądra to rodzaj torbieli gromadzącej płyn surowiczy pomiędzy błoną otrzewną a błoną surowiczą jądra. Wodniak jądra najczęściej jest zaburzeniem wrodzonym. Pojawia się u 6 proc. noworodków płci męskiej. Spowodowany jest brakiem równowagi pomiędzy ilością płynu a możliwością jego wchłaniania przez osłonkę pochwową jądra. Może być także nabyty, wywołany urazami, operacjami, nowotworami i stanami zapalnymi.

1. Objawy wodniaka jądra

Wodniak jądra to płyn w kolorze bursztynowym, nagromadzony pomiędzy osłonkami jądra w ilości około kilkudziesięciu lub kilkuset mililitrów. Nie jest to zaburzenie samo w sobie groźne dla organizmu. Jednak ważne jest, aby zawsze dokładnie zbadać zarówno fizjologię wodniaka, jak i ustalić jego przyczynę. Objawy wodniaka mogą być podobne do przepukliny pachwinowej, zapalenia jądra i nowotworu jądra. Dlatego w przypadku jakichkolwiek zmian w jądrach zawsze należy zgłosić się do specjalisty, który zaleci odpowiednie badania.

Wodniak jądra objawia się:

• powiększeniem jądra o gładkiej i napiętej powierzchni, bez zaczerwienienia;
• rozpraszaniem światła przez worek mosznowy;
• zmianami rozmiaru wodniaka, zwiększaniem się go wieczorem;
• normalnym i niebolesnym oddawaniem moczu;
• rzadko bólem i trudnościami w chodzeniu.

2. Rodzaje wodniaków jądra

W przypadku wodniaków wrodzonych u dzieci, jego przyczyna leży w niezarośnięciu wyrostka pochwowego. Gromadzący się, przezroczysty, lekko brunatny płyn może przepływać do jamy otrzewnej i z powrotem, co skutkuje wahaniami w rozmiarze wodniaka. Wrodzony wodniak jądra występuje u 6 proc. noworodków, jednak u większości z nich wodniak zanika po roku lub dwóch, w momencie kiedy zrasta się wyrostek pochwowy. W 10 proc. przypadków wrodzone wodniaki jąder występują obustronnie.

Wodniak jądra nabyty jest także spowodowany nagromadzeniem płynu między błoną trzewną a osłonką jądra. Jednak przyczyny takiego wodniaka są inne. Najczęściej wodniak nabyty pojawia się jako powikłanie:

• zapalenia jądra,
• zapalenia najądrza,
• urazu jądra,
• operacji przepukliny pachwinowej,
• operacji żylaków powrózka nasiennego.

Powiększone jądra mogą jeszcze zwiększać swój rozmiar, co prowadzi do problemów z chodzeniem i pojawienia się bólu. Z czasem może także, rosnąc, utrudnić produkcję plemników, a nawet doprowadzić do zaniku jądra i w konsekwencji do niepłodności.

3. Leczenie wodniaka jądra

Pierwszym krokiem do leczenia jest prawidłowa diagnoza. Stosowane badania to przede wszystkim badanie USG, umożliwiające odróżnienie wodniaka od innych problemów i chorób jąder. Leczenie wodniaka jądra to przede wszystkim leczenie chirurgiczne. Stosuje się je zarówno w przypadkach wodniaków wrodzonych, jak i nabytych, jednak przy wodniakach wrodzonych czeka się zazwyczaj dwa lata na samoistne ustąpienie.

Wskazania do leczenia wodniaka jądra to:

• trudności w odróżnieniu wodniaka od przepukliny pachwinowej,
• brak możliwości dokładnego przebadania jądra,
• ból,
• niepłodność.

Istnieją dwa rodzaje operacji stosowane w leczeniu wodniaka jądra:

• zabieg metodą von Bergmanna,
• zabieg metodą Winkelmanna.

Wodniak jądra wrodzony pojawia się u dzieci dość często, jednak w wielu przypadkach samoistnie ustępuje. Jego leczenie jest bardzo ważne, gdyż może on doprowadzić do niepłodności u mężczyzny.