Zabieg- charakterystyka, czym jest zabieg operacyjny, zgoda pacjenta.

Zabieg to nic innego, jak czynność medyczna, która jest pomocna w profilaktyce, diagnostyce, a także leczeniu wielu chorób. Może być wykonywany ręcznie lub za pomocą specjalistycznej aparatury medycznej i narzędzi.

1. Czym jest zabieg?

Zabieg to czynność medyczna, której celem jest profilaktyka i diagnostyka chorób, a przede wszystkim ich skuteczne leczenie. Zakres terminu jest bardzo szeroki, ponieważ obejmuje działania o niezwykle zróżnicowanym charakterze i stopniu trudności. Zabiegi medyczne dotyczą różnych dziedzin medycyny, np. chirurgii, ginekologii, alergologii czy pulmonologii. Można zatem mówić o zabiegach chirurgicznych, ginekologicznych itd. Tamponada nosa czy usunięcie migdałków to różne rodzaje zabiegów medycznych.

Zabiegiem może być dezynfekcja otarcia naskórka czy prosta iniekcja, ale jest nim także transplantacja serca czy wszczepienie implantu. Dlatego też można je przeprowadzać nie tylko w sterylnej sali operacyjnej (w warunkach aseptycznych), ale także w gabinecie zabiegowym, a nawet w domu pacjenta. Zabiegi wykonują nie tylko lekarze wszystkich specjalności, ale także osoby nie będące nimi, a należące do personelu medycznego.

2. Zabieg operacyjny (operacja)

Zobacz film: "Czego pacjenci powinni spodziewać się po operacji?"

Szczególnym rodzajem zabiegu jest operacja, czyli akcja chirurgiczna na narządach lub tkankach pacjenta, którego celem jest uzyskanie poprawy stanu zdrowia pacjenta lub diagnostyka danej choroby. Przeprowadzają go lekarze zwani chirurgami, a ich rodzaje wzięły swe nazwy od specjalności lekarskich i wewnątrzchirurgicznych. Stąd też mamy operacje ginekologiczne, okulistyczne czy ortopedyczne. Miejsca przeznaczone do wykonywania zabiegów operacyjnych to bloki operacyjne.

U pewnej części pacjentów mogą wystąpić powikłania pooperacyjne. Zazwyczaj są one związane z samym zabiegiem, jednak nie jest to regułą. Mogą też wynikać z chorób współistniejących.

Wśród zabiegów operacyjnych wyróżniamy zabiegi:

• nagłe – muszą być wykonane w krótkim czasie po wystąpieniu objawów. Wskazaniem do tego typu zabiegów są pęknięte tętniaki aorty, krwotoki z uszkodzonych naczyń tętniczych, obfite krwotoki z przewodu pokarmowego.
• pilne – muszą być wykonane w ciągu kilku godzin, maksymalnie kilku dni od wystąpienia objawów. Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegów są: perforacje przewodu pokarmowego, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, niedrożność jelit, zapalenie dróg żółciowych.
• planowe – zazwyczaj wykonywane są w ustalonym terminie, w ciągu tygodni lub miesięcy. Do zabiegów planowych zaliczamy operacje plastyczne, przepukliny planowe, operacje tarczycy.

Ze względu na cel i wynik operacji, zabiegi operacyjne można podzielić na:

• zwiadowcze (diagnostyczne) – są one niebywale pomocne w rozpoznaniu choroby, a nie ich leczeniu. Przykładem może być np. laparotomia zwiadowcza.
• radykalne (doszczętne) – pozwalają one na całkowite wyleczenie pacjenta. Mogą dotyczyć wycięcia konkretnego narządu lub dużej części pojedynczego narządu. Zabiegi radykalne bardzo często wykonywane są u osób chorych na nowotwory.
• paliatywne (łagodzące) – nie mają na celu wyleczenia, a jedynie zwiększenie komfortu osoby chorej. Zabiegi paliatywne (łagodzące) poprawiają ogólny stan pacjenta, nie usuwając właściwej przyczyny dolegliwości.
• plastyczne – celem zabiegów plastycznych jest zazwyczaj skorygowanych niedoskonałości ciała. Mogą być to niedoskonałości wrodzone lub nabyte. Przykładem zabiegu plastycznego może być np. operacja powiększenia biustu, korekcja nosa, plastyka brzucha.

3. Wykonanie zabiegu, a zgoda pacjenta

Każdy zabieg jest naruszeniem nietykalności osobistej pacjenta, dlatego wymaga jego zgody lub zgody jego najbliższej rodziny. Tylko w wyjątkowych przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia lekarze mogą podjąć decyzję o przeprowadzeniu danego zabiegu bez woli chorego. Informacja na ten temat znajduje się w 33 artykule ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

„Badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez jego zgody jest dopuszczalne, jeżeli wymaga on niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym”.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.