Zapalenie czerwieni wargowej - przyczyny, objawy i leczenie
Zapalenie czerwieni wargowej to choroba ust, istotą której jest stan zapalny warg. Typowy objaw to zmiana koloru ust. Te najczęściej są bardziej czerwone niż zwykle, ale i spierzchnięte, popękane i suche. Jakie są przyczyny dolegliwości? Na czym polega leczenie?
1. Co to jest zapalenie czerwieni wargowej?
Zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis) to choroba ust objawiająca się stanem zapalnym warg. Te stają się obolałe, popękane i spierzchnięte. Dlaczego tak się dzieje?
Czerwień wargowa (pojęcie odnosi się do zabarwienia ust) składa się głównie z cienkiej skóry pozbawionej gruczołów potowych i łojowych. Warstwa nabłonkowa, która je pokrywa, jest bardzo cienka, a za kolor ust odpowiadają prześwitujące naczynia krwionośne.
Oznacza to, że wargi są bardzo podatne na uszkodzenia. Z uwagi na brak naturalnej, lipidowej warstwy ochronnej szybko się wysuszają. Ponieważ dodatkowo nie mają barwnika (melanocytów), są bardziej wrażliwe na działanie promieni słonecznych.
2. Przyczyny zapalenia czerwieni wargowej
Najczęściej zapalenie czerwieni wargowej spowodowane jest przez podrażnienie warg, będące skutkiem działania wiatru czy niskiej temperatury. Ustom nie pomagają również szkodliwe nawyki: przygryzanie czy oblizywanie.
Sucha skóra wokół ust i złuszczający się naskórek warg to także niektóre z objawów odwodnienia organizmu. Wówczas pojawia się także suchość śluzówek i języka, łuszczenie się naskórka z innych części ciała, zmniejszone oddawanie moczu, zwiększone pragnienie czy nadmierna senność.
Ponadto stan zapalny ust i skóry wokół ust może być związany z miejscowym stosowaniem niektórych leków, takich jak glikokortykosteroidy czy retinoidy. Inną przyczyną zapalenia czerwieni wargowej jest nadmierna ekspozycja na światło (świetlne zapalenie czerwieni wargowej). To odczyn fotoalergiczny.
Zapalenie czerwieni wargowej a choroby
Zapalenie czerwieni wargowej może być również związane z alergią kontaktową i ekspozycją na alergeny, czyli czynniki uczulające. Za alergiczne zapalenie czerwieni wargowej zwykle odpowiadają pomadki, pasta do zębów, kremy, toniki, żele do mycia twarzy czy płyny do płukania ust. Choroba może być także wywołana także przez różne czynniki infekcyjne o podłożu grzybiczym, wirusowym lub bakteryjnym.
Drożdżakowe zapalenie czerwieni wargowej jest wywołane zakażeniem grzybami z rodzaju drożdżaków (Candida). Choroba jest zakaźna, można się nią zarazić przez pocałunek z chorą osobą czy stosowanie tych samych sztućców, czy naczyń.
Zapalenie czerwieni wargowej może być również wywołane przez bakterie (Streptoccocus pyogenes, Staphylococcus aureus). Zakażenie wirusami to przede wszystkim infekcja Herpes Simplex Virus, czyli opryszczka wargowa.
Obserwuje się również ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej, cheilitis mający związek z AZS (atopowe zapalenie skóry) czy zespołem Sjögrena. Zmiany w obrębie błony śluzowej warg mogą występować także u chorych na Covid-19.
3. Objawy zapalenia czerwieni wargowej
Objawy zapalenia czerwieni wargowej są bardzo charakterystyczne. Usta są nie tylko suche, spuchnięte i głęboko popękane, ale również krwawią i bolą. Pojawia się uczucie pieczenia. Chorobie towarzyszy również pękanie kącików ust.
Zapalenie czerwieni wargowej może przyjąć postać pęcherzy i strupków. Typowe jest nadmierne złuszczanie skóry ust. Dyskomfort obejmuje najczęściej obydwie wargi oraz skórę wokół ust, która także jest podrażniona sucha i zaczerwieniona. Zapalenie czerwieni wargowej może być ostre i przewlekłe, ale i nawracające.
4. Diagnostyka i leczenie
W rozpoznaniu zapalenia czerwieni wargowej pomocny jest wywiad lekarski (ważne są informacje na temat okoliczności i czasu pojawienia się zmian), jak i badania. To na przykład alergiczne testy skórne, które pomogą ustalić czynnik wywołujący. Gdy ustalony zostanie substancja drażniąca, kluczowym elementem leczenia, ale i profilaktyki, jest unikanie alergenu.
Bezwzględnym wskazaniem jest także odpowiednia pielęgnacja ust (nawilżanie) oraz powstrzymanie się od nawyku oblizywania warg. Warto stosować balsamy do suchych i spierzchniętych ust z dużą zawartością składników nawilżających. Sprawdzi się również biała wazelina, pozbawiona dodatków zapachowych i smakowych. Gdy za chorobę odpowiada stosowanie glikokortykosteroidów czy liszajec suchy, stosuje się maść z antybiotykiem. W przypadku infekcji wirusowej stosuje się acyklowir.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.