Zapalenie piersi – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie piersi to zapalenie gruczołu mlekowego brodawki sutkowej i gruczołów sutkowych. W większości przypadków jest to połogowe zapalenie sutka, które pojawia się zwykle między 2. a 6. tygodniem po porodzie, choć może się rozwinąć w każdym momencie laktacji. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia piersi? Jak postępować i je leczyć?

1. Co to jest zapalenie piersi?

Zapalenie piersi może pojawić się na każdym etapie laktacji, najczęściej jednak między 2. a 6. tygodniem po porodzie. Przyjmuje postać zapalenia brodawki sutkowej (thelitis) lub zapalenia gruczołów sutkowych (mastitis).

Stan zapalny może obejmować gruczoł piersiowy częściowo lub w całości. Najczęściej rozwija się jednostronnie i obejmuje zewnętrzny, górny kwadrant piersi. Może rozszerzyć się na całą pierś.

Zobacz film: "Odbijanie powietrza po karmieniu piersi"

Specjaliści, obok połogowego zapalenie sutka, o którym wspomniano, wyróżniają także pozapołogowe zapalenie sutka i noworodkowe zapalenie sutków. W zdecydowanej większości przypadków (95 %) to połogowe zapalenie sutka. Pozapołogowe zapalenie piersi nie ma związku z karmieniem piersią.

2. Objawy zapalenia piersi

Objawem zapalenia piersi jest zaczerwienienie, miejscowe ucieplenie i opuchnięcie fragmentu piersi. Pierś jest bolesna, zarówno podczas karmienia, jak i między karmieniami. Mogą pojawić się objawy grypopodobne, takie jak dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, gorączka i zmęczenie.

Zapalenie piersi trwa 3–4 dni, ze szczytem objawów w 2. dniu choroby. Gorączka i objawy ogólne mijają po 24–36 godzinach, a zaczerwienienie i bolesność ustępują w 2.–3. dobie.

3. Przyczyny zapalenia piersi

O zapaleniu piersi mówi się, gdy wskutek przepełniania się przewodów i pęcherzyków mlecznych, w wyniku uszkodzenia nabłonka przewodów mlecznych, do tkanek gruczołu piersiowego przenikną drobiny pokarmu. To wywołuje reakcję obronną organizmu. Pojawia się zapalenie miejscowe.

W sytuacji, gdy cząsteczki pokarmu przenikną do naczyń krwionośnych, pojawiają się objawy grypopodobne. Kolejny etap to namnażanie się bakterii w zalegającym pokarmie.

Rozwojowi stanu zapalnego sprzyja:

• zastój pokarmu,
• niepełne opróżnianie piersi,
• nieprawidłowa technika karmienia piersią dziecka,
• zmniejszenie częstości karmień,
• uraz piersi,
• nadprodukcja pokarmu wywołana zbędnym odciąganiem,
• niewłaściwe odżywianie,
• dieta niedoborowa,
• anemia,
• przemęczenie, stres,
• zaburzenia odporności,
• uszkodzone brodawki piersiowe,
• przebyte zapalenie piersi.

Bakterie, które zwykle odpowiadają za zapaleniu piersi, to:

• gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) penicylinooporny MSSA,
• gronkowiec złocisty metycylinooporny MRSA,
• gronkowiec skórny (S. epidermidis) MSCNS,
• paciorkowce,
• enetrokoki,
• pałeczka okrężnicy.

4. Postępowanie i leczenie

W przypadku zapalenia piersi najważniejsze jest częste opróżnianie piersi. Najbardziej efektywne jest prawidłowe ssanie dziecka lub laktator. Pokarm dla dziecka jest bezpieczny. O czym pamiętać?

• Karmienie warto rozpoczynać od chorej piersi.
• Dziecko należy karmić często, co dwie godziny.
• Ulgę przyniosą zimne okłady na chory fragment piersi (mokre kompresy, lód, okłady żelowe).
• Należy nosić nieuciskający biustonosz.
• Bardzo ważne jest zwiększenie ilości przyjmowanych płynów.
• Należy odpoczywać w łóżku (warto prosić bliskich o pomoc w opiece nad dzieckiem).
• Nie wolno masować i ugniatać piersi, a także stosować gorących okładów.
• Nie należy stosować bromokryptyny ani innych leków hamujących laktację.

Leczenie zapalenia piersi polega na podawaniu leków, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe, często także antybiotyki. Zwykle są to:

• doustne penicyliny izooksazolilowe, * amoksycylina z kwasem klawulanowym,
• cefalosporyny I i II generacji,
• makrolidy.

Co ważne, nie ma wówczas przeciwwskazań do karmienia dziecka piersią z powodu przyjmowania wymienionych leków. Zwykle zapalenie piersi nie wymaga wdrażania antybiotykoterapii, a poprawa samopoczucia i stanu zdrowia zwykle następuje (jeśli kobieta stosuje się do zaleceń). Zdarza się jednak, że wymagany jest kontakt z lekarzem. Dzieje się tak w sytuacji, gdy:

• stan się nie poprawia, stan się pogarsza,
• pierś boli coraz bardziej,
• gorączka nie spada.

Zapalenia piersi nie wolno lekceważyć, ponieważ stan zapalny nie tylko sprawia ból, ale i jest prowadzi do powikłań. To zarówno jego nawracanie, obniżenie poziomu laktacji oraz ropień. Jego objawy to silny, miejscowy ból, wysoka gorączka, typowa zmiana na piersi i widoczny w USG dobrze odgraniczony zbiornik płynu.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.