Zapalenie piersi – przyczyny, objawy i leczenie
Zapalenie piersi to zapalenie gruczołu mlekowego brodawki sutkowej i gruczołów sutkowych. W większości przypadków jest to połogowe zapalenie sutka, które pojawia się zwykle między 2. a 6. tygodniem po porodzie, choć może się rozwinąć w każdym momencie laktacji. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia piersi? Jak postępować i je leczyć?
1. Co to jest zapalenie piersi?
Zapalenie piersi może pojawić się na każdym etapie laktacji, najczęściej jednak między 2. a 6. tygodniem po porodzie. Przyjmuje postać zapalenia brodawki sutkowej (thelitis) lub zapalenia gruczołów sutkowych (mastitis).
Stan zapalny może obejmować gruczoł piersiowy częściowo lub w całości. Najczęściej rozwija się jednostronnie i obejmuje zewnętrzny, górny kwadrant piersi. Może rozszerzyć się na całą pierś.
Specjaliści, obok połogowego zapalenie sutka, o którym wspomniano, wyróżniają także pozapołogowe zapalenie sutka i noworodkowe zapalenie sutków. W zdecydowanej większości przypadków (95 %) to połogowe zapalenie sutka. Pozapołogowe zapalenie piersi nie ma związku z karmieniem piersią.
2. Objawy zapalenia piersi
Objawem zapalenia piersi jest zaczerwienienie, miejscowe ucieplenie i opuchnięcie fragmentu piersi. Pierś jest bolesna, zarówno podczas karmienia, jak i między karmieniami. Mogą pojawić się objawy grypopodobne, takie jak dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, gorączka i zmęczenie.
Zapalenie piersi trwa 3–4 dni, ze szczytem objawów w 2. dniu choroby. Gorączka i objawy ogólne mijają po 24–36 godzinach, a zaczerwienienie i bolesność ustępują w 2.–3. dobie.
3. Przyczyny zapalenia piersi
O zapaleniu piersi mówi się, gdy wskutek przepełniania się przewodów i pęcherzyków mlecznych, w wyniku uszkodzenia nabłonka przewodów mlecznych, do tkanek gruczołu piersiowego przenikną drobiny pokarmu. To wywołuje reakcję obronną organizmu. Pojawia się zapalenie miejscowe.
W sytuacji, gdy cząsteczki pokarmu przenikną do naczyń krwionośnych, pojawiają się objawy grypopodobne. Kolejny etap to namnażanie się bakterii w zalegającym pokarmie.
Rozwojowi stanu zapalnego sprzyja:
- zastój pokarmu,
- niepełne opróżnianie piersi,
- nieprawidłowa technika karmienia piersią dziecka,
- zmniejszenie częstości karmień,
- uraz piersi,
- nadprodukcja pokarmu wywołana zbędnym odciąganiem,
- niewłaściwe odżywianie,
- dieta niedoborowa,
- anemia,
- przemęczenie, stres,
- zaburzenia odporności,
- uszkodzone brodawki piersiowe,
- przebyte zapalenie piersi.
Bakterie, które zwykle odpowiadają za zapaleniu piersi, to:
- gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) penicylinooporny MSSA,
- gronkowiec złocisty metycylinooporny MRSA,
- gronkowiec skórny (S. epidermidis) MSCNS,
- paciorkowce,
- enetrokoki,
- pałeczka okrężnicy.
4. Postępowanie i leczenie
W przypadku zapalenia piersi najważniejsze jest częste opróżnianie piersi. Najbardziej efektywne jest prawidłowe ssanie dziecka lub laktator. Pokarm dla dziecka jest bezpieczny. O czym pamiętać?
- Karmienie warto rozpoczynać od chorej piersi.
- Dziecko należy karmić często, co dwie godziny.
- Ulgę przyniosą zimne okłady na chory fragment piersi (mokre kompresy, lód, okłady żelowe).
- Należy nosić nieuciskający biustonosz.
- Bardzo ważne jest zwiększenie ilości przyjmowanych płynów.
- Należy odpoczywać w łóżku (warto prosić bliskich o pomoc w opiece nad dzieckiem).
- Nie wolno masować i ugniatać piersi, a także stosować gorących okładów.
- Nie należy stosować bromokryptyny ani innych leków hamujących laktację.
Leczenie zapalenia piersi polega na podawaniu leków, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe, często także antybiotyki. Zwykle są to:
- doustne penicyliny izooksazolilowe, * amoksycylina z kwasem klawulanowym,
- cefalosporyny I i II generacji,
- makrolidy.
Co ważne, nie ma wówczas przeciwwskazań do karmienia dziecka piersią z powodu przyjmowania wymienionych leków. Zwykle zapalenie piersi nie wymaga wdrażania antybiotykoterapii, a poprawa samopoczucia i stanu zdrowia zwykle następuje (jeśli kobieta stosuje się do zaleceń). Zdarza się jednak, że wymagany jest kontakt z lekarzem. Dzieje się tak w sytuacji, gdy:
- stan się nie poprawia, stan się pogarsza,
- pierś boli coraz bardziej,
- gorączka nie spada.
Zapalenia piersi nie wolno lekceważyć, ponieważ stan zapalny nie tylko sprawia ból, ale i jest prowadzi do powikłań. To zarówno jego nawracanie, obniżenie poziomu laktacji oraz ropień. Jego objawy to silny, miejscowy ból, wysoka gorączka, typowa zmiana na piersi i widoczny w USG dobrze odgraniczony zbiornik płynu.
Zobacz także:
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.