Zawał serca u kobiety - nietypowe objawy, typowe konsekwencje
W naszym kraju blisko połowa zgonów spowodowanych jest chorobami układu sercowo-naczyniowego. Jednym z głównych powodów jest zawał mięśnia sercowego. Wciąż panuje przekonanie, że cierpią na niego głównie mężczyźni, ale to nie do końca prawda. Statystyki pokazują, iż zawały właśnie dla kobiet często kończą się tragicznie, ponieważ nie zawsze potrafią one rozpoznać objawy i na czas udać się do specjalisty.
Zawał serca to jedna z najczęstszych i najbardziej znanych chorób układu krążenia. Powstaje jako martwica narządu lub tkanki wywołanej niedokrwieniem. Zawał serca jest zwykle skutkiem pęknięcia blaszki miażdżycowej w naczyniu wieńcowym, czyli naczyniu doprowadzającym krew do serca.
- Objawy choroby wieńcowej to poważny i rzeczywisty problem. Badania wskazują, że połowa pacjentów po zawale serca nie jest instruowana jak postępować w przypadku wystąpienia bólu w klatce piersiowej. Trzeba też pamiętać, że więcej niż połowa zawałów występuje u osób, u których rozpoznano wcześniej chorobę wieńcową. Zdaje się, że edukacja i wyższa świadomość pacjentów jest najprostszym sposobem do późniejszego skrócenia i lepszej skuteczności leczenia. Sama edukacja nie jest procesem szybkim i łatwym, ale dzięki niej wiele osób w przypadku objawów zawału zdecyduje się szybciej wezwać pogotowie - mówi prof. Adam Witkowski, Dyrektor XXI Warsztatów WCCI w Warszawie.
Zawał u mężczyzn kojarzony jest głównie z silnym bólem czy ukłuciem za mostkiem. Ponadto występuje uczucie pieczenia, ściskania, rozrywania często promieniujące do żuchwy, lewego barku, lewej ręki i ramienia. Wydawać by się mogło, że podobne objawy powinny występować u kobiet. Niestety, często u pań symptomy są inne i nie tak proste do rozpoznania.
- U kobiet częściej występują objawy nietypowe. Stąd można powiedzieć, że objawy, które nazywamy nietypowymi, typowo występują u kobiet - dodaje prof. Witkowski.
Blisko 40 proc. kobiet z zawałem nie miało silnego bólu w klatce piersiowej. Ponadto choroba ta pojawia się u pań średnio 10 lat później niż u mężczyzn. U starszych kobiet często też równolegle występuje cukrzyca, a osoby z cukrzycą nie czują tego bólu - stąd tak trudno kobietom scharakteryzować rodzaj bólu i powiązać go z problemami kardiologicznymi. Wpływ na skuteczność rozpoznawania objawów zawału mają też aspekty...kulturowe.
- Kobiety często wręcz chcą nie zauważać objawów, ponieważ czują się odpowiedzialne za innych członków rodziny. Dolegliwości o małym natężeniu zwyczajnie bagatelizują nie dopuszczając do siebie myśli o chorobie - stwierdza prof. Witkowski.
Zobacz także:
Kolejną przyczyną czy też barierą są hormony - to one dłużej chronią kobiety przed zawałem. Jednak to wszystko ma również drugą stronę medalu. Ponieważ objawy zawału u kobiety trudno rozpoznać - często mylone są one z zatruciem pokarmowym, grypą czy objawami menopauzy - panie trafiają do kardiologa dużo później niż panowie. A to wiąże się z rozpoznaniem choroby w bardziej zaawansowanym stadium lub nawet w trakcie ratowania życia, kiedy zawał już nastąpił.
- Na wynik leczenia zawału serca w dużym stopniu wpływa czas od wystąpienia bólu do wezwania pogotowia. Ryzyko zgonu osób leczonych z opóźnieniem jest znacznie większe, stąd mówimy o tzw. złotej godzinie w kardiologii, czyli o czasie najbardziej optymalnym dla osiągnięcia najlepszego efektu leczniczego dla pacjenta - podkreśla prof. Witkowski.
Co zatem powinno wzbudzić podejrzenia wśród pań?
Niepokojące objawy to:
- duszności bez bólu w klatce piersiowej,
- ból krtani lub okolic,
- ból barku, a także mięśni,
- ból w nadbrzuszu,
- nudności,
- wymioty,
- zmęczenie i osłabienie,
- zimne poty na czole lub górnej wardze,
- nierówne bicie serca.
Warto podkreślić, że u kobiet ból w klatce piersiowej nie musi być umiejscowiony w okolicy mostka. Nierzadko są to kłucia niedaleko prawej lub lewej łopatki, a także w okolicy brzucha. Dolegliwości w klatce piersiowej kojarzone są przez kobiety z nadmiernym stresem, lękami czy nadmiernym wysiłkiem fizycznym i zbyt szybkim tempem życia. Ale sprawdzianem może być wchodzenie po schodach. Ciągłe osłabienie i chroniczne zmęczenie nie są efektem stresu, a często właśnie chorób układu krążenia - stąd, jeśli podczas wchodzenia po schodach występuje duszność, zmęczenie i ucisk w klatce piersiowej to znak, że należy jak najszybciej udać się do kardiologa.
Czasem objawy wydają się błahe, ale nie wolno ich lekceważyć. Zdecydowanie lepiej jest przebadać się i zweryfikować, w jakim stanie jest nasz układ krążenia i serce. Nasz ciało daje nam konkretne sygnały, stąd umiejętne rozpoznawanie objawów może uratować nasze zdrowie i życie.
Artykuł powstał z okazji XXI edycji warsztatów Warsaw Course on Cardiovascular Interventions (WCCI).
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.