Trwa ładowanie...

Zdrowie przewodu pokarmowego w świadomości Polaków. Badanie BioStat dla WP

Zdrowie jelit w świadomości Polaków. Badanie Biostat dla WP
Zdrowie jelit w świadomości Polaków. Badanie Biostat dla WP (Biostat)

Kondycja jelit ma wpływ na cały organizm: odporność, schorzenia metaboliczne, alergie, a nawet zaburzenia nastroju. Z badania przeprowadzonego przez BioStat dla Wirtualnej Polski wynika, że Polacy nie wiedzą, jakie są najczęstsze schorzenia jelit i jak długo należy przyjmować probiotyki. Wielu deklaruje, że w momencie pojawienia się dolegliwości jelitowych przyjmuje leki przeciwbólowe. Tymczasem okazuje się, że niektóre z nich mogą zaburzać pracę układu pokarmowego i doprowadzać do owrzodzeń. Czego jeszcze dowiedzieliśmy się z analiz?

spis treści

1. W jaki sposób Polacy dbają o układ pokarmowy?

We współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym BioStat zapytaliśmy Polaków, w jaki sposób dbają o układ pokarmowy.

Rodacy w pierwszej kolejności wskazują na odpowiednią dietę (56 proc.), a następnie – higieniczne przygotowanie i spożywanie posiłku (54,6 proc.) oraz aktywność fizyczną (również 54,6 proc.). Utrzymanie prawidłowej masy ciała, jako sposób dbania o układ pokarmowy, wskazało 44,9 proc. respondentów, zaś 28,9 proc. ankietowanych uznało za korzystne stosowanie probiotyków. Popularnością cieszy się także przyjmowanie leków na żołądek, takich jak IPP, czyli inhibitory pompy protonowej.

Eksperci zwracają szczególną uwagę na niekorzystny wpływ leków na przewód pokarmowy. Klasycznym przykładem są niesteroidowe leki przeciwbólowe (NLPZ), które mogą wywoływać owrzodzenia błon śluzowych w całym przewodzie pokarmowym.

- Popularne leki osłonowe z grupy inhibitorów pompy protonowej mogą zwiększać ryzyko zakażeń jelitowych. Te, jak i wiele innych leków, (np. leki antypsychotyczne, przeciwdepresyjne), zaburzają mikrobiotę jelitową, przez co osłabiają barierę jelitową. Bariera jelitowa jest strukturą, która zapewnia prawidłowe przyswajanie pokarmów, ale także chroni nasz organizm przed toksycznym działaniem wielu substancji z przewodu pokarmowego. Probiotyki mają działanie ochronne, wspierają mikrobiotę i barierę jelitową. Ich korzystne działanie zostało udowodnione nie tylko w schorzeniach przewodu pokarmowego, ale także w zaburzeniach metabolicznych oraz układów krążenia i oddechowego – tłumaczy dr hab. n. med. Wojciech Marlicz, gastrolog.

2. Kiedy i na jak długo Polacy sięgają po probiotyki?

Aż 79,3 proc. Polaków deklaruje, że stosuje probiotyki – najczęściej osłonowo, przy antybiotykoterapii (56,2 proc.). Niemal co czwarty uczestnik badania przyznaje, że probiotyki stosuje, gdy boli brzuch (23,2 proc.), natomiast 17 proc. respondentów – na poprawę gospodarki węglowodanowej (insulinooporność, zespół metaboliczny, otyłość). Kolejnym powodem stosowania probiotyków są wyjazdy do innych krajów (15,7 proc. wskazań) oraz sytuacje stresowe (15,1 proc.).

Jak podkreśla dr Marlicz, wiele osób zapomina, że działanie probiotyków jest szczepozależne, co oznacza, że dany probiotyk nie będzie skuteczny na wszystkie dolegliwości. Przy wyborze probiotyku powinniśmy szukać takiego szczepu bakterii, który będzie odpowiedni dla naszej przypadłości.

- Nie ma dwóch identycznie działających probiotyków. Probiotyki są rekomendowane nie tylko jako osłona przy antybiotykoterapii, ale także w profilaktyce i leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego i innych zaburzeniach przewodu pokarmowego, związanych z działaniem tzw. osi mózgowo-jelitowej. Ich korzystne działanie wykazano także w chorobach wątroby, w profilaktyce zakażeń (m.in. bakterią Clostridium difficile), a także w zaburzeniach metabolicznych, otyłości, chorobach psychicznych (np. depresji czy zaburzeniach lękowych), w profilaktyce działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem niektórych leków – tłumacz ekspert.

Lekarz dodaje, że jest także nowa generacja probiotyków: psychobiotyki, które mają szczególne znaczenie w zaburzeniach związanych z działaniem centralnego układu nerwowego i mózgu. Jak wybrać najlepszy?

- Wybierając probiotyk, należy kierować się nie tylko odpowiednimi badaniami klinicznymi, ale także należy zwrócić uwagę na pochodzenie produktu oraz wiarygodność firmy produkującej probiotyk. Tylko taki probiotyk będzie charakteryzował się wysoką jakością i stabilnością – radzi lekarz.

3. Czy probiotyki można stosować przez długi okres?

Okazuje się, że zaledwie 23,4 proc. Polaków wie, że probiotyki należy czasami stosować przewlekle lub przez dłuższy okres. Jak tłumaczy dr Marlicz, w badaniu klinicznym na temat wpływu szczepów Lactobacillus na osteoporozę, kobiety stosowały probiotyk przez cały rok, co pozwoliło na uzyskanie korzystnego efektu zapobiegającego obniżeniu gęstości mineralnej kości.

- Według najnowszych zaleceń towarzystw lekarskich, w zespole jelita nadwrażliwego, celem oceny skuteczności, powinno się przyjmować probiotyki przez okres trzech miesięcy. Podobnie u osób z zespołem metabolicznym lub otyłością: aby osiągnąć korzyść z ich przyjmowania, ten czas powinien wynosić co najmniej trzy miesiące. Potwierdzają to obserwacje i badania dr hab. n. med. Szulińskiej z Zakładu Edukacji i Leczenia Otyłości oraz Zaburzeń Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, gdzie probiotyk wieloszczepowy przyjmowały kobiety po menopauzie cierpiące na otyłość. Wyniki tego doświadczenia pokazały, że probiotyki – stosowane wystarczająco długo – korzystnie wpływają na gospodarkę węglowodanową, obniżając poziom glukozy i insuliny, cholesterol oraz niwelując stłuszczenie brzuszne – precyzuje dr Marlicz.

(BioStat)

U osób przewlekle przyjmujących leki czy narażonych na stres probiotyki mogą być przyjmowane przewlekle.

- Nie należy obawiać się probiotyków, gdyż są one bezpieczne dla człowieka (mają status GRAS i QPS) – należy jednak zwracać uwagę na ich jakość. Wybierać takich producentów, którzy dbają o odpowiednie warunki produkcji (temperaturę, wilgotność, czystość mikrobiologiczną), wykonują badania oraz starannie opisują swoje produkty – podkreśla gastrolog.

4. Jakie są najczęstsze choroby układu pokarmowego?

Według Polaków do najczęstszych chorób układu pokarmowego zaliczają się: refluks przełyku, rak jelita grubego, nieswoiste zapalenie jelit oraz celiakia. Na dalszych pozycjach wymieniono zespół jelita nadwrażliwego (IBS), chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy oraz ostre zapalenie trzustki.

Jak podkreśla dr Marlicz, jedną z najczęściej występujących chorób układu pokarmowego jest zespół jelita nadwrażliwego (IBS). Schorzenie charakteryzuje się przewlekłymi bólami brzucha i problemami z wypróżnianiem (nieregularny rytm wypróżnień, biegunki lub zaparcia). W Polsce IBS występuje u ok. 11 proc. populacji. Często dotyczy ludzi młodych i prowadzi do znacznego obniżenia jakości życia.

- W terapii IBS zaleca się w pierwszej kolejności modyfikację stylu życia i diety z uwzględnieniem probiotyków. Jednym z najlepiej przebadanych w tym zakresie szczepów jest Lactobacillus plantarum 299v (30 lat badań!). Szczep ten był wielokrotnie rekomendowany u pacjentów z IBS przez polskie i międzynarodowe towarzystwa lekarskie i naukowe. W 2021 roku ukazała się praca mojego zespołu (Marlicz i wsp., Probiotics in Irritable Bowel Syndrome – is the Quest for the Right Strain Over? Rapid Review of Existing Guidelines and Recommendations, Przegląd Gastroenterologiczny, 2021), w której przeprowadziliśmy szczegółową analizę prac i zaleceń ekspertów na temat stosowania probiotyków u osób z IBS. Okazało się, że szczep ten, pośród różnych pałeczek kwasu mlekowego, najlepiej sobie radził z bólem brzucha i ogólnymi objawami w IBS – podsumowuje dr Marlicz.

5. Co najnowsze badanie mówi o Polakach?

Z analiz wynika, że z bólami brzucha zmaga się 53 proc. Polaków, a aż 42 proc. z nich określa je jako uciążliwe. U 21 proc. Polaków często pojawia się biegunka oraz refluks. Ponad 42 proc. sięga po pomoc lekarza POZ, jednak do gastrologów udaje się zaledwie 26 proc. Niewiele więcej osób stosuje zbilansowaną dietę.

(BioStat)

W ocenie dietetyka Damiana Dróżdża, część respondentów, która cierpi na różnego rodzaju dolegliwości układu pokarmowego, zaczynając od nagłych bóli brzucha po refluks i zaparcia, jest duża. Dlatego też ekspert zachęca do wykonywania badań.

- Dzięki badaniu zostały w wyraźny sposób ukazane dobre maniery dbania o układ pokarmowy oraz niedociągnięcia, nad którymi należy pracować. Warto pamiętać, że odpowiednia dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną oraz higieną posiłku sprawia, że nasz organizm jest odżywiony prawidłowo oraz ma energię do prawidłowego funkcjonowania. Regularne badania laboratoryjne zabezpieczą nas przed niespodziewanym pogorszeniem wyników i zapewnią nam odpowiedni czas reakcji na ich poprawę – podsumowuje dietetyk Damian Dróżdż.

Badanie "Zdrowie Polaków - świadomość dotycząca zdrowia przewodu pokarmowego_cz.2" zostało przeprowadzone we współpracy z WP abcZdrowie w dniach od 15 do 17 marca 2022 roku przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat® metodą CAWI na grupie 1067 pełnoletnich Polaków, reprezentatywnej ze względu na płeć, wiek i województwo.

Koszt badania został poniesiony przez Sanprobi. Sponsor nie ma wpływu na metodologię, przebieg ani wyniki badania. Sponsor nie ma także wpływu na treść powyższego artykułu.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze