Zespół antyfosfolipidowy (zespół Hughesa) - przyczyny, objawy, leczenie
Zespół antyfosfolipidowy występuje także pod nazwą APS lub zespół Hughesa. Zespół antyfosfolipidowy jest to rodzaj schorzenia z gatunku autoimmunologicznego. Niestety jest to schorzenie utrudniające lub wykluczające całkowicie zajście w ciążę, może być także bezpośrednią przyczyną poronienia.
1. Co to jest zespół antyfosfolipidowy?
Tłumacząc najprościej, czym jest zespół antyfosfolipidowy (APS, zespół Hughesa) należy podkreślić, że w tym schorzeniu dochodzi do destrukcji tkanek i narządów przez układ odpornościowy. Znajdujące się we krwi przeciwciała kierują się ku tkance łącznej i zmieniają jednocześnie krzepliwość krwi, co skutkuje przede wszystkim zatorami czy zakrzepami.
Niestety przyczyny tego schorzenia nie są do końca znane. Wiadome jest, że zespół antyfosfolipidowy to zaburzenie towarzyszące innych chorobom przykładowo schorzeniom nowotworowym czy AIDS.
Dla kobiet w ciąży bardzo ważnym zagadnieniem powinny być komplikacje, jakie wywołuje zespół antyfosfolipidowy. Schorzenie może powodować stan przedrzucawkowy, który w znacznym stopniu ogranicza rozwój płodu, inną komplikacją może być odklejenie się łożyska, i poronienie.
Według statystyk nieleczony zespół Hughesa sprawia, że szanse na urodzenie zdrowego dziecka wynoszą jedynie 20%. Dlatego tak bardzo ważne są dokładne badania, które mogą uratować zdrowie i życie tak matki jak i dziecka.
Bardzo ważne jest właściwe prowadzenie ciąży, stosowanie się do zaleceń lekarza ginekologa. Zespół antyfosfolipidowy nie jest wyrokiem, ale nieleczony może doprowadzić do poronienia.
2. Przyczyny zespołu antyfosfolipidowego
Zespół antyfosfolipidowy polega na nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, który rozpoczyna wytwarzanie przeciwciał przeciwko strukturom własnych tkanek. Zespół antyfosfolipidowy jest szczególnie niebezpieczny w przypadku kobiet w ciąży. Nieprawidłowa praca układu autoimmunologicznego może wywoływać samoistne poronienia.
Przyczyny choroby nie zostały do końca poznane. Do postawienia diagnozy zespołu antyfosfolipidowego należy stwierdzić obecność przeciwciał antyfosfolipidowych w surowicy krwi oraz zbadać zaistniałe powikłania choroby.
Poza obecnością przeciwciał badania laboratoryjne u niektórych pacjentów mogą wskazywać na niski poziom płytek i nieprawidłowości parametrów krzepnięcia, zespołowi antyfosfolipidowemu może towarzyszyć anemia.
3. Objawy zespołu antyfosfolipidowego
Głównym symptomem zespołu antyfosfolipidowego jest wystąpienie powikłań zakrzepowych tzw. zakrzepicy. Dochodzi do niej z powodu nadmiernej krzepliwości krwi, na którą mają wpływ przeciwciała antyfosfolipidowe. Zakrzepica może powstać w każdym miejscu organizmu, jednak najczęściej powstaje w żyłach kończyn dolnych.
Obok tych dolegliwości przy zespole antyfosfolipidowym mogą wystąpić nieprawidłowości neurologiczne w postaci udaru mózgu, lub przemijającego niedokrwienia. Co ważne zakrzepica może doprowadzić do zatorowości płucnej, w przypadku oderwania skrzepliny i przedostania się jej wraz z krwią do płuc. Zatorowość płucna jest niebezpiecznym stanem zagrażającym życiu, objawia się dusznościami, kaszlem, oraz krwiopluciem.
Oprócz tego zespołowi antyfosfolipidowemu często towarzyszą zmiany skórne w postaci siności siatkowatej, owrzodzeń podudzi, lub zmian martwiczych w okolicy palców. W wyniku występowania zespołu antyfosfolipidowego często dochodzi do powikłań w ciąży, najczęściej z powodu rozwoju zakrzepów w naczyniach rozwijającego się łożyska.
W przypadku powikłań ginekologicznych mogą wystąpić stany przedrzucawkowe, oraz niewydolność łożyska. Zespół antyfosfolipidowy może być przyczyną opóźnienia rozwoju płodu.
Zespół antyfosfolipidowy może powodować szereg różnych powikłań, oprócz powyżej wymienionych do najczęstszych należą także:
- zawał mięśnia sercowego,
- małopłytkowość,
- pogrubienie zastawek serca,
- niedokrwistość hemolityczna,
- białkomocz,
- nadciśnienie naczyniowonerkowe,
- upośledzenia wzroku i słuchu,
- napady migreny.
To też warto wiedzieć
4. Leczenie zespołu antyfosfolipidowego
Niestety zespół antyfosfolipidowy nie ma jednej, wspólnej metody postępowania. Najczęściej stosowane są podskórne zastrzyki z heparyny ( w przypadku ciężarnych tego rodzaju zastrzyk nie jest szkodliwy ani dla matki, ani dla płodu).
Heparyna ma za zadanie poprawić pracę układu krzepnięcia. Czasem lekarz decyduje się na podanie innego leku, jakim jest kwas acetylosalicylowy, ale ten nie jest tak skuteczny jak heparyna i może nawet zwiększyć krwawienie.
W momencie, kiedy zespół anyfosfolipidowy jest zaawansowany i żadne leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne wymagana jest wymiana osocza, czyli plazmafereza, ale niestety w przypadku kobiet w ciąży jest to bardzo ryzykowna praktyka, chociaż pojawia się coraz więcej opinii lekarzy specjalistów, którzy twierdzą, że metoda nie niesie ze sobą ryzyka uszkodzenia płodu, poronienia, a co najważniejsze jest to metoda z wysokim odsetkiem skuteczności.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.