Zespół jelita drażliwego – dieta i zalecenia żywieniowe przy IBS
Dieta w zespole jelita drażliwego odgrywa kluczową rolę w łagodzeniu i eliminowaniu objawów ze strony układu pokarmowego. Pozwala ona na lepsze kontrolowanie choroby, a tym samym przyczynia się do poprawy jakości życia pacjenta. Co jeść przy zespole jelita drażliwego?
1. Czym jest zespół jelita drażliwego?
Zespół jelita drażliwego (z ang. Irritable Bowel Syndrome – IBS) to przewlekła, czynnościowa choroba przewodu pokarmowego. Charakteryzuje się ona przede wszystkim dyskomfortem/bólem brzucha, zmianą konsystencji stolca oraz zaburzeniami rytmu wypróżnień.
Choroba częściej dotyczy kobiet. Zwykle diagnozowana jest u osób stosunkowo młodych, ale może pojawić się w każdym wieku.
Leczenie zespołu jelita drażliwego zawsze powinno być zindywidualizowane. W zależności od rodzaju i intensywności objawów może obejmować ono wdrożenie farmakoterapii, psychoterapii, wysiłku fizycznego, probiotyków, modyfikację stylu życia czy redukcję stresu.
Jednak w każdym przypadku IBS, podstawowym elementem leczenia pozostaje zawsze odpowiednia dieta.
2. Podstawowe zalecenia żywieniowe dla osób z IBS
Ogólne zalecenia żywieniowe, które pomagają złagodzić objawy zespołu jelita drażliwego, to przede wszystkim:
- regularne spożywanie posiłków,
- jedzenie w wolnym tempie, dokładne przeżuwanie, uważne jedzenie (tzw. mindful eating),
- picie dużej ilości płynów,
- nie przejadanie się (jedzenie tylko do momentu uczucia sytości, nie więcej),
- przygotowanie posiłków domowych z wykorzystaniem świeżych, nieprzetworzonych produktów,
- unikanie pokarmów nasilających objawy choroby,
- prowadzenie dziennika spożytych pokarmów.
3. Dieta na zespół jelita drażliwego: produkty wyzwalające objawy
Mimo że zespół jelita drażliwego nie jest wynikiem niewłaściwej diety, to jednak faktem jest, że niektóre jej składniki mogą zaostrzać objawy choroby.
Wrażliwość w IBS na poszczególne produkty jest zawsze kwestią indywidualną. Jednak najczęściej pacjentom zaleca się ograniczyć pewne ogólne produkty, które mogą wzmagać refluks i zespół jelita drażliwego.
Dieta powinna ograniczać przede wszystkim produkty takie, jak:
Dostępność preparatów pomocnych w łagodzeniu objawów IBS sprawdzisz z pomocą wyszukiwarki KtoMaLek.pl. Wypróbuj jej możliwości i sprawdzaj dostępność leków w ponad 10 800 aptekach w Polsce! Zarezerwuj swój lek online i zapłać za niego w aptece.
4. Jaka dieta na zespół jelita drażliwego?
IBS może mieć różną postać:
- biegunkową,
- zaparciową,
- mieszaną (naprzemienne biegunki i zaparcia).
W ustalaniu diety kluczowe jest więc zarówno poznanie reakcji i tolerancji własnego organizmu na różne pokarmy, jak i określenie postaci choroby.
W przypadku postaci biegunkowej zaleca się bowiem inne postępowanie (dieta lekkostrawna, ograniczenie tłuszczu i błonnika) niż w postaci zaparciowej (dieta bogatoresztkowa).
4.1. Dieta low-FODMAP
Co jeść w zespole jelita drażliwego? Dieta low-FODMAP jest obecnie rekomendowanym sposobem na łagodzenie objawów IBS. Wiele badań klinicznych i naukowych metaanaliz wykazuje jej skuteczność. Uważa się, że low-FODMAP nie tylko pomaga zidentyfikować pokarmy wyzwalające, ale też prawdopodobnie wpływa na zmianę składu bakterii w świetle przewodu pokarmowego.
Dieta low-FODMAP polega na wykluczeniu z menu pewnych produktów (zawierających oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy). Następnie, po ustąpieniu objawów ze strony przewodu pokarmowego, stopniowo przywraca się kolejne pokarmy. Natomiast rezygnuje się z tych produktów, które zostają zidentyfikowane jako wyzwalacze.
Najczęściej dietę low-FODMAP stosuje się przez kilka tygodni.
Produkty dozwolone na diecie low-FODMAP to przede wszystkim:
- warzywa (m.in. ziemniaki, bataty, dynia, kabaczek, bakłażan, cukinia, marchewka, pasternak, seler, sałata, pomidory, kukurydza, szczypiorek, papryka, ogórek, kapusta chińska),
- owoce (m.in. banany, jagody, maliny, truskawki, melon, ananas, kiwi, pomarańcze, limonka, grejpfrut),
- produkty zbożowe bezglutenowe, komosa ryżowa, ryż, produkty gryczane, jaglane, owsiane,
- mleko i produkty mleczne bez laktozy, sery podpuszczkowe dojrzewające, mleko migdałowe, kokosowe, ryżowe,
- mięso, ryby, jaja,
- niektóre orzechy i nasiona (orzechy włoskie, siemię lniane, migdały, orzeszki pekan, brazylijskie, piniowe, makadamia, nasiona słonecznika, sezamu, dyni),
- cukier, stewia, glukoza, syrop klonowy.
Z kolei produkty o wysokiej zawartości FODMAP to przede wszystkim niektóre nasiona roślin strączkowych i produkty mleczne, pewne warzywa i owoce (m.in. czosnek, cebula, kapusta, suszone owoce, gruszki, jabłka), żyto, produkty pszenne, grzyby, produkty i substancje słodzące: ksylitol, syrop kukurydziany, syrop złocisty, maltitol, mannitol, fruktoza, izomaltitol, sorbitol, miód, syrop z agawy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.