Złamania kompresyjne
Złamania kompresyjne są jednym z głównych objawów osteoporozy kręgosłupa. Są to złamania zdemineralizowanych trzonów kręgowych, które nie wytrzymują nacisku sąsiednich kręgów. Osteoporoza kręgosłupa występuje najczęściej u starszych kobiet, mniej więcej po 60. roku życia. Skutkiem osteoporozy kręgosłupa jest zmniejszenie się wzrostu oraz zgarbienie pleców. Klatka piersiowa opuszcza się w dół, a brzuch zostaje wypchnięty do przodu. Występuje niebezpieczeństwo złamania kręgów między karkiem a talią.
1. Osteoporoza kręgosłupa
Osteoporoza kręgosłupa ujawnia się najczęściej odpowiednio do liczby nadłamań i złamań kręgów, przybierając formę łagodnych lub ostrych dolegliwości. Najczęstsza lokalizacja złamań w osteoporozie kręgosłupa to trzony kręgowe odcinka piersiowego i lędźwiowego. Łagodne objawy osteoporozy kręgosłupa to m.in.: odczuwanie dyskomfortu przy siadaniu i staniu, ograniczenie zakresu ruchów kręgosłupa – zwłaszcza przy skłonach do przodu, odczuwanie silnego bólu w okolicy środkowo-dolnej odcinka piersiowego lub odcinka piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa. Ból może się pojawiać zarówno podczas spoczynku, jak i przy codziennych, lekkich czynnościach, np. przy dźwiganiu zakupów, gwałtownym zgięciu.
Bóle kręgosłupa mogą się nasilać przy kaszlu, kichaniu czy wypróżnianiu się. Napięcie mięśni przykręgosłupowych jest wzmożone, a próba zgięcia kręgosłupa wywołuje żywy ból. Niektórzy chorzy między kolejnymi złamaniami kręgów nie odczuwają dolegliwości, inni natomiast zgłaszają przewlekłe bóle w dolnej części odcinka piersiowego i górnej części odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Kolejne złamania kręgów pogłębiają kifozę piersiową kręgosłupa, doprowadzając do uwypuklenia się brzucha. Spłaszczeniu ulega natomiast lordoza lędźwiowa. Wzrost przy każdym złamaniu kręgu zmniejsza się o 2-4 cm aż do chwili, gdy łuki żebrowe zaczynają się opierać na talerzach biodrowych. Od tego momentu nie następuje już dalsze zmniejszanie się wzrostu, ale pojawiają się objawy osteoporozy ze strony układu oddechowego: obniżenie wydolności oddechowej i skłonność do zapalenia płuc.
Jako wynik zmiany sylwetki ciała pojawiają się również dolegliwości ze strony układu pokarmowego: przepuklina roztworu przełykowego i zaburzenia trawienne. Typowa sylwetka osteoporotyczna to obniżenie wzrostu z uwypukleniem brzucha, zniknięcie talii, „wydłużenie” kończyn górnych (ręce sięgają poniżej połowy ud), obecność garbu. Złamania osteoporotyczne mają charakter stabilny, dzięki czemu nie dochodzi do ucisku rdzenia kręgosłupa. Obserwuje się natomiast objawy podrażnienia lub ucisku korzeni nerwowych w postaci bólów opasujących klatkę piersiową.
2. Co to są złamania kompresyjne?
Osteoporoza nie pojawia się nagle. Jest chorobą podstępną i rozwija się przez wiele lat bezobjawowo, nie manifestując się w żaden sposób. Początkowo zdrowe kości zaczynają ulegać demineralizacji. Ubytek masy kostnej postępuje powoli, często bez dolegliwości bólowych. W późnej fazie choroby pojawić się mogą bóle stawowe i bóle kostne. Wtedy może zrodzić się pytanie: osteoporoza czy reumatyzm?
Bóle osteoporotyczne mają charakter przewlekły, są bardzo dokuczliwe, trudne do uśmierzenia. Najczęściej dotyczą pleców. Czasami chorzy skarżą się na bóle żeber. Niestety, bóle pleców rzadko kojarzone są z osteoporozą. Często myli się je ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, wypadającym dyskiem czy po prostu przeciążeniem.
W zaawansowanej osteoporozie kości są bardzo odwapnione, dlatego często dochodzi do złamań. Złamania kości następują nawet w wyniku lekkich urazów czy niewielkich obciążeń. Niekiedy dochodzi do tzw. złamań samoistnych. Złamania i bóle w osteoporozie dotyczą zwłaszcza takich miejsc, jak: nadgarstek, szyjka kości udowej, trzony kręgowe kręgosłupa, żebra. Zaskakujące jest to, że osteoporoza powoduje złamania kręgosłupa, ponieważ tak poważne urazy zwykle kojarzone są z ciężkimi wypadkami, gdy na kręgosłup działa duża siła. Okazuje się jednak, że nieleczona osteoporoza jest „złodziejem kości” i może powodować poważne złamania kompresyjne.
Kręgosłup stanowi rusztowanie całego ciała. Powinien być wytrzymały, bo przyjmuje na siebie duże obciążenie. Niestety, osteoporoza dość wcześnie atakuje właśnie kręgosłup. W szczególności dotyczy to kobiet w okresie pomenopauzalnym. Kręgi ulegają odwapnieniu i stają się bardzo kruche.
Nawet zwykłe obciążenie, jakim jest niesienie torby z zakupami, dla odwapnionych kręgów może się okazać zbyt duże. Najsłabszy kręg nie wytrzymuje nacisku i zostaje zgnieciony przez sąsiędnie. Dochodzi wówczas do tzw. złamania kompresyjnego. Skutki złamań kompresyjnych są bardzo poważne i obejmują m.in. zniekształcenie sylwetki, skrzywienie osi kręgosłupa, tzw. wdowi garb i obniżenie wzrostu.
Złamania osteoporotyczne prowadzą do przewlekłych bólow, upośledzenia możliwości samodzielnej egzystencji, inwalidztwa, a nawet śmierci. Złamania kompresyjne wymagają kosztownego leczenia i systemetycznej rehabilitacji. W celach profilaktycznych zalecana jest wczesna diagnostyka osteoporozy.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.