Żółtaki (kępki żółte) - rodzaje, przyczyny, czynniki ryzyka, leczenie
Żółtaki (kępki żółte) to zmiany skórne w postaci żółtych lub pomarańczowych grudek. Występują najczęściej na skórze powiek, w okolicy wewnętrznego kącika oka. Główną przyczyną tej zmiany skórnej jest zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi. Co warto wiedzieć o żółtakach, jak pozbyć się kępek żółtych?
1. Co to są żółtaki?
Żółtaki (kępki żółte, ksantomatozy) to żółte, pomarańczowe lub brązowe grudkowate zmiany, pojawiające się na skórze powiek (najczęściej w kąciku oka), na pośladkach, plecach lub kończynach.
Czasami kępki żółte są obserwowane również na stawach, ścięgnach czy dłoniach. Żółtaki rosną powoli i mają różne wielkości - niekiedy są prawie niewidoczne, a u niektórych osób osiągają kilka centymetrów i zlewają się ze sobą. Zmiany skórne tego typu pojawiają się głównie u kobiet między 40 a 50. rokiem życia, ale zdarzają się przypadki również u osób młodszych.
Żółtaki pojawiają się najczęściej w wewnętrznych kącikach oka.
2. Rodzaje żółtaków
- żółtaki powiek - miękkie zmiany na powiekach,
- żółtaki guzowate - duże, żółto-różowe twory zlokalizowane nad stawami, na rękach i stopach,
- żółtaki wysiewne - niewielkie żółte zmiany na pośladkach i częściach rąk lub nóg,
- żółtaki linijne dłoni - żółte, linijne przebarwienia na fałdach dłoni,
- żółtaki ścięgien - żółtawe przebarwienia w okolicy ścięgna Achillesa i palców u rąk,
- żółtaki zlewne - drobne guzki, łączące się ze sobą w fałdach skórnych.
3. Przyczyny żółtaków
Żółtaki to złogi cholesterolu i komórek tłuszczowych, objawiające się w postaci grudek na powierzchni skóry. Główną przyczyną powstawania zmian tego typu jest podwyższone stężenie lipidów we krwi, a przede wszystkim wysoki poziom złego cholesterolu LDL.
Obecność kępek żółtych może informować również o problemach z krążeniem. Badania wykonane w Danii wskazują, że osoby posiadające żółtaki są o 48% bardziej narażone na zawał serca.
Kępki żółte nie wywołują świądu ani bólu, ale powinny być traktowane jako sygnał do zmiany trybu życia i zwrócenia uwagi na swój stan zdrowia.
4. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia żółtaków
- hipercholesterolemia rodzinna,
- podwyższony cholesterol całkowity,
- podwyższone stężenie lipidów i trójglicerydów,
- nieprawidłowa dieta, bogata w tłuszcze trans i nasycone,
- nadużywanie alkoholu,
- cukrzyca,
- miażdżyca,
- nowotwory,
- choroby nerek i wątroby,
- choroby przewodu pokarmowego,
- stosowanie kortykosteroidów,
- stosowanie tiazydowych leków moczopędnych,
- zażywanie niektórych β–blokerów.
5. Leczenie żółtaków
Podstawą leczenia kępek żółtych jest dieta, obifitująca w warzywa, owoce, ryby, zdrowe tłuszcze i produkty pełnoziarniste. Pacjenci powinni znacząco ograniczyć ilość spożywanego czerwonego mięsa, masła, produktów wysokoprzetworzonych, białego pieczywa i alkoholu.
Zalecane jest regularne podejmowanie aktywności fizycznej, choćby w postaci długiego spaceru. Niektórzy pacjenci dodatkowo zażywają leki, obniżające stężenie cholesterolu i trójglicerydów.
Niektóre osoby decydują się na usuwanie zmian, korzystając z jednej z następujących metod:
- fala radiowa - działanie elektrody na skórę.
- krioterapia - zastosowanie bardzo niskich temperatur,
- elektrokoagulacja - działanie prądu elektrycznego,
- laser - najbardziej precyzyjna i bezpieczna metoda,
- chirurgiczne usuwanie zmian skórnych - wycięcie żółtaków za pomocą skalpela.
Warto pamiętać, że żółtaki mają tendencję do nawrotów i bez zmiany trybu życia mogą ponownie pojawiać się na skórze. Prawidłowy poziom lipidów w organizmie sprawia, że żółtaki przestają rosnąć i nie pojawiają się w kolejnych miejscach. Powstałe zmiany niestety samoistnie nie znikają i warto rozważyć ich usunięcie.
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
