Zwolnienia lekarskie pod lupą. Czy ZUS może skontrolować e-ZLA wystawione podczas teleporady?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz skrupulatniej przygląda się zwolnieniom lekarskim zwanym e-ZLA. - Być może ZUS podejrzewa, że lekarze wystawiali zwolnienia osobom zdolnym do pracy. Myślę, że w pierwszej kolejności będzie sprawdzał długie okresy niezdolności do pracy, te powyżej miesiąca - mówi ekspert Rafał Janiszewski w rozmowie z WP abcZdrowie.pl.
1. ZUS będzie weryfikował dokumentację medyczną?
"ZUS wzywa lekarzy do wyjaśnień w sprawie wystawianych zwolnień przez teleporady. Ponieważ wedle ich przepisów ZLA można wystawić tylko po osobistym zbadaniu pacjenta" - napisał na Twitterze dr Jakub Kosikowski.
A to #mnieśmieszy@zus_pl wzywa lekarzy do wyjaśnień w sprawie wystawianych zwolnień przez teleporady. Ponieważ wedle ich przepisów ZLA można wystawić tylko po OSOBISTYM zbadaniu pacjenta ;)
— Jakub Kosikowski (@kosik_md) May 3, 2022
Slajdy na konfach były, prawa filanie nie poprawiono :)#mokrabibuła
Czekam na kary :D
Zapytaliśmy eksperta Rafała Janiszewskiego z Kancelarii Doradczej świadczącej usługi z zakresu organizacji ochrony zdrowia na rzecz podmiotów leczniczych, co to oznacza. Czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (w skrócie ZUS) skurpulatniej przyjrzy się znowu zwolnieniom lekarskim wystawionym na podstawie teleporady?
- Definicja teleporady jest ściśle określona w przepisach. Lekarz udzielający teleporady na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego i oceny stanu zdrowia ma możliwość wystawienia zwolnienia lekarskiego. W teleporadzie prowadzi się taką samą dokumentację medyczną jak w każdym innym świadczeniu. Powinno być w niej napisane, dlaczego dany pacjent jest niezdolny do pracy. Pewnie ZUS będzie chciał do niej zajrzeć w celu przeprowadzenia weryfikacji. W przypadku, gdy nie będzie takiej informacji w dokumentacji, to lekarze mogą mieć problem - wyjaśnia ekspert w rozmowie z WP abcZdrowie.
Jak zaznacza, w przypadku orzekania o niezdolności do pracy, lekarze powinni odpowiednio dokumentować, co jest przyczyną niezdolności do pracy pacjenta, m.in. złamana ręka, wysoka gorączka czy choroba zakaźna.
2. Ekspert: łatwiej w teleporadzie o nadużycie
- Są określone choroby, włącznie z chorobami psychicznymi, na podstawie których można orzec niezdolność do pracy. Uważam, że ZUS nie będzie ograniczał możliwości wystawiania zwolnień lekarskich, orzekania o niezdolności do pracy w ramach teleporady. Nie spodziewam się tego. Natomiast myślę, że łatwiej w teleporadzie o nadużycie. Lekarz powinien być czujny i pytać pacjenta, dlaczego nie jest w stanie pójść do pracy – tłumaczy Rafał Janiszewski.
Według eksperta celem ZUS jest sprawdzenie nadużyć w uzyskiwaniu zwolnień lekarskich.
- Być może ZUS podejrzewa, że lekarze wystawiali zwolnienia osobom zdolnym do pracy. Myślę, że w pierwszej kolejności będzie sprawdzał długie okresy niezdolności do pracy, te powyżej miesiąca. Poprosi o dokumentację medyczną, aby zweryfikować, dlaczego pacjent był tak długo niezdolny do pracy - dodaje.
3. ZUS zwiększa kontrole zwolnień lekarskich
O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy również Karola Jagielskiego, rzecznika prasowego oddziału ZUS w województwie zachodniopomorskim.
- Lekarz może wystawić zwolnienie lekarskie pod warunkiem, że jest w stanie rzetelnie ocenić stan zdrowia pacjenta. W przypadku teleporady wymaga to wnikliwego wywiadu medycznego. Skontrolować możemy każde zwolnienie lekarskie, w tym także e-ZLA wystawione podczas teleporady - wyjaśnia.
Oznacza to, że ZUS ma obowiązek kontrolować prawidłowość orzekania czasowej niezdolności do pracy i prawidłowość wykorzystania zwolnień lekarskich.
- W pierwszym przypadku lekarze orzecznicy ZUS weryfikują, czy osoba na zwolnieniu nadal jest chora i tym samym niezdolna do pracy, czy też należy skrócić zwolnienie. Druga kontrola polega na sprawdzeniu, czy chory wykorzystuje zwolnienie lekarskie zgodnie z jego przeznaczeniem, czy na przykład nie pracuje lub nie wykonuje innych czynności, które są niezgodne z zaleceniami lekarza i mogą utrudnić powrót do zdrowia - doprecyzowuje Jagielski.
Posiłkując się przykładem, rzecznik prasowy ZUS wyjaśnia, że jeśli pacjent ma zwolnienie e-ZLA od lekarza ortopedy i zamiast leczyć się, wykonuje ciężkie prace, to w takiej sytuacji nie wykorzystuje go prawidłowo. Nie jest to wina lekarza, ale pacjenta za to, że nie stosuje się do wskazanych zaleceń.
Nieprawidłowe wykorzystanie zaświadczenia lekarskiego przez pacjenta może skutkować pozbawieniem go prawa do zasiłku chorobowego (objętego za cały okres zwolnienia lekarskiego) oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Poza tym może zostać to również uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych i stanowić powód do rozwiązania umowy w trybie dyscyplinarnym.
W przypadku, gdy ZUS zweryfikuje, że zwolnienie lekarskie zostało sfałszowane, lekarz może ponieść odpowiedzialność karną za poświadczenie nieprawdy (art. 271 k.k.). Za działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej grozi mu nawet osiem lat więzienia.
Zobacz także: Ubezpieczenie wypadkowe - czym jest, składka wypadkowa w 2022 roku, kto opłaca składkę
4. Najwięcej zwolnień lekarskich z powodu ciąży i połogu
W 2021 roku lekarze wystawili aż 20,5 milionów zwolnień lekarskich. Liczba dni z absencji z tych zaświadczeń wyniosła 239,9 milionów, czyli o sześć i trzy proc. mniej niż w 2020 roku.
Główną przyczyną absencji (ok. 17 proc.) były choroby związane z ciążą, porodem i połogiem. Do najczęstszych przyczyn zwolnień lekarskich, jak wynika z informacji ZUS, zalicza się również:
- choroby układu mięśniowo-szkieletowego (16,5 proc.),
- urazy i zatrucia (13,1 proc.),
- choroby układu oddechowego (11,6 proc.),
- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (10,5 proc.).
Rafał Janiszewski zwraca uwagę też na to, że niektóre osoby po przebyciu COVID-19 były często niezdolne do pracy z powodu utrzymujących się objawów m.in. duszności. Jak wynika z informacji ZUS, w bazie e-ZLA jest jedynie część absencji chorobowej wynikające z pandemii COVID-19. Lekarze wystawili z tego tytułu ponad 528 tys. zwolnień w całym kraju.
Anna Tłustochowicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.