Zwyrodnienie plamki żółtej - rodzaje, objawy, leczenie
Zwyrodnienie plamki żółtej (ang. Age-related Macular Degeneration – AMD) to postępująca choroba zwyrodnieniowa centralnej części siatkówki oka, która odpowiedzialna jest za ostre widzenie i rozróżnianie kolorów. Choroba występuje głównie u białych kobiet po 50. roku życia. Przyczyny nie są znane – sugeruje się, że ma ona podłoże genetyczne. Zwyrodnienie plamki żółtej częściej występuje też u osób palących papierosy, chorujących na nadciśnienie tętnicze, po zawale serca lub udarze mózgu. Szacuje się, że w Polsce już ponad 1,5 mln osób zmaga się z tym schorzeniem.
1. Zwyrodnienie plamki żółtej - rodzaje, objawy
Zwyrodnienie plamki żółtej to przewlekła, postępująca choroba oczu, w wyniku której dochodzi do uszkodzenia siatkówki, a szczególnie jej centralnej części, czyli plamki żółtej. AMD prowadzi do pogorszenia widzenia, a niejednokrotnie do całkowitej ślepoty. Czasami dotyka również ludzi młodych.
Zwyrodnienie plamki żółtej ma dwie postacie:
- postać sucha – w niej zanik widzenia postępuje wolniej, początkowo gorzej widzi się przy słabym świetle, pojedyncze litery tekstu są zniekształcone; postać sucha spowodowana jest obumieraniem komórek barwnikowych fotoreceptorów plamki i naczyń krwionośnych;
- postać wysiękowa – zanik widzenia przebiega znacznie szybciej, w obręb siatkówki wrastają patologiczne naczynia krwionośne, co skutkuje nieodwracalnym zanikiem komórek barwnikowych i fotoreceptorów; ostrość wzroku i widzenie barw pogarsza się i pojawia się mroczek centralny.
Typowe objawy zwyrodnienia plamki żółtej oka obejmują widzenie linii prostych jako falistych lub zniekształconych oraz postępujące trudności w czytaniu.
Degeneracja plamki żółtej jest główną przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 50. roku życia. Występuje u prawie 9 proc. populacji, częściej u kobiet, a jej ryzyko wzrasta z wiekiem. Przyczyny AMD są nadal nieznane. Największą rolę odgrywa wiek pacjenta. Innymi czynnikami ryzyka są: płeć żeńska, rasa biała, wcześniejsze występowanie w rodzinie, schorzenia układu sercowo-naczyniowego, palenie tytoniu, wieloletnie narażenie na intensywne światło, niedobór przeciwutleniaczy, np. witaminy C, beta-karotenu czy selenu.
2. Zwyrodnienie plamki żółtej - rozpoznanie
W rozpoznawaniu choroby stosuje się badanie dna oka, angiografię fluoresceinową, koherentną tomografię. W domu można wykonać test Amslera. Polega na obserwacji z odległości 30 cm siatki Amslera – kwadratu o boku 10 cm podzielonego czarnymi liniami przecinającymi się co pół centymetra. W centrum siatki znajduje się punkt, na który kieruje się oś widzenia. Przy AMD powstają nieprawidłowości obrazu w postaci mroczków lub zniekształceń. Najważniejszą metodą stosowaną w diagnozowaniu jest podstawowe badanie okulistyczne, które obejmuje badanie ostrości widzenia oraz ocenę dna oka. Monitorowanie przebiegu choroby jest możliwe przy użyciu perymetrów komputerowych w technologii PHP.
3. Zwyrodnienie plamki żółtej - leczenie
Nie ma skutecznego leczenia tej choroby. W terapii i zapobieganiu warto stosować dietę bogatą w przeciwutleniacze i wykonywać regularne badania wzroku. Suchą odmianę AMD można próbować leczyć przy zastosowaniu leków poprawiających ukrwienie i obniżając poziom cholesterolu. Bardziej niebezpieczna jest postać wysiękowa AMD. Terapia tej odmiany choroby polega na niszczeniu nieprawidłowych naczyń krwionośnych światłem lasera, o ile nie są one położone w centrum plamki żółtej. Od niedawna dostępna jet również tzw. metoda fotodynamiczna, polegająca na wprowadzeniu do krwiobiegu barwnika wychwytywanego przez patologiczne naczynia w oku. Tylko one są później niszczone za pomocą lasera.
Postęp AMD zatrzymują też dwa leki ziołowe – miłorząb japoński i wyciąg z czarnej borówki.
Najbardziej nowoczesną metodę w leczeniu AMD stanowi przeszczep komórek macierzystych ze szpiku kostnego pacjenta. Zanim komórki macierzyste zostaną ponownie wszczepione, szpik kostny jest przygotowywany w laboratorium, gdzie dokonane zostają pomiary ilości i jakości komórek macierzystych. Wstrzyknięte z powrotem komórki macierzyste dysponują potencjałem pozwalającym im na przekształcanie się w różnorakie rodzaje komórek, zdolne do regeneracji uszkodzonych tkanek oka.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.