Działanie układu odpornościowego
Układ odpornościowy zapewnia ochronę organizmu przed wszelkiego rodzaju mikrobami, wirusami i substancjami toksycznymi. W jaki sposób funkcjonuje system immunologiczny? Jaka jest jego rola i jakie są konsekwencje osłabienia odporności organizmu?
1. Budowa układu odpornościowego
Odporność organizmu to zdolność do odrzucania atakujących go intruzów: mikrobów lub toksyn. A nawet - w przypadku przeszczepów - całych narządów.
Szpik kostny jest jednym z głównych elementów układu odpornościowego. Produkuje większość komórek odpornościowych organizmu.
Równie istotna dla budowania odporności jest grasica. Gruczoł znajdujący się tuż za mostkiem, w śródpiersiu przednim. W skład układu odpornościowego wchodzą również: produkująca komórki odpornościowe śledziona oraz węzły chłonne i ciało migdałowate.
Komórki odpornościowe są transportowane z powyżej wymienionych organów do krwi, gdzie mogą działać. Najważniejsze komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej to limfocyty i reprezentujące antygen. Białka bakterii, wirusów i pasożytów to antygeny. Reakcja immunologiczna zachodzi w tkance limfoidalnej, która zlokalizowana jest w śledzionie, migdałkach i węzłach chłonnych.
2. Jak działa układ odpornościowy?
Odporność człowieka wrodzona jest pierwszą linią obrony organizmu (odporność nieswoista). Reakcje swoiste są wolne i skierowane przeciwko konkretnym bakteriom i wirusom. Białe krwinki walczą z infekcjami i zazwyczaj wystarczają do szybkiej likwidacji atakujących mikrobów. W przypadku infekcji innego typu, a w szczególności infekcji wirusowych, układ odpornościowy wykorzystuje dodatkowo limfocyty T i plazmocyty, których funkcja polega na produkcji i wydzielaniu przeciwciał. Decydującym elementem obronnym układu odpornościowego są komórki zabójcy, które całkowicie eliminują mikroby.
3. Zaburzenia układu odpornościowego
Główną przyczyną zaburzeń układu odpornościowego są alergie. Alergia to anormalna reakcja organizmu (niedostosowana lub nadmierna) na substancję, która dla większości ludzi jest obojętna. Alergenami mogą być pyłki, pokarmy czy roztocza. Przyczyny alergii nie są do końca znane. Wiadomo, że na pojawienie się uczulenia mają wpływ czynniki genetyczne i zewnętrzne.
Innym przykładem zaburzeń układu immunologicznego są choroby autoimmunologiczne. Układ odpornościowy postrzega własne tkanki jako niebezpieczeństwo i zaczyna je niszczyć. Komórki odpornościowe niszczą tarczycę (choroba Basedowa) lub czerwone krwinki (anemia Biermera). Choroby immunologiczne są leczone głównie przez przeszczepy szpiku kostnego. Niestety, brak dawców jest wciąż poważnym problemem.
Układ odpornościowy ma na celu ochronę przed chorobami. Dzięki poznaniu mechanizmów jego działania, transplantologia rozwinęła się na większą skalę poprzez wynalezienie leku immunosupresyjnego, tzn. hamującego odpowiedź immunologiczną.
Układ odpornościowy pełni niezwykle ważną rolę w funkcjonowaniu organizmu. Zapewnia ochronę przed wszelkimi niebezpieczeństwami zewnętrznymi. Jego sprawne funkcjonowanie jest niezbędne w leczeniu chorób, zarówno tych niegroźnych, jak i tych niebezpiecznych dla życia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.