Aronia czarna – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, cena
Aronia czarna to roślina należąca do rodziny różowatych, uprawiana głównie jako krzew użytkowy. Jej owocem są czarnofioletowe jagody, które uznawane są za jedno z najbogatszych źródeł antocyjanów w przyrodzie. Zawierają też wiele innych cennych składników, które korzystnie wpływają na zdrowie i urodę. Jakie właściwości ma czarna aronia? Co można z niej zrobić?
1. Co to jest czarna aronia?
Aronia czarna, aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) to roślina należąca do rodziny różowatych (Rosaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie występuje w stanie dzikim. W Polsce krzewy uprawiane są przede wszystkim na plantacjach. Co ciekawe, Polska ma największy areał upraw aronii na świecie.
Krzewy aronii czarnoowocowej silnie rozgałęziają się i osiągają maksymalnie wysokość 2,5-3 m. Liście rośliny są owalne, ciemnozielone, mają ząbkowane brzegi. Owoce są ciemnogranatowe, niemal czarne, mięsiste, zebrane w wiszące baldachogrona. Surowcem zielarskim i farmaceutycznym są zarówno owoce, jak i liście.
Kiedy sadzić czarną aronię? Roślinę sadzi się wczesną wiosną (przełom marca i kwietnia) lub późną jesienią (październik, listopad). Aronia ma niewielkie wymagania glebowe i owocuje obficie corocznie. Kiedy zbierać czarną aronię? Dojrzałe owoce zbiera się zwykle pod koniec sierpnia lub na początku września.
2. Właściwości lecznicze aronii czarnej
Owoce czarnej aronii są bogatym źródłem wielu drogocennych dla zdrowia składników. Zawierają m.in. związki z grupy polifenoli, antocyjany, flawonoidy, garbniki, katechiny, pektyny, czy fenolokwasy. W owocach znaleźć można także błonnik pokarmowy, który wpływa korzystnie na system trawienny. Ponadto owoce zawierają witaminy C, K i E oraz sole mineralne (m.in. fosfor, magnez, potas, wapń, czy żelazo).
Roślina znana jest przede wszystkim ze swoich silnych właściwości antyoksydacyjnych, chemoprewencyjnych. Posiada także właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe.
Antocyjany owoców aronii czarnoowocowej działają też korzystnie na układ krążenia. Wpływają stymulująco i ochronnie na układ sercowo-naczyniowy, wykazują działanie przeciwzakrzepowe, przeciwmiażdżycowe.
Duża zawartość związków polifenolowych redukuje także stres oksydacyjny. Czarna aronia znana jest także z korzystnego działania na wzrok. Poprawia ukrwienie siatkówki, chroni plamkę żółtą oka.
Ze względu na zdolność obniżania indeksu glikemicznego i ograniczanie efektów ubocznych cukrzycy, roślina i jej przetwory są także dobrym uzupełnieniem diety diabetyków. Aronia jest także owocem niskokalorycznym. W 100 g znajduje się w przybliżeniu 47 kcal.
Owoce aronii poprawiają również wygląd zewnętrzny, spowalniają procesy starzenia, wykazują właściwości regenerujące, odżywiają skórę, paznokcie i włosy. Chronią też skórę przed negatywnym wpływem szkodliwych promieni ultrafioletowych.
3. Co zrobić z czarnej aronii?
Nieprzetworzone jagody czarnej aronii są raczej nieprzyjemne w smaku – cierpkie, dość kwaśne i lekko gorzkawe. Dlatego też roślinę spożywa się przede wszystkim po przetworzeniu. Z owoców aronii można przygotować wiele rozmaitych produktów, które posiadają zarówno walory kulinarne, jak i prozdrowotne.
Domowe przetwory z owoców aronii czarnej to m.in.:
Suszone owoce aronii mogą być wykorzystane do przygotowania naparu, są także dodatkiem smakowym i aromatycznym do parzenia herbaty. Stanowią także dodatek do deserów, jogurtów, czy słodkich śniadań.
Wyciągi z aronii dostępne są także w rozmaitych suplementach diety i preparatach. Stanowią składnik m.in. kapsułek, tabletek, syropów, czy płynów doustnych.
4. Aronia czarna – przeciwwskazania
Obecnie brak jednoznacznych dowodów na to, by czarna aronia miała negatywny wpływ na zdrowie. Niektóre źródła sugerują ostrożne stosowanie rośliny w przypadku osób z niskim ciśnieniem tętniczym (antocyjany obniżają ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi), cierpiących na chorobę wrzodową i nadkwasotę.
5. Ile kosztuje aronia czarna?
Cena za kilogram suszonych owoców czarnej aronii wynosi ok. 25-30 zł. Suszone jagody można kupić w sklepach zielarskich, czy punktach ze zdrową żywnością. Z kolei za kilogram świeżych jagód aronii należy zapłacić ok. 15 zł.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
