Betaandrenolityki (beta-blokery) - działanie, zastosowanie, możliwe skutki uboczne
Beta-adrenolityki, nazywane potocznie beta-blokerami, są lekami blokującymi receptory adrenergiczne beta-1 i beta-2, co skutkuje zahamowaniem działania układu adrenergicznego (współczulnego), czyli efektów wywoływanych przez adrenalinę i noradrenalinę. Stan ten powoduje zmniejszenie częstości akcji serca, obniżenie ciśnienia krwi poprzez zmniejszenie wydzielania reniny, obniżenie ciśnienia śródgałkowego i skurcz mięśni gładkich narządów wewnętrznych, szczególnie oskrzeli.
1. Podział beta-adrenolityków
Beta-adrenolityki w zależności od receptorów, które są przez nie blokowane, a także w zależności od występowania dodatkowych działań można podzielić na:
Nieselektywne - są to leki blokujące zarówno receptory beta-1 jak i beta-2 adrenergiczne. Do tej grupy zaliczamy: propranolol, sotalol, pindolol i nadolol.
Selektywne - są to leki oddziałujące tylko na receptory beta-1 adrenergiczne. Obecne są one w sercu, regulując działanie układu bodźcoprzewodzącego. Przez wzgląd na te działanie nazywamy je również lekami kardioselektywnymi. Do tej grupy zaliczamy: atenolol, metoprolol, bisoprolol, celiprolol, esmolol, nebiwolol i betaksolol.
Leki blokujące zarówno receptory beta, jak i alfa - zaliczamy do nich labetalol i karwedilol. Beta-blokery mające dodatkowe działania poza blokowaniem receptorów beta - przykładem jest nebiwolol, selektywny beta-bloker o dodatkowym działaniu rozkurczającym naczynia poprzez zwiększanie stężenia tlenku azotu.
2. Wskazania do stosowania beta-adrenolityków
Leki z grupy beta-blokerów wykorzystywane są w leczeniu choroby wieńcowej (zwolnienie rytmu serca wiąże się ze zmniejszeniem zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen), nadciśnienia tętniczego (zmniejszenie częstości pracy serca oraz poprzez hamujący wpływ na układ renina-angiotensyna-aldosteron), a także w niektórych zaburzeniach rytmu oraz leczeniu objawowym nadczynności tarczycy, tachykardii zatokowej, jaskrze i łagodzeniu objawów odstawiennych u alkoholików. Ze względu na łagodzenie dolegliwości somatycznych leku, takich jak kołatanie serca, pocenie się i drżenie rąk, beta-blokery wykorzystywane są w objawowym leczeniu nerwic lękowych. Działanie to wykazują przede wszystkim propranolol i metoprolol.
3. Działania niepożądane beta-adrenolityków
Do działań niepożądanych beta-blokerów należą między innymi: zaburzenia rytmu serca o charakterze bloków przewodzenia, skurcz oskrzeli, duszność, zaostrzenie astmy, nadmierny spadek ciśnienia krwi (hipotonia), niewydolność krążenia, ziębnięcie dłoni i stóp, impotencja, zawroty głowy, bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki lub zaparcia. Beta-blokery pogarszają efekty leczenia przeciwcukrzycowego.
4. Przeciwwskazania do stosowania beta-adrenolityków
Ze względu na występujące działania niepożądane, leki o działaniu beta-adrenolitycznym przeciwwskazane są u chorych na niewyrównaną astmę oskrzelową, niewydolność krążenia, anginę Prinzmetala oraz w przypadku bradykardii zatokowej, wstrząsu kardiogennego i bloków przedsionkowo-komorowych drugiego i trzeciego stopnia.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.