Biopsja serca
Biopsja serca polega na pobraniu wycinka mięśnia sercowego (wielkości główki szpilki) w celu przeprowadzenia jego analizy mikroskopowej w laboratorium. Podczas badania cienka, elastyczna rurka jest umieszczana w naczyniach krwionośnych pachwiny, ramienia lub szyi, by dotrzeć do prawej lub lewej części serca. Kiedyś badanie stosowane było tylko do diagnozowania zapalenia mięśnia sercowego. Obecnie, dzięki dużemu postępowi technicznemu, stosowane jest do wykrywania wielu rożnych schorzeń i zespołów klinicznych. Badanie to nazywane jest „złotym standardem” w monitorowaniu odrzucania po przeszczepie serca.
1. Wskazania do biopsji serca
Wskazania do biopsji serca możemy podzielić na bezwzględne i względne.
Do wskazań bezwzględnych, a więc takich, gdzie badanie to jest konieczne, zaliczamy:
- monitorowanie stopnia odrzucania po przeszczepie serca,
- ocenę stopnia uszkodzenia serca po leczeniu cytostatykami antracyklonowymi.
Wskazania względne obejmują:
- zapalenie mięśnia sercowego przed ewentualnym leczeniem immunopresyjnym i monitorowanie leczenia;
- potwierdzenie zajęcia serca w chorobach układowych (amyloidaza, sarkoidaza, hemochromataza, sklerodermia, fibroelastoza);
- różnicowanie pomiędzy kardiomiopatią restrykcyjną a zaciskającym zapaleniem osierdzia;
- ustalenie przyczyny zagrażających życiu komorowych zaburzeń rytmu serca;
- rozpoznanie guzów serca;
- wtórną kardiomiopatię;
- rozpoznanie zwłóknienia endomiokardialnego w następstwie napromieniowania serca.
Biopsja mięśnia sercowego nie może być wykonana w pewnych przypadkach. Do przeciwwskazań zaliczamy:
- zaburzenia krzepnięcia krwi;
- leczenie lekami przeciwzakrzepowymi;
- brak współpracy ze strony pacjenta;
- hipokalemię;
- toksyczne działanie naparstnicy;
- niewyrównane nadciśnienie tętnicze;
- infekcję przebiegającą z gorączką;
- niewydolność krążenia (obrzęk płuc);
- anemię znacznego stopnia;
- zapalenie wsierdzia;
- ciążę.
2. Przygotowanie do biopsji serca
Badanie odbywa się w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu w szpitalu. Pacjentowi zazwyczaj podaje się środki uspokajające, by pomóc mu się zrelaksować. Badania nie wykonuje się pod narkozą, ponieważ badany musi pozostać cały czas świadomy, by wykonywać polecenia lekarza. Przed badaniem, na ok. 6 - 8 godzin, należy zrezygnować z jedzenia i picia. Zazwyczaj badanie wykonuje się w dniu przybycia pacjenta, wcześniejsza hospitalizacja nie jest wymagana. Czasami zdarza się, że pacjent musi pojawić się w szpitalu dzień przed badaniem. Badany powinien udzielić lekarzowi wszystkich istotnych informacji o swoim stanie zdrowia i o przyjmowanych lekach (nawet ziołowych). Po badaniu pacjent musi być poddany dalszej obserwacji, a po wyjściu ze szpitala z powodu przyjętych silnych leków, nie powinien prowadzić sam samochodu.
3. Przebieg biopsji serca
Podczas biopsji pacjent znajduje się w pozycji leżącej. Miejsce nacięcia zostaje oczyszczone i znieczulone miejscowo. W szyi, ramieniu lub pachwinie zostanie umieszczona cienka, giętka rurka. Obrazy wykonane za pomocą promieniowania rentgenowskiego umożliwiają lekarzowi sprawne pokierowanie rurki do prawej lub lewej części serca przez naczynia krwionośne. Kiedy lekarz dotrze do odpowiedniego miejsca, przyrząd zakończony zaciskiem pobierze fragment tkanki z mięśnia sercowego. Badanie trwa ok. godziny. Przygotowania i obserwacja po badaniu trwają dłużej niż sama biopsja, zajmują przynajmniej kilka godzin.
Badanie serca jest dość skomplikowane i wiąże się z pewnym ryzykiem. Mogą wystąpić:
- zakrzepy krwi;
- krwawienie w miejscu nacięcia skóry;
- arytmia serca;
- stan zapalny;
- uszkodzenie nerwów;
- uszkodzenie naczyń krwionośnych;
- odma płucna;
- przebicie serca (bardzo rzadko);
- cofanie się krwi w sercu.
Ryzyko powikłań nie jest jednak bardzo duże i wynosi ok. 5 - 6%, jednak w ośrodkach wykonujących dużo zabiegów nie przekracza 1%. Ze względu na inwazyjność biopsji mięśnia sercowego, lekarz decyduje się na podjęcie takiego działania dopiero wtedy, gdy zawiodły inne metody diagnostyczne.
W Polsce wykonuje się ok. 600 biopsji serca rocznie.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.