Ból oczu przy patrzeniu w bok – przyczyny i objawy towarzyszące

Ból oczu przy patrzeniu w bok może pojawić się z wielu powodów. Najczęściej jest to objaw zapalenia nerwu wzrokowego, urazu oka i obecności ciała obcego w oku, ale również zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 i choroby COVID-19. Jakie objawy towarzyszące pomagają w postawieniu diagnozy? Co warto wiedzieć?

1. Przyczyny bólu oczu przy patrzeniu w bok

Ból oczu przy patrzeniu w bok jest ważnym sygnałem ostrzegawczym. To znak, że w organizmie, w okolicy narządu wzroku, dzieje się coś złego. Dolegliwości mogą wywoływać różne przyczyny.

Najczęściej ból oczu przy patrzeniu w bok to objaw:

• zapalenia nerwu wzrokowego,
• urazu oka, obecności ciała obcego w oku
• zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 i choroby COVID-19.

Ból oczu, pojawiający się nie tylko podczas ruchu gałek, może również towarzyszyć:

• zapaleniu zatok, zwłaszcza sitowych, znajdujących się między oczami, ale również czołowych i szczękowych.
• migrenie, klasterowych i napięciowych bólach głowy. Wówczas często pojawiają się inne dolegliwości, takie jak zamglenie obrazu, zmiany zabarwienia przedmiotów lub ich krawędzi, światłowstręt czy spadek ostrości wzroku,
• półpaśca, schorzeń ośrodkowego układu nerwowego. To także wtórny objaw zapalenia nerwu twarzowego lub trójdzielnego.

2. Zapalenie nerwu wzrokowego

Choroba, której typowym objawem jest ból oczu przy patrzeniu w bok , to zapalenie nerwu wzrokowego (stan zapalny II nerwu czaszkowego).

Nerw wzrokowy (łac. nervus opticus), który przebiega od siatkówki do skrzyżowania wzrokowego, stanowi część drogi wzrokowej. Odpowiada za przesyłanie bodźców z oka do płatów potylicznych mózgu, do kory wzrokowej. Wyróżnia się w nim cztery części:

• odcinek wewnątrzgałkowy,
• odcinek wewnątrzoczodołowy,
• odcinek przechodzący przez kanał wzrokowy,
• odcinek wewnątrzczaszkowy.

Zapaleniu nerwu wzrokowego towarzyszy nie tylko ból pojawiający się przy poruszaniu okiem, co ma to związek z obrzękiem osłonek nerwu wzrokowego (mięśnie poruszające gałką oczną dotykają osłonek, co wywołuje ból oka).

Charakterystyczne są zaburzenia ostrości widzenia, nagłe pogorszenie widzenia w jednym oku, osłabienie rozpoznawania barw oraz ból lokalizowany w oczodole. Często dochodzi też do pojawiania się mroczków (ruchomych lub nieruchomych), zlokalizowanych w centralnym polu widzenia.

Ze względu na lokalizację wyróżnia się:

• zapalenie wewnątrzgałkowe umiejscowione w przednim odcinku nerwu wzrokowego. Najczęściej odpowiadają za niego wirusy, obecność których wywołuje zapalenie oczodołów, przyzębia lub zatok,
• zewnątrzgałkowe (umiejscowione w dalszym odcinku nerwu wzrokowego). Najczęściej pojawia się w przebiegu stwardnienia rozsianego, ale również cukrzycy, kiły, miażdżycy, zapalenia tętnic, nadciśnienia tętniczego. Bywa, że jest to skutek zatrucia lekami, nikotyną, alkoholem metylowym bądź ołowiem.

Leczenie stanu zapalnego nerwu wzrokowego polega na podawaniu sterydów. Następnie wdrażane jest leczenie przyczynowe. Polega ono na ustaleniu i wyeliminowaniu przyczyny pojawiania się dolegliwości. Podjęcie terapii jest konieczne, ponieważ zaniedbana choroba grozi zanikiem nerwu wzrokowego, a co za tym idzie, także trwałym osłabieniem widzenia lub utratą wzroku.

Zapalenie nerwu wzrokowego często jest pierwszym objawem stwardnienia rozsianego. To dlatego w przypadku pojawienia się symptomów choroby wskazane jest nie tylko badanie okulistyczne, ale i neurologiczne.

3. Uraz oka i obecność ciała obcego

Uraz oka i obecność ciała obcego w oku mogą wywoływać wiele nieprzyjemnych objawów. Typowy jest ból oczu przy patrzeniu w bok lub w górę, to jest podczas poruszania gałką oczną, jednak dyskomfort bywa odczuwany także wtedy, gdy powieka jest zamknięta. Często nasila się też podczas mrugania. Może pojawić się także pieczenie i kłucie.

Oka nie należy pocierać. Bardzo ważne jest, by usunąć zanieczyszczenie rogiem czystej chusteczki i przemyć oko solą fizjologiczną. W sytuacji, gdy ciało obce wbiło się jego struktury, należy niezwłocznie udać się do okulisty.

Urazy gałki ocznej wywołują nie tylko ból, ale i dwojenie obrazu, pogorszenie widzenia, a także ograniczenie ruchomości gałki ocznej. Gdy objawy są niepokojące bądź dokuczliwe, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Może się okazać, że doszło do złamania ścian oczodołu i zakleszczenia się mięśni gałkoruchowych.

4. Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 i choroba COVID-19

Ból oczu może być objawem zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 i choroby COVID-19. Tego typu dolegliwości zgłaszało wielu pacjentów (ból oczu przy patrzeniu w bok i w górę, ale i ból zamkniętych oczu). Innym objaw to tak zwane pink eye, czyli "różowe oko" oraz zmęczenie oczu.

Pozostałe, typowe objawy zakażenia koronawirusem to:

• wysoka gorączka,
• kaszel i duszności,
• utrata węchu lub smaku.

Rzadziej pojawiają się bóle mięśni i głowy, biegunka czy wysypka.

Objawy okulistyczne podczas COVID-19 wynikają z obecności wirusa w filmie łzowym i wydzielinie worka spojówkowego. Dolegliwości w obrębie oczu mają związek z reakcją tkanki miękkiej w oczodole na atak wirusa. Choroby i bólu oczu nie leczy się przyczynowo, a wyłącznie objawowo.