Ból odbytu – charakterystyka, przyczyny

Ból odbytu lub jego okolic jest częstą dolegliwością. Powód bólu odbytu może być różnoraki, od niegroźnych zmian w obrębie odbytu po choroby nowotworowe. W kanale odbytu błona śluzowa jelita grubego przechodzi w skórę, dolegliwości bólowe są bardzo dotkliwe ze względu na jej bogate unerwienie.

1. Charakterystyka bólu odbytu

Wśród licznych schorzeń powodujących ból odbytu istnieje grupa dolegliwości, których przyczyny nie są do końca poznane, są to samoistne dolegliwości bólowe odbytu i odbytnicy. Towarzyszy im uczucie dyskomfortu w okolicy odbytu a także bardzo często zaburzenia oddawania stolca (np. zaparcia).

Najtrudniejszą, a jednocześnie najważniejszą kwestią związaną z bólem odbytu jest postawienie właściwego rozpoznania jego przyczyn. Konieczne jest wówczas wykluczenie wszystkich ewentualnych przyczyn pojawienia się takich dolegliwości.

Zobacz film: "Wiedza i świadomość pacjentów w dobie Internetu"

Pacjenci z bólem odbytu powinni wykonać badania takie jak USG przezodbytnicze, rektoskopię, zdjęcia RTG brzucha, anoskopię, a w razie potrzeby rezonans magnetyczny. Do samoistnych zespołów bólowych odbytnicy należą choroby takie, jak zespół dźwigaczy odbytu, napadowe bóle w okolicy odbytu oraz kokcygodynie.

Zespół dźwigaczy odbytu zwykle dotyczy kobiet. Schorzeniu towarzyszą objawy w postaci przewlekłego bólu odbytu nasilającego się w pozycji siedzącej, dyskomfortu w dole pleców i okolicy odbytu oraz charakterystycznego uczucia rozpierania. Czasami ból odbytu obejmuje również pośladki, a dodatkowo mogą pojawiać się zaparcia lub nietrzymanie stolca. Tego typu dolegliwości powstają wskutek skurczy mięśni dźwigacza odbytu. Objawy nasilają się w sytuacjach zwiększonego stresu.

Powstawaniu tego schorzenia sprzyja siedzący tryb życia, przebyte urazy oraz operacje miednicy. W przypadku kokcygodynii ból odbytu pojawia się najczęściej w kości ogonowej i ma charakter przewlekły i nasila się w kiedy stoimy lub siedzimy przez dłuższy czas. Zazwyczaj objawy kokcygodynii są rezultatem urazu kości ogonowej, do którego może dojść np. w trakcie porodu Samoistna kokcygodynia często występuje u osób zmagających się z depresją.

Napadowy ból odbytu objawia się nagłymi, ostrymi bólu odbytu, które do kilku minut. Takie objawy powtarzają zazwyczaj nieregularnie. Czynnikiem przyczyniającym się do wywoływania tego rodzaju schorzenia jest stres.

2. Przyczyny bólu odbytu

Najczęstszymi przyczynami bólu odbytu są:

• hemoroidy,
• szczelina odbytu (rana odbytu, ból ma ostry charakter, ponadto mogą występować skurcze mięśni zwieracza),
• ropień odbytu (zakażenie bakteryjne, dodatkowo mogą wystąpić gorączka oraz nocne poty),
• zakażenie grzybicze,
• skurcze mięśni miednicy.

Ból w okolicy odbytu może być spowodowany przetoką okołoodbytniczą, czyli niewłaściwym połączeniem odbytu ze skórą wokół niego. Ból odbytu pojawia się w kiedy zostaje ona zatkana, a obok tworzy się ropień. Ponadto, bóle odbytu mogą powstawać wskutek wrzodów odbytnicy, rzeżączki, Chlamydii albo opryszczki.

Dodatkowy dyskomfort w okolicy odbytu może być spowodowany chorobami dermatologicznymi okolic odbytu, czyli łuszczycą lub stanami zapalnymi. Ból odbytu to także objaw nowotworu lub powstałych guzów. Również schorzenia nie mające bezpośredniego związku z odbytem mogą powodować jego ból, do takich należy zaliczyć:

• wypadanie odbytu,
• szczelina odbytu,
• skręcenie jajnika,
• wypadanie krocza,
• zwyrodnienia odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa,
• uraz kości guzicznej,
• choroby neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane,
• guzy kości.
• zapalenie nerwów obwodowych.

Łagodzeniu dolegliwości sprzyja spożywanie posiłków zawierających 25-30 gramów błonnika. Ponadto, należy unikać drapania oraz urazów okolicy odbytu, nie wskazane jest używanie mydła do mycia bolących okolic, a także należy dbać by obszar odbytu nie był wilgotny. Leczenie zależy od przyczyny wystąpienia bólu odbytu, odpowiednia terapia powinna być dobrana po konsultacji z lekarzem.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.