Centralny bezdech senny – przyczyny, objawy i leczenie

Centralny bezdech senny to zaburzenie, za które najczęściej odpowiada ciężka niewydolność serca. Jego przyczyną i objawem jest zatrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe w czasie snu wraz z zatrzymaniem ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha. Na czym polega leczenie? Dlaczego jest ważne?

1. Co to jest centralny bezdech senny?

Centralny bezdech senny (CBS) jest patologią, istotą której jest zatrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas snu z jednoczesnym zatrzymaniem ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha.

Bezdech senny oznacza przerwy w oddychaniu trwające 10 sekund lub dłużej. Według specjalistów zmaga się z nimi około 5 % osób w wieku podeszłym choruje, z czego:

Zobacz film: "Wady serca - kardiomiopatie wtórne"

• obturacyjny bezdech senny dotyczy 95–99% chorujących na bezdechy. Jest związany z powtarzającymi się w czasie snu bezdechami (zatrzymanie oddychania) lub jego istotnym spłyceniem. Jaka jest jego przyczyna? Niemożność oddechu to skutek niedrożności górnych dróg oddechowych,
• centralny bezdech senny dotyczy od 1 do 5% chorujących na bezdechy (co oznacza, że CBS rozpoznaje się zdecydowanie rzadziej niż bezdech senny).

2. Przyczyny centralnego bezdechu sennego

Do zatrzymania oddechu prowadzi chwilowa przerwa dopływu impulsów nerwowych z mózgu do mięśni oddechowych. Za najczęściej występującą przyczynę centralnego bezdechu sennego uznaje się ciężką niewydolność serca.

W pozostałych przypadkach choroba jest związana z:

• osłabieniem mięśni oddechowych,
• zaburzeniami chemicznej regulacji oddychania,
• uszkodzeniem ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego, za co mogą odpowiadać choroby neurologiczne, zespoły hipowentylacji centralnej czy udary mózgu,
• przebywaniem na dużej wysokości (bezdech senny w młodym wieku pojawiający się w takich okolicznościach to zjawisko przemijające),
• zażywaniem opioidów.

Samoistny zespół centralnego bezdechu sennego (nie jest związany z inną chorobą) zdarza się rzadko. Sporadycznie przerwy w oddychaniu obserwuje się także u ludzi zdrowych.

3. Objawy centralnego bezdechu sennego

Ponieważ wskutek powtarzających się epizodów bezdechów płuca nie pobierają dostatecznej ilości powietrza, a krew nie jest dostatecznie zaopatrywana w tlen, pojawiają się różne objawy centralnego bezdechu sennego, takie jak:

• dłuższe lub krótsze okresy bezdechu (braku oddychania) podczas wypoczynku nocnego, które powtarzają się wielokrotnie lub nieprawidłowe wzorce oddychania podczas snu. Charakterystyczny sposób oddychania u chorych zmagających się z ciężką niewydolność serca polega na naprzemiennych okresach bezdechów i zanikania oddychania. Objaw ten nazywa się oddechem Cheyne’a-Stokesa. Co istotne, u pacjentów z niewydolnością serca może występować zarówno centralny bezdech senny, jak i obturacyjny bezdech senny,
• nagłe wybudzenia i uczucie duszności,
• brak regenerującego snu,
• poranne bóle głowy,
• senność w ciągu dnia, zasypianie w ciągu dnia podczas wykonywania codziennych czynności, zasypianie w pozycji siedzącej,
• trudności w zasypianiu (bezsenność),
• trudności z koncentracją,
• zmiany nastroju.

Chrapanie nie jest objawem charakterystycznym dla centralnego bezdechu sennego.

4. Diagnostyka i leczenie

W diagnostyce centralnego bezdechu sennego wykorzystuje się wywiad lekarski i badanie fizykalne, także badania dodatkowe, tak potwierdzające wstępne rozpoznanie, jak i mające na celu ustalenie choroby, która odpowiada za patologię.

Kluczowe są tak zwane badania polisomnograficzne, wykonywane w czasie snu. Ilustrują takie parametry jak ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha, saturacja (wysycenie krwi tętniczej tlenem), przepływ powietrza w górnych drogach oddechowych, także częstotliwość rytmu serca (lub EKG), zapis czynności elektrycznej mięśni (elektromiogram, EMG), zapis czynności elektrycznej mózgu (EEG, elektroencefalografia), zapis ruchu gałek ocznych (elektrookulogram, EOG).

Jeśli chodzi o leczenie centralnego bezdechu sennego, najważniejsza jest terapia chorób, które odpowiadają za nieprawidłowości oddechowe w czasie snu. Niezależnie od podłoża problemu wykorzystuje się również tak zwany aparat CPAP, który przeciwdziała bezdechowi podczas snu. Leczenie CPAP powoduje poprawę utlenowania w nocy i frakcji wyrzutowej serca, zmniejszenie liczby bezdechów i spłyceń oddychania, zmniejsza także napięcie układu współczulnego.

Centralny bezdech senny – powikłania i skutki

Centralny bezdech senny jest poważna chorobą, którą trzeba leczyć. Ma to związek z tym, że nie tylko negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie, ale i może być niebezpieczna dla zdrowia i życia. Dlaczego?

Przede wszystkim zagrożeniem jest zmęczenie i senność, które mogą być tak silne, że prowadzą do zaśnięcia podczas jazdy samochodem czy obsługi maszyny. To stwarza zagrożenie zarówno dla pacjenta, jak i innych. Ponadto nagłe spadki poziomu tlenu we krwi mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie serca i wywołać poważne problemy sercowo-naczyniowe.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.