Chirurgia

Operacje są podstawą gałęzi medycyny nazywanej chirurgią. Nazwa ta powstała z greckich słów: cheir − ręka, ergon – czyn, działanie. Określenie „chirurgia” jest używane jako skrót bardziej szczegółowej nazwy „chirurgia ogólna”. Ta natomiast odnosi się do ogólnych zasad gojenia ran, przetaczania krwi, żywienia, regulacji gospodarki elektrolitowej organizmu, postępowania przed- i pooperacyjnego, zasad doraźnej pomocy w stanach zagrożenia życia i ogólnych zasad techniki operacyjnej. Poza chirurgią zabiegową istnieje szeroki zakres chirurgii zachowawczej. Ostatnio natomiast bardzo prężnie rozwija się nowy dział chirurgii – transplantologia.

Podział chirurgii

Część szczegółowa chirurgii dzieli się na mniejsze kategorie, takie jak:

chirurgia klatki piersiowej;
chirurgia naczyniowa;
chirurgia sercowo-naczyniowa;
chirurgia układu nerwowego;
urologia;
chirurgia szczękowo-twarzowa;
chirurgia onkologiczna;
chirurgia urazowa;
ortopedia.

Jednym z najmłodszych, a zarazem bardzo prężnie rozwijającym się działów chirurgii jest transplantologia, której podstawę stanowi przeszczep narządów. Nazwa została zaczerpnięta z łacińskich słów: transplantare – szczepić i plantare – sadzić. Transplantologia to nie tylko przeszczepianie narządów (w całości lub częściowo), ale także komórek lub tkanek (np. skóra, rogówka, kości) z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała).

Opisując działy chirurgii, należy wspomnieć jeszcze o chirurgii dziecięcej. Przez wiele lat uważano, że do leczenia dzieci stosuje się metody identyczne, jak w przypadku leczenia dorosłych. Od pewnego czasu wiadomo jednak, że dziecko nie jest „małym dorosłym” i należy pamiętać o tym, że w przypadku dzieci inaczej wygląda np. gospodarka wodno-elektrolitowa organizmu lub przemiany metaboliczne.

Chirurgia laparoskopowa

Chirurgia laparoskopowa, zwana także chirurgią minimalnie inwazyjną, polega na wykonywaniu operacji i zabiegów chirurgicznych w obrębie jamy brzusznej. Przeprowadza się je przy użyciu kamery video i specjalnych, cienkich narzędzi, które wprowadza się do wnętrza jamy ustnej poprzez niewielkie 1-2 cm nacięcie. Operacje przeprowadzane dzięki wykorzystaniu kamery dają niezwykle precyzyjny obraz wnętrza jamy ustnej, zaś samo urządzenie, traktowane jako oko chirurga, pozwala na dostrzeżenie niezwykle małych elementów. Najpopularniejsze operacje chirurgiczne przeprowadzane obecnie z wykorzystaniem laparoskopu to:

laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia laparoskopowa);
leczenie chirurgiczne choroby refluksowej przełyku i przepuklin rozworu przełykowego (fundoplikacja laparoskopowa);
laparoskopowe operacje żołądka, jelita cienkiego i jelita grubego;
leczenie przepuklin pachwinowych;
różnego typu operacje ginekologiczne;
usuwanie blizn pooperacyjnych.

Wykorzystanie metod chirurgii laparoskopowej wiąże się z wieloma korzyściami, jakie odnosi pacjent podczas kuracji leczniczej. Należą do nich m.in.:

mniejsze dolegliwości bólowe po operacji;
szybszy i łatwiejszy powrót do pełnej aktywności;
krótszy pobyt w szpitalu;
ograniczone do minimum blizny pooperacyjne.

Chirurgia jednego dnia

Pod pojęciem chirurgia jednego dnia kryje się sposób leczenia zabiegowego (operacyjnego), którego celem jest wykonanie u pacjenta określonego zabiegu chirurgicznego w jak najkrótszym czasie, skondensowanym zazwyczaj do jednej doby. W trakcie 24 godzin możliwe są do przeprowadzenia operacje chirurgiczne nie tylko z chirurgii ogólnej, naczyniowej czy urazowo-ortopedycznej, ale także z różnych innych dziedzin medycyny, np.:

okulistyki;
ginekologii i położnictwa;
laryngologii;
chirurgii plastycznej.

Celem chirurgii jednego dnia jest maksymalne skrócenie pobytu chorego w szpitalu i upraszczanie wszelkich procedur medycznych. Wiąże się to z mniejszymi nakładami finansowymi i pożytkiem dla pacjenta, który nie musi przeorganizowywać całego tygodnia swojej pracy, ale np. jeden lub dwa dni (jeśli oczywiście są to zabiegi mniej skomplikowane). Chirurgia jednego dnia zakłada oszczędność czasu pacjenta i jak najmniejszą ingerencję w jego rytm pracy. Dziś operacja usunięcia zaćmy, po której pacjent jeszcze kilka lat temu pozostawał w szpitalu przez tydzień, jest przeprowadzana w ciągu 24 godzin. Innym założeniem tego rodzaju chirurgii jest zmniejszanie inwazyjności operacji. Jest to obecnie jeden z najpopularniejszych trendów w światowej chirurgii.

Przez długi czas podstawą chirurgii były różnego typu operacje. Jednak wraz z rozwojem medycyny zakres chirurgii się poszerza o nowe dziedziny, które tylko częściowo przypominają tradycyjne metody chirurgiczne.