Cipronex - wskazania, dawkowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Cipronex to lek stosowany głównie w zakażeniach górnych dróg oddechowych, układu moczowego, kości oraz stawów. Może być także wykorzystywany w dermatologi w przypadku chorób zakaźnych i pasożytniczych skóry. Antybiotyk jest dostępny wyłącznie na receptę i lekarz musi ustalić odpowiednią dawkę preparatu, a także długość leczenia. Co to za lek? Jakie są wskazania do stosowania Cipronex? Jakie jest podstawowe dawkowanie leku, przeciwwskazania i ostrzeżenia? Czy Cipronex można przyjmować w ciąży? Jakie skutki uboczne mogą wystąpić? Czy Cipronex wchodzi w interakcje z innymi lekami?

1. Co to jest Cipronex?

Cipronex to chemioterapeutyk z grupy fluorochinolonów stosowany doustnie. Substancją czynną jest cyprofloksacyna, która jest wykorzystywana do leczenia zakażeń bakteryjnych, szczególnie tych wywołanych przez bakterie Gram-ujemne.

Cipronex jest dostępny w tabletkach powlekanych 250 mg lub 500 mg, które zawierają odpowiednio 250 lub 500 mg cyprofloksacyny (Ciprofloxacinum) w postaci chlorowodorku.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Jak rozpoznać zapalenie oskrzeli u niemowlęcia?"

Lek zmniejsza aktywność enzymów bakteryjnych, które są potrzebne do syntezy i utrzymania prawidłowej struktury kwasu nukleinowego DNA bakterii. Dzięki temu bakterie przestają się dzielić i dochodzi do ich zniszczenia.

Cipronex wchłania się bardzo dobrze, w ciągu 1-2 godzin. Wysokie stężenie osiąga w płucach, zatokach, układzie moczowo-płciowym i zmianach zapalnych.

Jest wydalany przez nerki w niezmienionej formie. Chemioterapeutyk jest dostępny wyłącznie na receptę, a podczas jego stosowania ważne jest picie dużej ilości wody.

2. Wskazania do stosowania

Cipronex jest stosowany w leczeniu zakażeń wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na cyprofloksacynę. U dorosłych są to:

• zakażenia dolnych dróg oddechowych wywołane przez bakterie Gram-ujemne,
• zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,
• zakażenia płucno-oskrzelowe w przebiegu mukowiscydozy,
• rozstrzenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego,
• zaostrzenie przewlekłego zapalenia zatok,
• zakażenia układu moczowego,
• rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej,
• rzeżączkowe zapalenie szyjki macicy,
• zapalenie jądra,
• zapalenie najądrza,
• zapalenie narządów miednicy mniejszej,
• zakażenia układu pokarmowego,
• zakażenia w obrębie jamy brzusznej,
• zakażenia skóry i tkanek miękkich wywołane przez bakterie Gram-ujemne,
• złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego,
• zakażenia kości,
• zakażenia stawów,
• zakażenia u pacjentów z neutropenią,
• zapobieganie zakażeniom wywołanym przez Neisseria meningitidis,
• płucna postać wąglika.

Cipronex jest też zalecany dzieciom i młodzieży do leczenia:

• zakażeń płucno-oskrzelowych w przebiegu mukowiscydozy wywołane przez Pseudomonas aeruginosa,
• powikłanych zakażeń układu moczowego,
• odmiedniczkowego zapalenie nerek,
• płucnej postaci wąglika.

Cipronex może być też stosowany w przypadku ciężkich zakażeń u dzieci i młodzieży, jeżeli lekarz uzna się to za konieczne. Leczenie powinno być zalecone wyłącznie przez specjalistów, którzy mają doświadczenie w walce z mukowiscydozą i ciężkimi zakażeniami.

3. Dawkowanie leku Cipronex

Dawkowanie leku powinno być ustalone przez lekarza i uzależnione od rodzaju zakażenia. Preparat należy zażywać dokładnie według zaleceń specjalisty, zwiększenie dawek może negatywnie wpłynąć na stan zdrowia.

Tabletki połyka się w całości, popijając płynem, niezależnie od posiłków. Lek przyjmowany na pusty żołądek wchłania się szybciej. Nie wolno go stosować z nabiałem i sokami owocowymi wzbogacanymi minerałami (np. sok pomarańczowy z dodatkiem wapnia).

Jeżeli stan pacjenta uniemożliwia stosowanie doustne lekarz może zalecić dożylne podawanie cyprofloksacyny w szpitalu. Dawkowanie Cipronex dla dorosłych:

• zakażenia dolnych dróg oddechowych - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni,
• zaostrzenie przewlekłego zapalenia zatok - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni,
• przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni,
• złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego - 750 mg 2 razy na dobę przez 28-90 dni.
• niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego - 250-500 mg 2 razy na dobę przez 3 dni,
• niepowikłanie zapalenie pęcherza u kobiet przed menopauzą - 500 mg w dawce pojedynczej,
• powikłane zapalenie pęcherza moczowego - 500 mg 2 razy na dobę przez 7 dni,
• niepowikłane odmiedniczkowe zapalenie nerek - 500 mg 2 razy na dobę przez 7 dni,
• powikłane odmiedniczkowe zapalenie nerek -500-750 mg 2 razy na dobę przez 10-21 dni,
• ostre zapalenie gruczołu krokowego - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 2-4 tygodnie,
• przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 4-6 tygodni,
• rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej - 500 mg w dawce pojedynczej,
• rzeżączkowe zapalenie szyjki macicy - 500 mg w dawce pojedynczej,
• zapalenie jądra i najądrza - 500-750 mg 2 razy na dobę co najmniej przez 14 dni,
• zapalenie narządów miednicy mniejszej - 500-750 mg 2 razy na dobę co najmniej przez 14 dni,
• biegunka wywołana przez bakterie chorobotwórcze - 500 mg 2 razy na dobę przez 1 dzień,
• biegunka wywołana przez Shigella dysenteriae typu 1 - 500 mg 2 razy na dobę przez 5 dni,
• biegunka wywołana przez Vibrio cholerae - 500 mg 2 razy na dobę przez 3 dni,
• dur brzuszny - 500 mg 2 razy na dobę przez 7 dni,
• zakażenia w obrębie jamy brzusznej przez bakterie Gram-ujemne - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 5-14 dni,
• zakażenia skóry i tkanek miękkich - 500-750 mg 2 razy na dobę przez 7-14 dni,
• zakażenia kości i stawów - 500-750 mg 2 razy na dobę maksymalnie przez 3 miesiące,
• zakażenia u chorych z neutropenią (w skojarzeniu z innymi lekami) - 500-750 mg 2 razy na dobę,
• zapobieganie inwazyjnym zakażeniom przez N. meningitidis - dawka pojedyncza 500 mg,
• płucna postać wąglika - 500 mg 2 razy na dobę przez 60 dni od kontaktu.

Dawkowanie Cipronex dla dzieci i młodzieży:

• zakażenia płucno-oskrzelowe w przebiegu mukowiscydozy - 20 mg/kg masy ciała 2 razy na dobę, maksymalnie 750 mg 2 razy na dobę przez 10-14 dni,
• powikłane zakażenia układu moczowego - 10-20 mg/kg masy ciała 2 razy na dobę, maksymalnie 750 mg 2 razy na dobę przez 10-21 dni.
• odmiedniczkowe zapalenie nerek - 10-20 mg/kg masy ciała 2 razy na dobę, maksymalnie 750 mg 2 razy na dobę przez 10-21 dni,
• płucna postać wąglika - 10-15 mg/kg masy ciała 2 razy na dobę, maksymalnie 500 mg 2 razy na dobę przez 60 dni od kontaktu,
• inne ciężkie zakażenia - 20 mg/kg masy ciała 2 razy na dobę, maksymalnie 750 mg 2 razy na dobę.

U chorych po 65. roku życia dawkowanie powinno być dostosowane do rodzaju i przebiegu zakażenia, a także do czynności nerek.

U pacjentów z niewydolnością nerek ilość leku wynika z klirensu kreatyniny: większy niż 60 ml/min nie wymaga zmian dawkowania, klirens 30–60 ml/min - 250–500 mg co 12 godzin, klirens mniejszy niż 30 ml/min - 250–500 mg co 24 godziny.

U osób po hemodializie lub dializie otrzewnowej - 250–500 mg co 24 godziny po dializie. W przypadku zaburzeń czynności wątroby modyfikacja nie jest konieczna.

4. Przeciwwskazania do zażywania

Przeciwwskazania do zażywania leku są związane z uczuleniem lub nadwrażliwością na którykolwiek składnik preparatu. Cyprofloksacyna nie może podawana równolegle z tyzanidyną.

Tabletek nie należy łączyć z nabiałem i sokami owocowymi, wzbogaconymi minerałami. Lekarz powinien być poinformowany o wszystkich stale lub niedawno używanych preparatach.

4.1. Cipronex w ciąży

W czasie ciąży zabronione jest przyjmowanie jakiegokolwiek leku bez konsultacji z lekarzem. Specjalista powinien przedstawić kobiecie wszystkie korzyści i zagrożenia, wynikające ze stosowania preparatu.

Według dostępnych danych cyprofloksacyna nie powoduje wad rozwojowych i nie wpływa toksycznie na płód. Nie można natomiast wykluczyć, że antybiotyk może powodować uszkodzenia chrząstki stawowej dziecka.

Testy wykazały działanie chinolonów na stawy u zwierząt tuż przed urodzeniem. Z tego względu Cipronex nie powinien być zalecany kobietom w ciąży. Cyprofloksacyna przenika również do mleka matki i w trakcie karmienia może być odpowiedzialna za wady w chrząstkach u noworodka.

5. Ostrzeżenia związane z lekiem

Cipronex nie jest przystosowany do leczenia ciężkich zakażeń i schorzeń, wywoływanych przez bakterie Gram-dodatnie i beztlenowe. W takiej sytuacji konieczne jest podanie dodatkowo leków przeciwbakteryjnych.

Cyprofloksacyna nie jest skuteczna w przypadku zakażeń układu oddechowego stworzonych przez paciorkowce. Lek należy łączyć z preparatami przeciwbakteryjnymi, gdy pacjent ma zapalenie jądra i najądrza oraz zapalenie narządów miednicy mniejszej.

Choroba może być wywołana przez szczep Neisseria gonorrhoeae, który jest odporny na fluorochinolony. Antybiotyk poradzi sobie samodzielnie, gdy zakażenie jest spowodowane przez inne bakterie.

Ważne jest jednak obserwowanie stanu zdrowia, a po trzech dniach bez poprawy konieczna jest zmiana metody leczenia. Właściwości Cipronex w przypadku zakażeń pooperacyjnych jamy brzusznej nie są całkowicie poznane.

Wybór preparatu do zlikwidowania biegunki podróżnej wymaga znalezienia informacji o drobnoustrojach w konkretnych krajach. Leczenie skojarzone ma sens w przypadku zakaże kości i stawów.

Płucna postać wąglika wymaga stosowania się do narodowych i międzynarodowych zaleceń. Skuteczność działania u ludzi została przedstawiona na podstawie informacji o wrażliwości in vitro, testach na zwierzętach i niewielu badaniach na człowieku.

Cipronex nadaje się do leczenia zakażeń płucno-oskrzelowych w przebiegu mukowiscydozy, ale dotychczasowe dane obejmuję dzieci w wieku 5-17 lat. Brakuje informacji o postępowaniu w przypadku młodszych pacjentów.

Użycie preparatu po rozpoznaniu zakażeń układu moczowego powinno nastąpić w sytuacji, gdy niemożliwe jest wykorzystanie innych metod leczenia. Konieczna jest również analiza dokumentacji mikrobiologicznej.

Antybiotyk wykorzystywany w przypadku ciężkich zakażeń wymaga dostosowania do oficjalnych wytycznych i dokładnej oceny ryzyka. Metoda ma uzasadnienie, gdy terapia konwencjonalna nie przeniesie skutku lub informacje mikrobiologiczne wskazują na użycie cyprofloksacyny. Leczenie wymaga jednakże dużej ostrożności i stałej obserwacji chorych.

Cipronex nie powinien być podawany pacjentom z chorobami ścięgien spowodowanym chinolonami. W ciągu 48 godzin antybiotyk może wywołać zapalenie ścięgien i ich zerwanie, niekiedy po obu stronach.

Sytuacja może mieć miejsce nawet po kilku miesiącach od zakończenia leczenia. Ryzyko jest szczególnie duże u osób w podeszłym wieku i u pacjentów, przyjmujących jednocześnie kortykosteroidy.

Bolesny obrzęk i stan zapalny kończyny to sygnał do przerwania przyjmowania preparatu. Cyprofloksacyna odpowiada za reakcje fotowrażliwości. Chorzy powinni unikać intensywnego światła słonecznego i promieniowania UV.

Pojedyncza dawka Cipronex może wywołać reakcję alergiczną, taką jak anafilaksja, które może zagrażać życiu. W takiej sytuacji należy zmienić metodę leczenia.

Cyprofloksacyna wywołuje drgawki i obniża próg drgawkowy. Może doprowadzić do stanu padaczkowego i reakcji psychotycznych. Preparat sporadycznie może przekształcić depresję w myśli samobójcze i próby odebrania sobie życia.

Cipronex może być odpowiedzialny za objawy neurologiczne, takie jak ból, osłabienie mięśni i zaburzenia czucia. Należy wówczas odstawić preparat, by nie wywołał nieodwracalnych zmian.

Lek powinien być ostrożnie zażywany przez pacjentów z czynnikami ryzyka wydłużenia odstępu QT oraz u osób, które zażywają środki wydłużające odstęp QT.

Pod kontrolą lekarską powinni znaleźć się też chorzy w podeszłym wieku, z zaburzoną równowagą elektrolitową oraz z chorobami serca.

Uporczywa biegunka w trakcie lub po leczeniu może być wynikiem zapalenia okrężnicy, które może zakończyć się śmiercią. W takiej sytuacji konieczne jest zaprzestanie leczenia antybiotykiem.

Substancja czynna może przyczyniać się do tworzenia kryształów w moczu, można zniwelować to działanie poprzez picie dużych ilości wody. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek powinni mieć zmodyfikowane dawkowanie, aby składniki nie mogły się skumulować. Zdarzyło się, że Cipronex doprowadził do martwicy wątroby i niewydolności tego narządu.

Nie należy ignorować utraty apetytu, żółtaczki, ciemnej barwy moczu oraz wrażliwości brzucha. U pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej podczas leczenia występowały reakcje hemolityczne.

Cyprofloksacyna hamuje CYP1A2 co może być równoznaczne ze wzrostem stężenia w osoczu innych stosowanych preparatów. Długotrwale stosowany antybiotyk może wywołać oporność szczepów bakteryjnych na leczenie.

6. Skutki uboczne

Antybiotyk może wywołać działania niepożądane, ale zdarzają się one rzadko i nie pojawiają się u wszystkich pacjentów. Możliwe skutki uboczne w kolejności od częstotliwości występowania to:

• nudności i wymioty,
• biegunka,
• ból brzucha,
• niestrawność,
• wzdęcia,
• brak apetytu,
• zaburzenia smaku,
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych,
• zwiększenie stężenia bilirubiny we krwi,
• zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi,
• ból głowy,
• zawroty głowy,
• senność,
• bezsenność),
• pobudzenie,
• nadaktywność psychoruchowa,
• nadkażenia grzybicze,
• eozynofilia,
• ból mięśni,
• ból stawów,
• osłabienie,
• gorączka,
• wysypka,
• pokrzywka,
• świąd,
• artropatie u dzieci,
• zapalenie okrężnicy,
• leukopenia,
• niedokrwistość,
• neutropenia,
• małopłytkowość
• nadpłytkowość,
• leukocytoza,
• hiperglikemia,
• reakcje psychotyczne,
• splątanie,
• lęk,
• niepokój,
• depresja,
• myśli samobójcze,
• omamy,
• parestezje,
• zaburzenia czucia,
• drżenia,
• drgawki,
• zaburzenia widzenia,
• zaburzenia słuchu i równowagi,
• tachykardia,
• wydłużenie odstępu QT w zapisie EKG,
• rozszerzenie naczyń,
• niedociśnienie tętnicze,
• omdlenia,
• duszność,
• stan astmatyczny,
• zaburzenia czynności wątroby,
• żółtaczka,
• reakcje nadwrażliwości na światło,
• zapalenie stawów,
• zwiększone napięcie i kurcze mięśni,
• niewydolność nerek,
• krwiomocz,
• występowanie kryształów w moczu,
• śródmiąższowe zapalenie nerek,
• obrzęk,
• nadmierna potliwość,
• obrzęk naczynioruchowy,
• niedokrwistość hemolityczna,
• agranulocytoza,
• pancytopenia,
• zahamowanie czynności szpiku kostnego,
• migrena,
• zaburzenia koordynacji ruchowej,
• nadciśnienie wewnątrzczaszkowe,
• zniekształcone widzenie kolorów,
• zaburzenia węchu,
• zapalenie naczyń,
• zapalenie trzustki,
• martwica wątroby,
• niewydolność wątroby,
• osłabienie mięśni,
• zapalenia i zerwania ścięgien,
• nasilenie objawów miastenii,
• reakcja podobna do choroby posurowiczej,
• reakcje nadwrażliwości,
• wstrząs anafilaktyczny,
• zaburzenia w obrębie skóry i tkanki podskórnej,
• wybroczyny,
• rumień wielopostaciowy,
• zespół Stevensa i Johnsona,
• martwica toksyczna rozpływna naskórka,
• polineuropatia obwodowa,
• zaburzenia czucia,
• osłabienie mięśni,
• mrowienie,
• drętwienie,
• zaburzenia rytmu serca,
• ostra uogólniona osutka krostkowa.

7. Interakcje z innymi lekami

Lekarz powinien być poinformowany o wszystkich przyjmowanych regularnie preparatach i tych zażywanych w ostatnim czasie. Cipronex nie może być łączony z tyzanidą i metotreksatem, ponieważ może nasilać jego toksyczność.

Szczególna ostrożność jest wymagana u osób, które regularnie stosują:

• leki przeciwarytmiczne klasy IA,
• leki przeciwarytmiczne klasy III,
• środki przeciwpsychotyczne,
• antybiotyki makrolidowe,
• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
• leki zawierające wielowartościowe kationy,
• leki zawierające substancje mineralne,
• polimery wiążące fosforany (np. sewelamer),
• sukralfat,
• leki zobojętniające sok żołądkowy (nie dotyczy blokerów receptora H2),
• leki o dużej pojemności buforowej (np. tabletki dydanozyny),

Cyprofloksacynę można zażyć 1-2 godziny przed innymi preparatami lub 4 godziny po nich. Wapń w diecie nie ma znaczącego wpływu na działanie antybiotyku.

Należy jednak unikać nabiału i napojów, zawierających minerały. Probenecyd zwiększa stężenie cyprofloksacyny we krwi, a metoklopramid szybkość jej wchłaniania.

Omeprazol może w niewielkim stopniu zmniejszać ogólnoustrojową podatność na Cipronex. Antybiotyk może nasilać wpływ glibenklamidu lub kumulować jego ilość w organizmie.

Substancja czynna preparatu może również nasilać intensywność skutków ubocznych teofiliny, co może stanowić zagrożenie życia. Gdy chory nie może zrezygnować z przyjmowania leków konieczne jest kontrolowanie stężenia teofiliny we krwi i zmienianie dawki preparatów.

Cipronex w połączeniu z kofeiną, fenytoiną lub pentoksyfiliną może mieć wpływ na wzrost ilości tych środków w osoczu. Jednoczesne przyjmowanie cyklosporyny może zwiększać poziom kreatyniny we krwi i wymagać kontroli stężenia dwa razy w tygodniu.

Antybiotyk nasila działanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak warfaryna, acenokumarol, fenprokumon lub fluindion. Ważne jest monitorowanie parametrów krzepnięcia krwi w trakcie leczenia i po jego zakończeniu.

Cyprofloksacyna może powodować zwiększenie stężenia oraz kliniczne objawy przedawkowania teofiliny, metyloksantyny, duloksetyny, klozapiny, olanzapiny, ropinirolu, tyzanidyny i sildenafilu. Cipronex może także nasilić działania niepożądane lidokainy.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.