Co Polacy wiedzą o chorobach tarczycy? Najnowszy sondaż BioStat dla Wirtualnej Polski
Z badania przeprowadzonego przez BioStat dla Wirtualnej Polski wynika, że nawet co piąty Polak choruje przez nieprawidłowo pracującą tarczycę. Gorzej, że bardzo wielu nie wie, jakie mogą być objawy i rzadko łączy swoje dolegliwości właśnie z tym narządem. Tymczasem zaburzenia jego pracy są jednymi z najczęściej występujących schorzeń w Polsce.
1. Nawet co piąty Polak może mieć problemy z tarczycą
Endokrynolodzy szacują, że problemy z tarczycą może mieć nawet 22 proc. społeczeństwa.
Najczęściej rozpoznawaną chorobą tarczycy, jeśli chodzi o zaburzenia hormonalne, jest niedoczynność tarczycy, nadczynność występuje rzadziej.
Endokrynolog Szymon Suwała przyznaje, że pacjenci często zadają mu pytanie: które schorzenie bardziej obciąża organizm?
- To tak jak wybieranie między dżumą a cholerą, ale mimo wszystko cięższe powikłania daje nadczynność tarczycy. Co nie zmienia faktu, że wszystkie objawy chorej tarczycy znacznie pogarszają jakość życia - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie lek. Szymon Suwała z Katedry Endokrynologii i Diabetologii CM UMK w Szpitalu Uniwersyteckim nr 1 w Bydgoszczy.
Lekarz zwraca uwagę, że w grupie ryzyka są przede wszystkim kobiety. Pacjentki z niedoczynnością tarczycy często cierpią na zaburzenia miesiączkowania i mogą mieć problem z zajściem w ciążę.
- Nie jest tak, że nasz organizm jest w stanie tolerować tę niedoczynność w nieskończoność. W skrajnych przypadkach ciężkiej, nieleczonej niedoczynności tarczycy występuje tzw. śpiączka hipometaboliczna, która jest stanem zagrożenia życia - podkreśla endokrynolog.
Bardzo dużym problemem są również zaburzenia struktury tarczycy, czyli zmiany ogniskowe i guzkowe, które mogą występować bez zaburzeń hormonalnych. Niektóre doniesienia mówią, że nawet co trzeci przedstawiciel europejskiej populacji może mieć tego typu zmiany.
- Dopóki są małe i nie spełniają kryteriów złośliwości, najczęściej nie stanowią problemu, natomiast mogą się powiększać, zmieniać swój charakter i powodować np. zaburzenia połykania, trudności z oddechem. Prostym i skutecznym badaniem, które jest w stanie je wykryć, jest USG - wyjaśnia lek. Suwała.
Rak tarczycy uważany jest za stosunkowo rzadki nowotwór, stanowi ok. 1/5 wszystkich nowotworów złośliwych diagnozowanych wśród osób między 20. a 40. rokiem życia. Kobiety cierpią na nowotwory tarczycy trzy razy częściej niż mężczyźni.
2. Objawy chorób tarczycy - pogorszenie nastroju i tycie
Z badania przeprowadzonego przez BioStat dla Wirtualnej Polski wynika, że 22,4 proc. Polaków podejrzewa u siebie choroby tarczycy. Jednak wiele osób ma problem ze skojarzeniem dolegliwości z zaburzeniami hormonalnymi, bo objawy nadczynności czy niedoczynności nie są specyficzne tylko dla tych schorzeń. Chora tarczyca nie boli.
Polacy pytani o nagłe zmiany nastroju przyznają, że odczuwają je głównie w formie okresowej, występującej od czasu do czasu (42,3 proc.). Więcej niż co czwarty uczestnik badania doświadczał częstych, nagłych zmian nastroju (26,6 proc.), a 23,2 proc. - rzadkich.
Okazuje się, że nagłe zmiany nastroju mogą wskazywać właśnie na niedoczynność tarczycy.
- Powinniśmy zwrócić uwagą zwłaszcza na ogólne złe samopoczucie, taki stan znacznego spowolnienia, w którym nie odczuwamy siły do działania. To są na pewno objawy, które powinny sugerować potrzebę weryfikacji naszego stanu w kierunku zaburzeń tarczycowych. Objawami mogą być problemy natury psychologicznej, czyli pogorszenie nastroju, zmniejszenie zdolności do skupienia uwagi, zaburzenia pamięci, niestabilność emocjonalna - wymienia dr Suwała.
Jak zauważa doktor Suwała, sygnałem alarmowym może być też przyrost masy ciała.
- Niedoczynność tarczycy jest traktowana jako jedna z podstawowych wtórnych przyczyn nadwagi i otyłości, chociaż nie możemy zrzucać całej odpowiedzialności na tarczycę. Nadwaga i otyłość są problemem związanym z niedostatecznie wyrównanym bilansem energetycznym, czyli nadmierną podażą posiłków przy jednocześnie zbyt niskiej i niedostosowanej do potrzeb aktywności fizycznej. Mimo wszystko ten przyrost masy ciała, do tego senność, ogólne spowolnienie, uczucie chłodu, łatwe marznięcie mogą świadczyć o niedoczynności tarczycy - przyznaje ekspert.
3. Jak odróżnić niedoczynność tarczycy od nadczynności? Czym różnią się objawy?
Objawami charakterystycznymi zarówno dla niedoczynności, jak i nadczynności jest większa łamliwość paznokci i wypadanie włosów. Do problemów z wypadaniem włosów w badaniu przyznało się 47 proc. badanych Polaków.
"Raczej źle" ocenia stan swoich paznokci 17,3 proc. ankietowanych, a 47,6 proc. respondentów uznaje go za "raczej dobry". Trudności z oceną miało 22,3 proc. ankietowanych.
- Niedoczynność tarczycy częściej dotyczy kobiet, więc pacjentki zwracają uwagę na zmiany skórne. Narzekają na suchą, zimną, bladą skórę, mówią o zmniejszonej potliwości z nadmiernym rogowaceniem naskórka. Czasami występują również obrzęk powiek i rąk, suche przerzedzone włosy, wypadanie brwi, łamliwe paznokcie. Z kolei w przypadku nadczynności mamy wzmożoną potliwość, zaczerwienie skóry, a włosy i paznokcie mogą być łamliwe, słabsze - podobnie jak przy niedoczynności - tłumaczy dr Suwała.
Więcej niż co trzeci zapytany o to Polak przyznał w badaniu, że w ostatnim czasie mocniej się poci.
Doktor Suwała wyjaśnia, że nadczynność tarczycy daje totalnie odwrotny obraz. Tak jak w niedoczynności mamy wrażenie, że nasz organizm "zwolnił", tak przy nadczynności ten metabolizm jest zdecydowanie szybszy. Pacjenci mogą chudnąć, mimo wysokiego apetytu, cały czas jest im gorąco, czują się nadmiernie pobudzeni, rozdrażnieni, drżą im ręce, odczuwają niepokój, a do tego mogą mieć problem ze skupieniem uwagi, bo "myśli przychodzą za szybko".
- Często w nadczynności tarczycy mówi się o objawach ocznych, dlatego że jedną z przyczyn nadczynności jest choroba Gravesa-Basedowa o podłożu autoimmunologicznym, w której może współistnieć orbitopatia tarczycowa. Przy niedoczynności mogą występować bóle gałek ocznych, zaczerwienienie spojówek, łzawienie i tzw. retrakcja powiek, gdzie możemy odczuwać wrażenie, że pacjent cały czas się w nas bacznie wpatruje, tak szeroko ma otwarte oczy - dodaje endokrynolog.
Co z innymi objawami? 23 proc. ankietowanych przyznało się do problemów z drżeniem rąk.
Uczucie przyspieszania serca zauważyło u siebie 38,6 proc. uczestników badania.
- Spowolnienie akcji serca, czyli bradykardia, mogą pojawić się przy niedoczynności. Może występować uczucie mrowienia w nogach i rękach. Zapomina się o tym, że niedoczynność tarczycy jest jedną z przyczyn zespołu cieśni nadgarstka. Jest to związane z tym, że niedoczynność tarczycy prowadzi do tzw. mononeuropatii, czyli uszkodzeń pojedynczych nerwów, a zespół cieśni nadgarstka jest ściśle związany z długotrwałym uciskiem nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka - tłumaczy lekarz.
Do problemów z wypróżnianiem w ostatnim czasie przyznaje się co czwarty ankietowany. Okazuje się, że zaparcia również mogą być jednym z długiej listy objawów niedoczynności tarczycy, zwłaszcza u osób starszych.
- W bardzo ciężkich przypadkach mogą występować tak ciężkie zaparcia, że dochodzi do niedrożności jelit. Znane są nam przypadki, gdzie pacjenci z powodu niedoczynności tarczycy lądowali na oddziałach chirurgicznych z uwagi na to, że mieli po prostu niedrożne jelito, czasami konieczna była operacja. Choć trzeba przyznać, że to przypadki rzadkie – podkreśla dr Suwała.
Endokrynolog przyznaje, że objawy chorób tarczycy są niespecyficzne, ale wykrycie niedoczynności i nadczynności jest dość proste. Wystarczy, że pacjent zgłosi się do lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje go na badanie poziomu hormonu TSH. Zdaniem doktora Suwały dodatkowo warto sprawdzić poziom co najmniej fT4, czyli jednego z obwodowych hormonów tarczycy, ewentualnie również i fT3 - pełniącego funkcję najbardziej aktywnego hormonu gruczołu tarczowego.
- Jeżeli wyniki są nieprawidłowe, nie ma jednak powodów do niepokoju – należy się z nimi zgłosić do lekarza, który wyjaśni zasadność i specyfikę leczenia. Choć wymaga ono ze strony pacjenta dyscypliny, skuteczne leczenie znamiennie wpływa na jakość życia osoby chorej - wyjaśnia lek. Suwała.
Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat zrealizowało badanie dotyczące świadomości zdrowotnej Polaków w zakresie chorób tarczycy we współpracy z WP abcZdrowie. To kolejny wspólny projekt. Wcześniej pytano Polaków m.in. o zachowania i wiedzę na temat raka jelita grubego, badania wątroby, czy mity koronawirusowe.
Zbadać tarczycę możesz TUTAJ.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Zobacz także:
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
