Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Monika Szafarowska

Chlamydia trachomatis i pneumoniae - objawy, diagnostyka, leczenie

Chlamydia jest bardzo trudna do zdiagnozowania, ponieważ często przebiega bezobjawowo.
Chlamydia jest bardzo trudna do zdiagnozowania, ponieważ często przebiega bezobjawowo. (123rf)

Chlamydia to bakterie, którą mogą powodować zapalenie płuc, oskrzeli czy zatok, ale również problemy z układem moczowym i rozrodczym. Drobnoustoje mogą być przenoszone drogą kropelkową lub płciową. Co warto wiedzieć o chlamydii pneumoniae i trachomatis?

spis treści

1. Rodzaje chlamydii

  • Chlamydophila pneumoniae - powoduje zapalenie płuc, jest przenoszona drogą kropelkową,
  • Chlamydia trachomatis - jest przenoszona drogą płciową, powoduje m.in. nadżerki, zapalenie gruczołu krokowego lub cewki moczowej, a nawet bezpłodność
  • Chlamydia psittaci - to choroba odzwierzęca, którą przenoszą ptaki.

2. Charakterystyka chlamydii trachomatis

Chlamydia to bakteria, wywołująca infekcję. Choroba jest przenoszona przez kontakty seksualne - dopochwowe i analne. Najczęściej jest rozpoznawana u osób w wieku 15-24 lat, które nie używają prezerwatyw lub często zmieniają partnerów.

Zobacz film: "Fakty o zdrowiu - Chlamydia"

Na chlamydiozę narażone są najbardziej osoby młode, które prowadzą aktywne życie seksualne bez zabezpieczenia. Często diagnozuję się ją również u kobiet, które przyjmują doustną antykoncepcje.

Nosiciel bakterii przez wiele lat może nie wiedzieć o zakażeniu, ponieważ objawy chlamydii mogą prawie w ogóle nie występować. To niebezpieczna sytuacja, ponieważ nieleczona chlamydioza może powodować bardzo wiele chorób.

Chlamydia może pojawić się również u małych dzieci, które są rodzone naturalnie przez zakażone kobiety. Rzadko infekcję wywołuje brak odpowiedniej higieny, czyli używanie cudzego ręcznika, pościeli i innych rzeczy osobistych, ale jest to możliwe.

Choroba najczęściej przebiega bezobjawowo, do czasu wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie przydatków lub zapalenie najądrza. Chlamydioza może również prowadzić do bezpłodności.

Zakażenie serotypem L1, L2, L3 prowadzi do rozwoju ziarniniaka wenerycznego (tzw. ziarnicy wenerycznej pachwin), natomiast serotyp D-K jest przyczyną nierzeżączkowego zapalenia cewki moczowej oraz śluzowo-ropnego zapalenia szyjki macicy.

Rodzaje chlamydii:

3. Przyczyny chlamydii trachomatis

Zakażenia bakteriami chlamydii może nastąpić na wiele różnych sposobów. Ryzyko zachorowania zwiększa:

  • stosunek seksualny bez prezerwatywy,
  • seks oralny,
  • seks analny,
  • wiele partnerów seksualnych,
  • przebyte choroby weneryczne.

4. Objawy chlamydii trachomatis

Choroba najczęściej przebiega bez żadnych objawów, szacuje się że żadne dolegliwości nie występują u 75% kobiet i u połowy mężczyzn. Objawy chlamydii u kobiet to:

  • zaczerwienie ujścia cewki moczowej,
  • obrzęk ujścia cewki moczowej,
  • parcie na pęcherz,
  • ból i pieczenie w trakcie oddawania moczu,
  • ropno-śluzowa wydzielina,
  • przesunięcie terminu miesiączki,
  • wydłużenie czasu trwania miesiączki,
  • krwawienia międzymiesiączkowe,
  • ból podbrzusza,
  • krwawienie z pochwy,
  • ból podczas stosunku,
  • krwawienie bezpośrednio po stosunku.
  • wydzielina z oka,
  • zaczerwienie i podrażnienie oka.

Objawy chlamydii u mężczyzn to:

  • wydzielina z cewki moczowej,
  • ból podczas oddawania moczu,
  • pieczenie przy oddawaniu moczu,
  • swędzenie podczas oddawania moczu,
  • ból jąder,
  • stan zapalny odbytnicy,
  • wydzielina z odbytu,
  • obrzęk jąder,
  • ból stawów,
  • wydzielina z oka,
  • zaczerwienie i podrażnienie oka.

Objawami chlamydii pneumoniae może być zapalenie krtani, oskrzeli, zatok oraz zapalenie płuc. Leczenie tej odmiany nie jest proste, ponieważ jest odporna na antybiotyki.

Objawami chlamydii psittaci jest wysoka gorączka i silne dreszcze. Występują także bóle głowy oraz suchy, szczekający kaszel. W ciężkich przypadkach dochodzi do zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia.

U niektórych występują: biegunki, nudności, wymioty, powiększenie wątroby oraz śledziony. Leczenie polega na podaniu antybiotyku, jeśli choroba ma ciężki przebieg chory przebywa w szpitalu.

5. Jak zapobiegać chorobom wenerycznym?

Zakażenie chlamydią jest bardzo niebezpieczne i trudne do rozpoznania. Może prowadzić do wielu powikłań, które zagrażają również dziecku w łonie matki. W profilaktyce chlamydii ważne jest:

  • ograniczenie ilości partnerów seksualnych,
  • używanie prezerwatyw,
  • zrezygnowanie ze współżycia podczas podejrzenia infekcji,
  • unikanie przygodnych stosunków seksualnych,
  • wykonywanie regularnych badań przesiewowych,
  • zrezygnowanie z irygacji pochwy.

6. Diagnostyka choroby

Najbardziej rozpowszechnioną metodą diagnostyczną chlamydii jest pobranie wymazu z cewki moczowej u mężczyzny. Wykonuje się go po całonocnym wstrzymaniu mikcji lub po 3-4 godzinach bez oddawania moczu.

Zakażenie stwierdza się po rozpoznaniu powyżej czterech leukocytów wielojądrzastych. U kobiet pobiera się natmiast wymaz z kanału szyjki macicy. Chlamydię charakteryzuje wystąpienie ponad dziesięciu białych krwinek.

Inne metody diagnostyczne chlamydii obejmują wykorzystanie sond genetycznych oraz testów immunoenzymatycznych. Test PCR na chlamydię to idealne rozwiązanie, jeżeli pacjentowi zależy na dyskrecji, ponieważ można go zamówić przez internet i wykonać samodzielnie w domu.

7. Leczenie chlamydii trachomatis

W leczeniu chlamydii najczęściej stosuje się antybiotyki u obojga partnerów seksualnych. Antybiotykoterapia polega na podaniu jednorazowej dawki azytromycyny lub doxycyklinum przez siedem dni (100 mg - dwa razy dziennie).

U kobiet w ciąży oraz u osób uczulonych można zastosować erytromycynę. Odpowiedni preparat oraz dawkę powinien zalecić wenerolog. W zdecydowanej większości przypadków dobrze dobrana antybiotykoterapia skutkuje natychmiastowymi efektami.

W czasie leczenia należy powstrzymywać się od uprawiania seksu, zazwyczaj infekcja ustępuje całkowicie w ciągu tygodnia lub dwóch. Ważne, że raz przebyta chlamydia nie zapewnia trwałej odporności, a tym samym występuje ryzyko ponownego zachorowania.

Aby zapobiegać chorobie należy dbać o odporność organizmu, ubierać się odpowiednio do temperatury i używać prezerwatyw. O chlamydiozie należy poinformować również byłych oraz obecnych partnerów seksualnych i zachęcić ich do wykonania badań.

8. Powikłania

Nieleczone zakażenie może prowadzić do wielu powikłań, takich jak:

  • rzeżączka,
  • HIV,
  • infekcje jajowodów,
  • zapalenie macicy,
  • zapalenie najądrza i jądra,
  • zapalenie gruczołu krokowego,
  • blizny,
  • niedrożność jajowodów,
  • niepłodność,
  • zapalenie stawów,
  • zmiany w układzie nerwowym,
  • spadek odporności,
  • astma,
  • alergia,
  • zapalenie okołowątrobowe.

9. Chlamydia u noworodka

Chlamydia u dzieci pojawia się podczas porodu naturalnego u zakażonej kobiety. Bakterie zajmują jamę nosowo-gardłową i często nie pojawiają się żadne dolegliwości. Około 30-50 procent noworodków ma objawowe zapalenie spojówek i jamy nosowo-gardłowej.

Wtrętowe zapalenie spojówek zwykle uwidacznia się tuż po urodzeniu. Chlamydia u dzieci jest czasem przyczyną zapalenia płuc w ciągu pierwszych trzech miesięcy życia.

Zobacz także:

10. Co to jest chlamydia pneumoniae?

Chlamydia pneumoniae wywołuje infekcje dróg oddechowych w tym zapalenie zatok, oskrzeli oraz płuc. Często infekcje te mają przebieg bezobjawowy lub ze słabo nasilonymi objawami. Niekiedy jednak, oprócz objawów związanych z zakażeniem dróg oddechowych, jak kaszel, chrypka, ból gardła, pojawiają się także objawy ze strony innych układów, jak na przykład bóle i zapalenie stawów.

Zakażenie Chlamydia pneumoniae może również stać się przyczyną zaostrzenia astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Podejrzewa się ją także o udział w uszkodzeniu śródbłonka naczyń, co sprzyja powstawaniu blaszek miażdżycowych.

Ze względu na tak poważne powikłania po infekcji Chlamydią pneumoniae bardzo istotne jest właściwe wykrywanie, a następnie leczenie tych chorób.

Ponieważ bardzo trudno jest uzyskać Chlamydię pneumoniae w hodowli, ta metoda diagnostyczna jest obecnie zastępowana przez inne, dokładniejsze metody jak wykrywanie antygenu Chlamydii metodą immunofluorescencyjną, PCR, a przede wszystkim oznaczanie miana swoistych przeciwciał w surowicy krwi.

11. Diagnostyka chlamydii pneumoniae

Istnieje kilka metod diagnostycznych służących do wykrywania zakażenia Chlamydią. Jedną z nich jest metoda hodowli w linii komórkowej, a materiałem do badania jest przede wszystkim wymaz z nosogardzieli lub popłuczyny oskrzelikowe. Jednak uzyskanie hodowli i potwierdzenie zakażenia tą metodą jest bardzo trudne.

Inna metodą jest wykrywanie antygenu metodą immunofluorescencyjną. Materiałem do badania są głównie popłuczyny oskrzelikowo-pęcherzykowe. Metoda ta polega na wykrywaniu specyficznych białek Chlamydii za pomocą swoistych przeciwciał znakowanych barwnikiem fluoresceiną.

Z kolei metoda PCR jest metodą powielania określonych fragmentów DNA Chlamydii pneumoniae, za pomocą łańcuchowej reakcji polimerazy. Metoda ta jest bardzo skuteczna jednak ze względu na dość wysokie koszty raczej rzadko stosowana.

Obecnie najpowszechniej stosowane są metody serologiczne. Polegają one na wykrywaniu za pomocą różnych metod swoistych przeciwciał w surowicy krwi skierowanych przeciwko Chlamydia pneumoniae. Na podstawie ich miana w poszczególnych klasach (IgM, IgG, IgA) można potwierdzić lub wykluczyć zakażenie. Materiałem do badania jest surowica krwi żylnej, a jednym z najczęściej wykorzystywanych testów jest test ELISA.

11.1. Charakterystyka testu ELISA

Test ELISA w kierunku Chlamydia pneumoniae jest jakościowym i ilościowym testem, umożliwiającym oznaczenie we krwi swoistych przeciwciał przeciwko tym bakteriom. Służące do wykonania testu specjalne płytki są opłaszczone antygenami Chlamydii (stanowią one fazę stałą).

Próbki surowicy krwi pacjenta dodawane są do studzienek z tymi antygenami. Jeśli występują w nich przeciwciała specyficzne dla danego antygenu, to następuje związanie przeciwciał z antygenami.

Następnie wypłukuje się materiał niezwiązany, a później dodaje przeciwciała antyglobulinowe związane z enzymem (np. fosfatazą alkaliczną), które łączą się z przeciwciałami związanymi z antygenami w studzienkach płytek.

Nadmiar koniugatu jest ponownie wypłukiwany, po czym dodaje się odpowiedni substrat, który wchodzi w reakcję ze skoniugowanym enzymem. W wyniku reakcji tworzy się barwny produkt.

Intensywność zabarwienia odpowiada stężeniu związanego przeciwciała, które można obliczyć metodą fotometryczną. Test ten pozwala zarówno na wykrycie obecności przeciwciał jak i określenie ich miana.

11.2. Interpretacja wyników badań serologicznych

W przypadku nowego zakażenia Chlamydią przeciwciała w klasie IgM pojawiają się po około 3 tygodniach, a w klasie IgG po około 6 - 8 tygodniach. W przypadku ponownej infekcji miano przeciwciał IgM jest niskie, natomiast następuje bardzo szybki wzrost miana przeciwciał w klasie IgG.

W przypadku przewlekłej infekcji wzrasta miano przeciwciał w klasie IgA. Miano przeciwciał IgM powyżej 1:16 i IgG powyżej 1:512 potwierdza zakażenie. Podobnie wystąpienie serokonwersji, czyli 4-krotny wzrost miana przeciwciał w klasie IgM lub IgG między pierwszą, a drugą próbką pobraną w odstępie 3 tygodni, również potwierdza infekcję Chlamydia pneumoniae.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Odra IgG, IgM
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze