Czarna kropka w jamie ustnej u dziecka i dorosłego – co oznacza?
Czarna kropka w jamie ustnej jest zmianą, która zdecydowanie wymaga obserwacji. Ma to związek z tym, że może być zarówno niegroźnym krwiakiem, jak i niebezpiecznym dla życia nowotworem, czerniakiem złośliwym błony śluzowej. Czym się różnią? Jaka zmiana w jamie ustnej powinna niepokoić?
1. Co to jest czarna kropka w jamie ustnej?
Czarna kropka w jamie ustnej może być zarówno niegroźną zmianą (krwiak), jak i objawem poważnej choroby (czerniak złośliwy błony śluzowej). To dlatego tak ważne jest jej obserwowanie oraz skontaktowanie się z lekarzem, gdy coś niepokoi.
Kontaktu ze specjalistą wymaga czarna kropka w jamie ustnej, która:
- nie znika, utrzymuje się dłużej niż 14 dni,
- nie jest związana z urazem,
- powiększa się, ma nieregularny kształt. Bywa, że nowotwór objawia się jedynie powstaniem niewielkiego zaczerwienienia czy guzka, który z czasem się powiększa i ma charakterystyczny, nieregularny kształt.
- wywołuje ból czy dyskomfort.
Gdy w jamie ustnej pojawia się zmiana: krwiak, guzek, nadżerka czy owrzodzenie, kluczowe jest postawienie prawidłowej diagnozy i – gdy to konieczne - podjęcie decyzji o włączeniu terapii.
Podstawą jest wykonanie badania histopatologicznego, które możliwe jest po pobraniu wycinka chorych tkanek błony śluzowej jamy ustnej. Podjęcie działań jest ważne, ponieważ o ile krwiak zniknie, o tyle czerniak może dawać przerzuty, które utrudniają leczenie i negatywnie wpływają na rokowania.
2. Czarny krwiak w jamie ustnej
Czarna kropka w jamie ustnej może być krwiakiem, który pojawia się wskutek uszkodzenia naczyń krwionośnych. Jak powstaje?
Krwiak jest objawem i skutkiem niewielkiego wylewu, który jest konsekwencją urazu lub samoistnego pęknięcia naczynia. To skutek uderzenia, upadku czy zderzenia z twardą powierzchnią, przygryzienia policzka zębami podczas żucia lub mówienia, nawykowego przygryzania wewnętrznej strony policzka.
Za pojawienie się czarnego krwiaka może również odpowiadać źle dopasowana proteza zębowa lub uraz związany z noszeniem aparatów ortodontycznych, zgrzytanie zębami lub silne zaciskanie zębów. Gdy krwiaki w jamie ustnej pojawiają się często, może to być związane z pękaniem naczyń wskazującym na problemy z układem krwiotwórczym. Przyczyną może być choroba hemolityczna.
Krwiak na błonie śluzowej jamy ustnej najczęściej jest nieduży. Może przypominać zarówno niebieskawą lub niemal czarną kropkę, jak i plamkę. Zdarza się, że jest wypełnionym krwią pęcherzem.
Zwykle czarna kropka w jamie ustnej, która jest krwiakiem, znika w niedługim czasie, ponieważ krwiak wchłania się samoistnie. Czasem wskazane jest zastosowanie leczenia miejscowego. Bardzo ważne jest, by go nie podrażniać czy przekłuwać. Może to prowadzić do poważnych powikłań.
3. Czerniak jamy ustnej - objawy i przyczyny
Czarna kropka w jamie ustnej może być objawem poważnej, agresywnej choroby. To czerniak złośliwy błony śluzowej (melanoma malignum) błony śluzowej jamy ustnej. Rozpoznaje się go rzadko, najczęściej u osób w wieku 60–80 lat, częściej u mężczyzn.
Nowotwór wywodzi się z komórek barwnikowych skóry, czyli melanocytów. Choroba rozwija się najczęściej na wyrostku zębodołowym szczęki oraz podniebieniu twardym. Może także rozwinąć się na błonie śluzowej policzka (wewnętrznej stronie policzka), warg, języka i dna jamy ustnej. Jej etiologia nie jest do końca poznana.
Wiadomo, że do pojawienia się czerniaka mogą przyczynić się mogą:
- urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej spowodowane źle dopasowanymi uzupełnieniami protetycznymi,
- stosowanie używek - palenie tytoniu czy nadmierne spożycie alkoholu,
- zmiany pigmentowe,
- spożyte i wziewne substancje rakotwórcze.
W przypadku raka jamy ustnej początkowo nie występują żadne objawy zapalenia tkanek.
Oznacza to, że czerniak złośliwy błony śluzowej jamy ustnej rozwija się bezobjawowo, niestety bardzo dynamicznie. Melanoma malignum we wczesnym stadium ma postać niewielkiej, głównie płaskiej zmiany o charakterze plamy. Z czasem staje się coraz bardziej wypukły, a jego kształt staje się nieregularny. Typowa jest zmiana koloru.
Z czasem obserwuje się wykwity satelitarne i objawy zapalenia, takie jak rumień obwodowy. Późne objawy to owrzodzenie, krwawienie z guza, rozchwianie zębów oraz twarde powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
Typowo czerniak błony śluzowej jamy ustnej to guzkowata część środkowa, wokół której widoczna jest czarno-brązowa płytka oraz jasnobrązowe plamki. Trzeba jednak wiedzieć, że czerniak mieć różne zabarwienie - czarne, brązowe, szare, fioletowe, czerwone, a nawet białe.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.