Diagnostyka raka piersi

Zobacz, jak wygląda wykrywanie guza w zależności od tego czy poddajesz się regularnym badaniom kontrolnym, czy pozostawiasz sprawę własnemu torowi.

Należy podkreślić, że większość guzów piersi to zmiany łagodne, aczkolwiek w każdym przypadku konieczna jest dokładna diagnostyka czyli ocena, czy naprawdę guz nie ma charakteru nowotworowego, bo zmienia to diametralnie sposób postępowania i wymaga wdrożenia szybkiego leczenia.

W przypadku wykrycia przez kobietę (samobadanie piersi) przypadkowo guza, powinna zgłosić się jak najszybciej do lekarza ginekologa bądź onkologa. Lekarz ocenia palpacyjnie (dotykiem) wielkość guza, położenie w piersi, a także stan węzłów chłonnych w pasze. Prawidłowo, węzły chłonne nie powinny być wyczuwalne. Jeżeli pod pachą wyczuwalne są zgrubienia, które towarzyszą wykrytemu w piersi guzowi, istnieje niestety duże prawdopodobieństwo, że guz może mieć charakter rakowy i że mogło dojść do przerzutów (rozsiewu raka) w węzłach.

Oczywiście bywa też i tak, że węzły chłonne mogą być powiększone z innych powodów – np. zapalnych. Niemniej jednak stan taki wymaga szczególnej uwagi i wykonania dalszych badań.

Jeżeli guz (lub podejrzana zmiana – często możesz spotkać się z terminem „mikrozwapnienia”) jest wykryta podczas mammografii, lekarz również sprawdza czy zmiana jest w jakikolwiek sposób wyczuwalna w piersi i sprawdza także stan węzłów chłonnych.

Badania obrazowe mają na celu uwidocznienie na ekranie monitora (USG) lub kliszy rentgenowskiej (mammografia) szczegółów dotyczących budowy guza, jego stosunku do otaczających tkanek oraz stanu węzłów chłonnych w pasze. Oto kilka cech, które odróżniają guz złośliwy (rak) od guza łagodnego w badaniach.

• Guz łagodny - kształt zwykle nierówny, poszarpany jednolite wnętrze.
• Guz złośliwy (rak) - zwykle okrągły, o równych obrysach.

Na podstawie badania lekarz decyduje, czy dany guz można poddać obserwacji, czy konieczne jest dalsze drążenie sprawy, czyli dalsza diagnostyka. W przypadku obecności podejrzanej zmiany w piersi, lekarz zaleci badanie zwane biopsją cienkoigłową. Polega na nakłuciu piersi cieniutką igłą pod kontrolą USG i zassanie odrobiny tkanki z guza do strzykawki, a następnie zbadaniu przez lekarza pod mikroskopem. Jeżeli lekarz w materiale pobranym z guza wykryje komórki nowotworowe, mamy prawie pewność, że wykryty guz jest niestety rakiem.

Niekiedy jednak biopsja nie dostarcza jednoznacznej odpowiedzi i wtedy konieczne staje się wykonanie dalszych badań takich jak:

• Biopsja gruboigłowa – metoda podobna do biopsji cienkoigłowej z tym, że igła do nakłucia jest znacznie grubsza. Pozwala to pobrać nie tylko same komórki jak w biopsji cienkoigłowej, ale większy kawałek tkanki. Metoda ta charakteryzuje się dość dużą czułością, czyli jeśli guz to naprawdę rak – biopsja gruboigłowa w 80-90% przypadków pozwoli na właściwe rozpoznanie.
• Badanie śródoperacyjne – polega na wycięciu guza w znieczuleniu ogólnym, a następnie szybka ocena przez lekarza patologa, co jeszcze w czasie operacji pozwala na podjęcie odpowiednich kroków czyli:
• jeżeli guz jest łagodny – zakończenie operacji,
• jeżeli guz jest złośliwy – podjęcie radykalnych kroków w postaci usunięcia piersi (mastektomia) lub w szczególnych przypadkach zakończenie operacji i poddanie chorej radioterapii – jest to tzw. zabieg oszczędzający (BCT).

Należy wspomnieć jeszcze, że jeżeli chirurg przed operacją ma problem z oceną położenia guza, a także jeżeli guz nie jest wyczuwalny (małych rozmiarów) i został rozpoznany przy pomocy badań obrazowych, posiłkuje się USG lub mammografią do założenia tzw. kotwiczki – tzn. wkłuwa przed zabiegiem do wnętrza guza cieniutki przewód, dzięki któremu może zlokalizować zmianę w czasie operacji.

Źródła

1. Tabar L. Rak piersi - wczesne wykrywanie przy użyciu mammografii, Medipage, Warszawa 2010, ISBN 978-83-61104-27-8
2. Wesołowska E. (red.), Diagnostyka obrazowa raka sutka, Urban & Partner, Wrocław 2010, ISBN 978-83-7609-236-2
3. Berek J.S., Novak E. Ginekologia, Medipage, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89769-46-6
4. Stavros T. Ultrasonografia piersi, Medipage, Warszawa 2007, ISBN 83-89769-37-4