Endosonografia - cel badania, rodzaje, przebieg
Endosonografia, inaczej ultrasonografia transkawitalna, jest połączeniem dwóch metod, jakimi są ultrasonografia i fiberoskopia. USG transkawitalne przypomina zwykłe badanie endoskopowe (np. gastroskopia czy kolonoskopia). Badanie endosonograficzne stosowane jest do badania przewodu pokarmowego, gdy inne badania nie potwierdziły istnienia danego schorzenia układu trawienia. Stosowane jest do oceny stanu trzustki, wątroby czy dróg żółciowych.
1. Cel endosonografii
Wskazania do badania to:
- wątpliwości diagnostyczne, których nie rozwiała kolonoskopia ani panendoskopia górnego odcinka pokarmowego;
- dokładna diagnoza trzustki, wątroby, dróg żółciowych i przestrzeni zaotrzewnowej;
- wątpliwości diagnostyczne chorób powiązanych z układem trawiennym
- ocena zaawansowania stopnia choroby, którą stwierdzono uprzednio w badaniu fiberoskopowym.
Ultrasonografia transkawitalna jest badaniem niezwykle czułym. Dzięki małej średnicy sondy 1,2-3,4 mm pozwala na wykrycie zmian, których wielkość nie przekracza 1 mm, znajdujących się w odległości 8 mm od sondy. Endosonografia przewodu pokarmowego w połączeniu z biopsją igłową pozwala na diagnozowanie chorób układu pokarmowego z niespotykaną dotąd skutecznością. Pozwala nie tylko na bardzo dokładnie badanie wątroby (np. marskość wątroby) czy badanie trzustki, ale także na diagnostykę polipów przewodu pokarmowego i gruczołu krokowego. Skuteczność endosonografii ustępuje jedynie badaniu histopatologicznemu. Powikłania po endosonografii przypominają te, które występują po badaniu fiberoskowym, tj. przebicie przewodu pokarmowego (rzadko), zapalenie śródpiersia, nasilenie choroby niedokrwiennej serca.
2. Rodzaje i przygotowanie do ultrasonografii transkawitalnej
USG transkawitalnedzielimy na:
- badanie USG śródprzełykowe;
- USG śródżołądkowe;
- USG śródrektalne;
- ultrasonografia śródprzewodowa trzustki lub dróg żółciowych.
Przygotowanie do badania jest różne, w zależności od jego rodzaju:
- endosonografia górnego odcinka przewodu pokarmowego i ultrasonografia śródprzewodowa - należy być na czczo;
- endosonografia jelita grubego - spożywanie lekkich pokarmów oczyszczających jelita i przeprowadzenie lewatywy;
- badanie USG transrektalne - przeprowadzenie lewatywy, jak przy retroskopii.
3. Przebieg badania USG transkawitalnego
Lekarz znieczula gardło pacjenta, wstrzykując mu środek znieczulający miejscowo, po czym badany kładzie się w pozycji leżącej na lewym boku. Badanie można przeprowadzić także w pozycji siedzącej. Używany jest giętki przyrząd, tzw. fiberoskop, którego podstawowym elementem budowy jest włókno szklane. Kilkadziesiąt tysięcy włókien szklanych mających średnicę 15 - 20 mm tworzy światłowód. Światło z zasilacza przewodzone jest przez całą długość fiberoskopu do wnętrza oglądanego narządu, za pomocą jednej z wiązek włókien szklanych. Druga wiązka, odpowiednio uporządkowana, działa w przeciwną stronę, tzn. przesyła obraz z wnętrza badanego narządu poprzez okular do oka badającego lekarza. Wiązka ta zwana jest obrazowodem.
W momencie wprowadzania fiberoskopu przez gardło nie należy wstrzymywać oddechu. Umieszczona na końcu fiberoskopu głowica USG wprowadzana jest do przewodu pokarmowego poprzez ustnik, umieszczony pomiędzy zębami badającego. Ustnik powinien być trzymany w zębach aż do końca badania. Fala wysyłana przez głowicę odbija się od otaczających ją tkanek, jest zwrotnie odbierana i przetwarzana jak przy standardowym badaniu USG. Na kolorowym monitorze zostaje przedstawiony w powiększeniu obraz z wnętrza przewodu pokarmowego.
Wynik badania podawany jest w formie opisu, z dołączonymi zdjęciami USG.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.