Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Ewa Kozłowska

Escherichia coli (E. coli) - charakterystyka, zakażenie, leczenie

 Sylwia Stachura
Sylwia Stachura 30.03.2021 10:30
Do zakażenia Escherichia coli dochodzi najczęściej przez niezastosowanie zasad higieny
Do zakażenia Escherichia coli dochodzi najczęściej przez niezastosowanie zasad higieny (Grafika / Shutterstock)

Chociaż nazwa Escherichia coli brzmi tajemniczo, to bakteria ta żyje w organizmie każdego człowieka. E. coli pełni ważne funkcje, ale może być też bardzo niebezpieczna dla zdrowia i życia. Jakie są typowe objawy zakażenia? Jak można się przed nim uchronić?

spis treści

1. Charakterystyka Escherichia coli

Escherichia coli, czyli pałeczka okrężnicy, to bakteria naturalnie występująca w jelicie grubym człowieka oraz zwierząt stałocieplnych. Spełnia tam ważne funkcje i jest pożyteczna. E. coli uczestniczy w procesach rozkładu pokarmu, a także w produkcji witamin z grupy B oraz witaminy K.

Bakterię odkrył na początku XX wieku austriacki lekarz Theodor Escherich, któremu zawdzięcza ona swoją nazwę. Ze względu na budowę oraz właściwości, Escherichia coli jest wykorzystywana w nauce, zwłaszcza biotechnologii. Naukowcy często wykorzystują te drobnoustroje do badań genetycznych.

Zobacz film: "Jakie bakterie kryją się w łazience?"

Jak dowodzą badania bakterie E. coli są jedną z głównych przyczyn schorzeń nerek u dzieci. Najczęściej obecne są one w żywności drobiowej, nieco rzadziej wołowej i wieprzowej. Zakażenie Escerrchia Coli może wywoływać komplikacje, które będą trwały całe życie. W celu pozbycia się bakterii mięso drobiowe obrabia się w wysokiej temperaturze. Co ciekawe najwięcej bakterii kałowych znajdziemy nie w łazience, a kuchni, gdzie przyrządzamy mięso. Niektórzy twierdzą, że blat kuchenny może być zanieczyszczony bardziej od deski klozetowej. Stopień ryzyka infekcji mięsa zależy od tego, w jakich warunkach żyły hodowane zwierzęta. Jeśli kura przebywała w upchanej, małej klatce, istnieje większe prawdopodobieństwo zakażenia.

10 produktów, które mogą wywołać zatrucie pokarmowe
10 produktów, które mogą wywołać zatrucie pokarmowe [10 zdjęć]

Wiele mówi się na temat wysokiego ryzyka związanego z zatruciem niewłaściwie przyrządzoną wieprzowiną.

zobacz galerię

2. Zakażenie Escherichia coli

Dopóki Escherichia coli pozostaje w układzie pokarmowym, nie zagraża naszemu zdrowiu. Jeśli jednak bakteriom uda się przedostać w inne miejsca, to mogą wywołać różne dolegliwości i choroby. Najczęściej są przyczyną zatruć pokarmowych. Objawy zakażenia Escherichia coli w takim przypadku to: wymioty, biegunka, bóle brzucha, bóle głowy, osłabienie, niewielka gorączka, krwawe stolce.

Pałeczki okrężnicy mogą się też dostać do układu moczowego, gdzie wywołują zakażenie dróg moczowych, stany zapalne pęcherza oraz nerek. Na dolegliwości układu moczowego spowodowane przez Escherichię coli często cierpią kobiety w ciąży. Płód uciska na pęcherz, przez to mocz zalega w drogach moczowych i dochodzi do zakażenia. Pałeczka okrężnicy może też wywołać stany zapalne w drogach rodnych, które mogą być niebezpieczne ze względu na ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu oraz obumarcia płodu.

Bakterie Escherichia coli mogą się dostać również do układu oddechowego i powodować przewlekłe zapalenie zatok. Z kolei u noworodków mogą powodować zapalenie opon mózgowych. Bardzo często to właśnie pałeczki okrężnicy wywołują niebezpieczną i śmiertelną sepsę.

Jak dochodzi do zakażenia Escherichia coli? Do układu moczowego bakteria trafia zwykle w wyniku niezachowania zasad higieny (chodzi o nieprawidłowe podcieranie się oraz zwlekanie z wymianą pieluchy u dzieci). Jednak ten mikroorganizm często atakuje inne układy. Jak tam trafia?

Bakterie Escherichia coli są obecne praktycznie wszędzie. Wraz z zanieczyszczeniami trafiają do gleby i wody, a stąd już krótka droga do zakażenia. Bakterie często spotyka się w wodzie oraz na świeżych warzywach, które rosły w zanieczyszczonym zarazkami podłożu. Najczęściej jednak bakterie E. coli przenosimy sami – brudnymi rękami dotykamy poręczy, klamek i w ten sposób „obdarowujemy” się wzajemnie bakteriami. Z brudnych rąk bakterie szybko przenoszą się w okolice ust, a stamtąd do wnętrza organizmu.

3. Leczenie zatrucia bakterią coli

Pacjentom, którzy zarażą się Escherichia coli zaleca się przede wszystkim uzupełnianie płynów i elektrolitów. Podaje się również antybiotyki, takie jak penicylina, tetracyklina czy cefalosporyny.

4. Jak uniknąć zakażenia bakterią?

Escherichia coli jest nieodporna na wysoką temperaturę. Wystarczy 20 minut podgrzewania w temperaturze 60 stopni Celsjusza, by pozbyć się tego zarazka. Poza tym należy dbać o zachowanie zasad higieny – myć ręce ciepłą wodą i mydłem przez 20 sekund, czyszcząc dokładnie toaletę i dbając o czystość w kuchni (np. poprzez oddzielanie surowej żywności od gotowej do spożycia, używanie oddzielnych desek do mięsa, dokładne mycie wszystkich powierzchni używanych do przygotowywania potraw).

Szczególną ostrożność należy zachować zwłaszcza w czasie wakacji w krajach tropikalnych. Biegunka podróżnych, czyli zespół objawów żołądkowych i jelitowych występujących po zmianie flory bakteryjnej, najczęściej jest spowodowana przez bakterie Escherichia coli. Z tego powodu w podróży należy często i dokładnie myć dłonie, pić wyłącznie wodę butelkowaną, nie dodawać do napojów kostek lodu, zawsze myć świeże warzywa i owoce przed spożyciem oraz unikać niepasteryzowanych produktów.

Największe ryzyko wystąpienia biegunki podróżnych jest w krajach rozwijających się. Planując podróż do Indii, krajów afrykańskich, południowo-wschodniej części Azji oraz Ameryki Południowej, warto pamiętać o tych prostych zasadach, które mogą uchronić nas przed zatruciem Escherichia coli.

Silne, skurczowe bóle brzucha, biegunka oraz krew w kale to objawy, z którymi należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Zakażenie Escherichia coli może być bardzo groźne, wymaga terapii antybiotykami, a w wielu przypadkach jest konieczna hospitalizacja.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze