Trwa ładowanie...

Fagocyty – rola, rodzaje i charakterystyka komórek żernych

Avatar placeholder
Monika Grudzińska 29.09.2020 10:14
Fagocyty to wyspecjalizowane komórki, zadaniem których jest fagocytowanie pobranego materiału. Proces ten polega na wchłonięciu groźnych dla organizmu patogenów: bakterii, wirusów czy grzybów.
Fagocyty to wyspecjalizowane komórki, zadaniem których jest fagocytowanie pobranego materiału. Proces ten polega na wchłonięciu groźnych dla organizmu patogenów: bakterii, wirusów czy grzybów. (123rf)

Fagocyty to wyspecjalizowane komórki, zadaniem których jest fagocytowanie pobranego materiału. Proces ten polega na wchłonięciu groźnych dla organizmu patogenów: bakterii, wirusów czy grzybów. Dzięki temu fagocyty chronią organizm przed rozwojem infekcji. Co warto o nich wiedzieć?

spis treści

1. Co to są fagocyty?

Fagocyty to komórki żerne zdolne do fagocytozy, to jest pochłaniania groźnych dla organizmu patogenów. Są produkowane w szpiku kostnym. Należą do układu fagocytarnego. To grupa komórek wchodzących w skład układu immunologicznego.

Fagocytoza stanowi pierwszą linię obrony organizmu przed drobnoustrojami. Proces ten polega na wchłonięciu i strawieniu patogennych bakterii, wirusów czy grzybów. Komórki żerne rozpoznają, pochłaniają i niszczą mikroorganizmy. Ich podstawowym zadaniem jest więc niedopuszczenie do rozwoju infekcji. Oznacza to, że za mała ilość fagocytów może stanowić o niedoborze odporności. Fagocyty posiadają mechanizmy, które umożliwiają im odróżnianie struktur prawidłowych własnego organizmu od elementów obcych (na przykład patogenów) oraz własnych zmienionych (na przykład uszkodzonych lub starzejących się) i potencjalnie niebezpiecznych. Poruszają się w miejsca zaatakowane przez mikroorganizmy ruchem ameboidalnym.

2. Rodzaje i charakterystyka fagocytów

Zobacz film: "Rak jelita grubego. Historia Doroty"

Do grupy fagocytów zalicza się trzy typy komórek. To:

W immunologii za fagocyty uważa się makrofagi i neutrofile, w mniejszym stopniu monocyty. Neutrofile, monocyty i makrofagi nazywane są profesjonalnymi komórkami fagocytarnymi, ponieważ jako pierwsze docierają do miejsc zapalenia, a w strukturze ich błon komórkowych obecne są receptory zwiększające efektywność samego procesu fagocytozy.

Neutrofile

Neutrofile, inaczej neutrocyty, granulocyty obojętnochłonne, komórki PMN to najbardziej liczna grupa granulocytów. Są okrągłe, mają średnicę 12-15 μm i wielopłatowe jądro. Powstają w szpiku kostnym, jak inne fagocyty. W krążeniu przebywają od 6 do 20 godzin, następnie przechodzą do tkanek, gdzie po jednej bądź dwóch dobach ulegają apoptozie i są fagocytowane przez makrofagi. Za prawidłową wartość neutrofili uznaje się 1800-8000/µl lub 60-70% wszystkich białych krwinek. W warunkach fizjologicznych neutrofile znajdują się we krwi. Gdy do organizmu wtargną patogeny, neutrofile zostają aktywowane - podążają do miejsca zakażenia. Wykazują największą aktywność w pierwszej, ostrej fazie zapalenia. Neutrofile mogą przenikać przez ściany naczyń krwionośnych do tkanek, w których doszło do infekcji.

Niski poziom neutrofili zwykle świadczy o infekcji wirusowej. Obserwuje się go także podczas:

Podwyższona wartość neutrofili świadczy o toczącej się infekcji bakteryjnej, ale towarzyszy:

Monocyty

Monocyty to komórki o średnicy 12-20 μm. Szacuje się, że stanowią od trzech do 8 procent wszystkich białych krwinek. Jak i inne fagocyty powstają w szpiku. W krążeniu komórki przebywają przez dwa lub trzy dni, a następnie zasilają tkanki i narządy, w których dochodzi do ich ostatecznego zróżnicowania i dojrzewania pod względem genotypowym i czynnościowym.

Po przejściu do tkanek obwodowych monocyty przekształcają się w makrofagi. Mogą żyć do trzech miesięcy. Monocyty oznacza się w morfologii krwi obwodowej. Za normę u dorosłych uznaje się 30-80 monocytów/µl oraz 4-8% wszystkich leukocytów.

Zbyt niski poziom monocytów może być spowodowany przyjmowanymi lekami, choć może także świadczyć o niedoborach odporności.

Za wysoki poziom monocytów świadczy o toczącej się infekcji bakteryjnej, grzybiczej lub wirusowej.

Makrofagi

Makrofagi to komórki fagocytujące zaliczane do tkanki łącznej. Te komórki żerne tworzą się wskutek podziału monocytów. Wytwarzają interleukiny, leukotrieny i prostaglandyny - substancje kluczowe dla odpowiedzi immunologicznej, a także aktywator plazminogenu, niezbędny w procesie krzepnięcia. Makrofagi fagocytują i następnie trawią to, co wchłoną. Zdolne są do fagocytozy zarówno niespecyficznej, jak i specyficznej.

Tę grupę fagocytów tworzą makrofagi osiadłe, czyli spoczynkowe i makrofagi wędrujące. Ich ilość nie jest możliwa do oznaczenia dostępnymi metodami laboratoryjnymi. Zaliczane są do limfocytów i to ich stężenie brane jest pod uwagę.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze