Fenoterol - preparaty, działanie i stosowanie
Fenoterol to substancja czynna leków, które wpływają na rozszerzenie oskrzeli oraz hamowanie napięcia i czynności skurczowej macicy. Te są dostępne w różnych formach, takich jak aerozol, ampułki, płyn do inhalacji z nebulizatora, tabletki. Jest stosowany w leczeniu i zapobieganiu obturacji oskrzeli, ale i hamowaniu przedwczesnego porodu. Jak dawkować lek? Czy jest bezpieczny?
1. Co to jest fenoterol?
Fenoterol (łac. Fenoterolum) to organiczny związek chemiczny i lek rozszerzający oskrzela. Należy do grupy sympatykomimetyków. Ich działanie polega na pobudzaniu określonego typu receptorów znajdujących się na powierzchni komórek organizmu.
Sympatykomimetyki pobudzają receptory adrenergiczne. Z chemicznego punktu widzenia fenoterol to substancja, która jest wybiórczym agonistą receptorów adrenergicznych β2. W dużych dawkach pobudza także receptory B1.
Fenoterol - preparaty
Fenoterol wykorzystują różne dziedziny medycyny, takie jak alergologia, interna i pediatria, ginekologia i położnictwo czy pulmonologia. Jakie preparaty zawierające fenoterol (bromowodorek fenoterolu)są dostępne na rynku polskim?
Nazwy handlowe preparatów dostępnych w Polsce to Berotec N100 (aerozol wziewny, roztwór do nebulizacji). Fenoterol został wycofany w 2013 r. Dostępne są także preparaty złożone: Berodual (aerozol, płyn do inhalacji) oraz Berodual N (aerozol).
W aptekach, ze wskazań lekarza, można kupić:
- Berodual, roztwór do nebulizacji, 20 ml,
- Berodual N, aerozol, 200 dawek, 10 ml,
- Berotec N, aerozol, (100 mcg / dawkę), 200 dawek, 10 ml.
2. Fenoterol — działanie
Jak działa fenoterol? Substancja ma działanie tokolityczne (hamuje czynność skurczową macicy), sympatykomimetyczne (pobudza czynność układu współczulnego) oraz przeciwastmatyczne - rozszerza oskrzela (rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli). Jego główną aktywnością jest to, że wpływa na rozszerzenie oskrzeli oraz zahamowanie napięcia i czynności skurczowej macicy. Fenoterol jest wydalany z moczem oraz kałem w formie niezmienionej lub w postaci nieaktywnych metabolitów, przenika także do mleka matki.
3. Wskazania do stosowania fenoterol
Jakie są wskazania do stosowania fenoterolu? Fenoterol wziewnie stosuje się w celu przerwania, ale i zapobiegania napadom astmy oskrzelowej oraz duszności w przebiegu różnych schorzeń, takich jak na przykład POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc).
Jak długo można stosować fenoterol? Lek powinien być stosowany doraźnie w przypadku napadów duszności — nie należy go stosować przewlekle. Wskazaniem do dożylnego lub doustnego stosowania leku zawierającego fenoterol jest przerywanie skurczów ciężarnej macicy (działanie tokolityczne) i zapobieganie przedwczesnemu porodowi pomiędzy 22. a 37. tygodniem ciąży oraz w czasie przygotowań do zabiegów położniczych i cięcia cesarskiego.
4. Fenoterol - dawkowanie
Dawkowanie fenoterolu zawsze ustalane jest w zależności od wskazań, wieku pacjenta, odpowiedzi na leczenie. Stosowane zazwyczaj dawki:
- doustne w zagrażającym porodzie przedwczesnym mieszczą się w zakresie 20 - 40 mg na dobę,
- wziewne u dorosłych mieszczą się w zakresie od 100 do 600 mcg, u dzieci w wieku od 6 do 12 lat od 100 do 300 mcg,
- we wlewie podaje się fenoterol w dawce od 0,5 do 4 mg na minutę.
W leczeniu skojarzonym, aby ułatwić innym lekom dotarcie i zwiększyć ich skuteczność, preparat zawierający fenoterol można stosować przed ich podaniem. Mowa o lekach stosowanych wziewnie, takich jak glikokortykosteroidy, kromoglikan disodowy, antybiotyki, środki upłynniające wydzielinę z drzewa oskrzelowego.
5. Przeciwskazania do stosowania fenoterolu
Jakie są przeciwwskazania do stosowania fenoterolu? To zależy od postaci leku. I tak przeciwwskazaniem bezwzględnym do stosowania fenoterolu jest nadwrażliwość na substancję czynną, także tachyarytmie i kardiomiopatia.
Nie wdraża się terapii fenoterolem w przypadku guza chromochłonnego, psychoz i niewyrównanej cukrzycy oraz nadciśnienia płucnego.
W przypadku podania dożylnego i doustnego nie zaleca się stosowania w przypadku jaskry, rozpoznanej lub zagrażającej niewydolności mięśnia sercowego, nadczynności tarczycy lub tyreotoksytozie, ciężkiej niewydolności nerek i wątroby i hipokaliemii tachyarytmii, świeżego zawału serca czy zapalenia mięśnia sercowego.
6. Skutki uboczne fenoterolu
Ze stosowaniem leków, substancją czynną których jest fenoterol, wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej obserwuje się takie skutki uboczne jak: ból głowy, zawroty głowy, niepokój, zmniejszenie ciśnienia tętniczego rozkurczowego, niedociśnienie tętnicze, wzmożona potliwość, drżenie, częstoskurcz, drżenia mięśniowe, kołatanie serca, hipokaliemia czy hiperglikemia.
Czy fenoterol jest bezpieczny w ciąży i podczas karmienia piersią?
Stosowanie fenoterolu w formie wziewnej w ciąży, zwłaszcza w 1. trymestrze jest niewskazane. Forma dożylna jest dozwolona wyłącznie we wskazaniach położniczych. Fenoterolu nie należy stosować w okresie karmienia piersią, ze względu ma możliwość przedostawania się do mleka.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.