Fetus in fetu – jak rozpoznać bliźniaka pasożytniczego?
Fetus in fetu jest bardzo rzadko spotykaną nieprawidłowością. To postać monozygotycznej dwuowodniowej ciąży wielopłodowej. Pod tym pojęciem ukrywa się zniekształcony, nierozwinięty płód wchłonięty przez większego bliźniaka na początkowym etapie ciąży. Mechanizmy, które prowadzą do powstania pasożytniczego płodu w płodzie, nie są znane. Jakie objawy na to wskazują? Na czym polega leczenie?
1. Co oznacza fetus in fetu?
Fetus in fetu (FIF) to z definicji obecność zwapniałej płodokształtnej masy w obrębie jamy ciała noworodka lub niemowlęcia. Płód wewnątrz płodu to postać monozygotycznej dwuowodniowej ciąży wielopłodowej i rzadka anomalia. Zdarza się raz na pół miliona urodzeń. Oznacza, że silniejsze z bliźniąt wchłonęło słabszego bliźniaka.
Termin foetus in foeto pochodzi z łaciny i oznacza dosłownie "płód w płodzie". Po raz pierwszy opisano go w XIX wieku. Dotąd w literaturze medycznej omówiono około 200 przypadków fetus in fetu.
W medycynie FIF funkcjonuje również jako zatrzymane poronienie, wada wrodzona będąca następstwem zaniku bliźniaczego płodu, wchłoniętego przez drugi płód w pierwszych tygodniach rozwoju ciąży.
2. Jak powstaje fetus in fetu?
Fetus in fetu zwykle zdarza się w przebiegu jednojajowej dwuowodniowej i jednokosmówkowej ciąży bliźniaczej . Powstaje, gdy na etapie podziału blastocysty (6. dzień od zapłodnienia) tworzą się nie dwa identyczne, a nierówne zarodki. Jeden jest zdecydowanie większy od drugiego, rośnie bardziej intensywnie, a i wchłania słabszego, mniejszego bliźniaka.
W rezultacie silniejsze dziecko rodzi się z ukrytym w swoim ciele płodem. Fetus in fetu to skutek nierównomiernego rozdziału komórek blastocysty oraz obecności inkluzji małej grupki komórek w obrębie bardziej dojrzałego zarodka.
Pasożytniczy bliźniak może znajdować się w śródpiersiu, okolicy krzyżowej czy przestrzeni śródotrzewnowej, także w części zaotrzewnowej jamy brzusznej (co stanowi około 80% przypadków). Przebywając wewnątrz ciała, łączy się z układem krwionośnym, co zapewnia mu dopływ substancji odżywczych. W rezultacie masa płodowa wzrasta z gospodarzem. Płody mogą mieć także wspólne łożysko i kosmówkę.
3. Jakie objawy wywołuje bliźniak pasożytniczy?
Fetus in fetu wykrywa się najczęściej zaraz po narodzeniu dziecka lub we wczesnym dzieciństwie. Jeśli nie daje żadnych objawów klinicznych, możliwe jest rozpoznanie go dopiero w okresie dorosłości.
Ukryty bliźniak może manifestować się jako twardy guz w jamie brzusznej (bywa mylony z guzami jamy brzuszne), a i prowadzić do ucisku bądź przesunięcia narządów. W zależności od lokalizacji pasożytniczej masy płodowej, może także pojawić się zatrzymanie moczu, niewydolność oddechowa, żółtaczka czy wymioty.
Pasożytniczy bliźniak jest znacznym obciążeniem dla zdrowego organizmu gospodarza, wpływa na komfort życia i funkcjonowanie ustroju. Zachowuje się jak pasożyt, który szkodzi organizmowi żywiciela. Może nawet wywoływać wady wrodzone czy zmiany nowotworowe.
4. Rozpoznanie płodu w płodzie
Fetus in fetu to rzadka malformacja. Zdecydowanie częściej wykrywany jest podobny do niego guz potworniak (zarówno postać łagodna, dojrzała, jak i złośliwa, niedojrzała).
Jakie są między nimi podobieństwa? Ponieważ potworniak zbudowany jest z komórek posiadających zdolność do zmiany w każdą tkankę organizmu, wewnątrz guza można znaleźć włosy czy części kostne (co może wprowadzać w błąd). Fetus in fetu to płód zniekształcony, niepodobny do zdrowego płodu - zdecydowanie może przypominać potworniaka.
Co je różni? Choć pod wieloma względami FIF przypomina zaotrzewnowego potworniaka, różni je ukształtowanie. Masa guza posiada własną szypułę naczyniową i jest zwykle otorebkowana. Z kolei płód w wodzie znajduje się w błonie, która odpowiada workowi owodniowemu. Ten jest wypełniony płynem o treści surowiczej czy ropnej. Ponadto pasożytniczy płód jest połączony ze zdrowym bliźniakiem szczątkową pępowiną. Obserwuje się również obecność kręgosłupa, kończyn i narządów, które są pokryte skórą.
Diagnostyka FIF polega na wykonaniu badań: USG, RTG i tomografii komputerowej, które uwidaczniają struktury pasożytniczego płodu. Fetus in fetu najczęściej zostaje odkryty przypadkiem, pierwszym symptomem są bóle brzucha.
Leczenie fetus in fetu wymaga interwencji chirurgicznej. Bliźniak pasożytniczy musi zostać usunięty wraz z otaczającą go błoną, pozostałości której mogą przekształcić się w złośliwe nowotwory.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.