Fruktozamina
Fruktozamina, inaczej izoglukozamina, to glikowane białka osocza krwi. Badanie fruktozaminy, dostępne od lat 80. XX w., służy do retrospektywnej oceny poziomu glukozy we krwi. Badanie poziomu fruktozaminy wykonywane jest jako badanie kontrolne w cukrzycy. Pomocne jest szczególnie w ocenie skuteczności leczenia, gdy zastosowany jest nowy schemat leczenia cukrzycy. Jeżeli istnieje ryzyko, że oznaczenie hemoglobiny glikowanej może być niewiarygodne, zaleca się wówczas wykonanie oznaczenia stężenia fruktozaminy. Badanie wykonywane jest także u kobiet ciężarnych, u których pojawiła się cukrzyca ciężarnych.
1. Kiedy należy wykonać badanie fruktozaminy?
Badanie fruktozaminy nie jest szeroko wykorzystywane, ale lekarz może polecić je, kiedy chce ocenić u pacjenta przeciętny poziom glukozy w ciągu ostatnich 2 - 3 tygodni. Najczęściej badanie to zaleca się po zmianie schematu leczenia, aby ocenić skuteczność nowej diety lub leków. Badanie fruktozaminy przeprowadza się również u kobiet z cukrzycą ciążową. Badanie fruktozaminy służy do oceny leczenia cukrzycy, jeśli nie można zaufać wynikom oznaczeń hemoglobiny glikowanej A1c.
Konieczne jest oznaczenie fruktozaminy w takich przypadkach:
- podczas szybkich zmian schematu leczenia cukrzycy - wówczas oznaczenie fruktozaminy pozwala ocenić skuteczność zmian diety i leczenia po kilku tygodniach;
- przy wystąpieniu cukrzycy w ciąży, gdy wymagane jest oznaczenie prawidłowego stężenia glukozy we krwi, dlatego w monitorowaniu leczenia stosuje się samokontrolę glikemii i oznaczenie fruktozaminy;
- gdy badanie hemoglobiny A1c nie jest wiarygodne w chorobach i stanach, które wpływają na czas przeżycia czerwonych krwinek, w takich w przypadkach należy wykorzystywać badanie fruktozaminy do oceny wyrównania cukrzycy.
Należy pamiętać, że badanie fruktozaminy nie jest stosowane do rozpoznania cukrzycy.
2. Wyniki badania fruktozaminy
Badanie wykonuje się na próbce krwi pobranej z żyły łokciowej lub opuszki palca.
Normy poziomu fruktozaminy wynoszą odpowiednio:
- osoba zdrowa - poniżej 285 μmol/l
- osoba z cukrzyca wyrównaną – 286 – 350 μmol/l
- osoba z cukrzycą niewyrównaną – powyżej 450 μmol/l.
Jeżeli oznaczony poziom fruktozaminy jest wyższy niż normalnie oznacza to, że w ciągu ostatnich 2 - 3 tygodni we krwi podwyższeniu uległo średnie stężenie glukozy. Zależność ta jest wprost proporcjonalna, tzn. im wyższe jest stężenie fruktozaminy, tym wyższy był średni poziom cukru we krwi. Podatne na zmiany poziomu fruktozaminy we krwi są osoby, które spożywają zbyt dużo węglowodanów, otrzymują zbyt mało insuliny albo ich leczenie insuliną stało się mniej skuteczne.
Prawidłowa wartość fruktozaminy może oznaczać, że pacjent nie jest chory na cukrzycę lub że wyrównanie cukrzycy jest prawidłowe. Zmiana wyników z podwyższonych na prawidłowe oznacza, że zmiany schematu leczenia są skuteczne.
Fałszywy poziom fruktozaminy może być związany z obniżeniem poziomu białek lub wynikać ze zmian wytwarzania białek w organizmie. Jeżeli poziom glukozy u pacjenta nieregularnie waha się, od wysokich do niskich wartości, stężenie fruktozaminy oraz hemoglobiny glikowanej A1c może być prawidłowe. Mimo prawidłowego wyniku stan pacjenta wymaga częstej kontroli lekarza.
Na stężenie fruktozaminy wpływa także wysoki poziom kwasu askorbinowego, hemoliza, nadczynność tarczycy oraz lipemia, tj. wysoki poziom tłuszczów we krwi.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.