GGTP - wskazania do badania, normy, podwyższone GGTP
Próby wątrobowe są badaniem krwi, na podstawie którego możemy określić stan i funkcjonowanie narządu. Są regularnie wykonywane szczególnie przez osoby nadużywające alkohol i stosujące niezdrową dietę. Co to jest GGTP? Jakie są wskazania do wykonania badania i jak się do niego przygotować? Jaki jest zakres prawidłowego stężenia GGTP u mężczyzn i kobiet? Co można oznaczać podwyższone GGTP i jak wygląda postępowanie w przypadku przekroczenia normy?
1. Co to jest GGTP?
GGTP, czyli gamma-glutamylotranspeptydaza to enzym błonowy, który występuje w tkankach i płynach ustrojowych. Największe stężenie można stwierdzić w jelicie i nerkach.
W mniejszej ilości enzym jest obecny w wątrobie, komórkach nabłonka dróg żółciowych, trzustce, mózgu, ślinie, szpiku kostnym i płynie mózgowo-rdzeniowym.
GGTP we krwi pochodzi przede wszystkim z wątroby, a oznaczenie jej stężenia należy do najbardziej czułych testów wątrobowych.
Gamma-glutamylotranspeptydaza pełni ważną rolę w syntezie i degradacji białek, a także w procesie neutralizacji toksycznych związków i alkoholu.
Przekroczenie normy GGTP może być wynikiem nieprawidłowości w pracy wątroby. Wówczas niezbędne jest poszerzenie diagnostyki, wykonanie dodatkowych badań krwi, a także wizyta u hepatologa lub specjalisty chorób zakaźnych.
2. Wskazania do badania
Do głównych wskazań do oznaczenia aktywności enzymu GGTP należy:
- alkoholowa choroba wątroby,
- zapalenie wątroby,
- uszkodzenie polekowe wątroby,
- uszkodzenie toksyczne wątroby,
- niedokrwienie miąższu wątroby,
- cholestaza wewnątrzwątrobowa,
- cholestaza zewnątrzwątrobowa,
- rak wątroby,
- choroba dróg żółciowych,
- kamica przewodów żółciowych,
- żółtaczka.
3. Jak przygotować się do badania GGTP?
Wysoki poziom GGTP może być wynikiem spożycia tłustego posiłku lub wypicia sporej ilości alkoholu. Dlatego, aby otrzymać miarodajny wynik, w dniu poprzedzającym badanie, ostatni lekki posiłek powinniśmy zjeść nie później niż o 18.
Zakazane też spożywanie w tym dniu alkoholu. Na 8 godzin przed pobraniem krwi nie powinno się jeść ani pić niczego poza wodą. Lekarz może także poprosić o odstawienie niektórych leków, które mogłyby mieć wpływ na wynik badania.
4. Poziom GGTP
Poziom GGTP najczęściej wynika z ilości spożywanych aminokwasów. Na wynik mają też wpływ stosowane leki, szczególnie te zawierające hormony.
Jednak przede wszystkim stężenie GGTP jest uzależnione od rozwoju choroby. Norma GGTP wynosi:
- < 35 U/I dla kobiet,
- < 40 U/I dla mężczyzn.
Prawidłowe wartości są większe u mężczyzn z powodu zawartości GGTP w gruczole krokowym. Każdy wynik należy omówić z lekarzem, który w razie potrzeby zleci dodatkowe badania.
5. Podwyższone GGTP
Wysokie stężenie GGTP może sugerować:
- ostre choroby wątroby,
- ostre choroby dróg żółciowych z cholestazą,
- przewlekłe choroby wątroby,
- przewlekłe choroby dróg żółciowych,
- kamica pęcherzyka,
- kamica dróg żółciowych,
- zwężenie dróg żółciowych,
- ucisk guza na przewody żółciowe,
- stłuszczenie wątroby,
- otyłość,
- podwyższony cholesterol,
- cukrzyca,
- nadużywanie alkoholu,
- toksyczne uszkodzenie wątroby,
- alkoholowe uszkodzenie wątroby,
- polekowe uszkodzenie wątroby,
- wirusowe zapalenia wątroby,
- ostre i przewlekłe zapalenie trzustki,
- choroby układu pokarmowego,
- choroby genetyczne,
- niektóre choroby intymne.
- marskość wątroby,
- cholestaza wątrobowa,
- długotrwałe nadużywanie alkoholu,
- choroby miąższu wątroby,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- choroby autoimmunologiczne,
- zawał serca,
- palenie papierosów,
- zapalenie płuc,
- zapalenie jelit,
- zapalenie opłucnej.
5.1. Sprawdzenie aktywności enzymów
Po zapoznaniu się z wynikami badań konieczna jest wizyta lekarska. Najczęściej w przypadku zbyt wysokiego stężenia enzymu zaleca się:
- dodatkowe badania krwi,
- sprawdzenie aktywności enzymów AIAT, AspAT oraz fosfatazy zasadowej,
- oznaczenie poziomu bilirubiny całkowitej,
- oznaczenie poziomu bilirubiny sprzężonej,
- oznaczenie poziom bilirubiny wolnej,
- konsultacja ze specjalistą chorób zakaźnych,
- wykonanie USG jamy brzusznej,
- elastografia wątroby,
- konsultacja dietetyka.
Często badanie GGTP jest powtarzane po 2-3 tygodniach, ponieważ wynik może być przejściowy i wywołany przez zakażenia lub stosowane leki.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
