Halucynacje alkoholowe
Halucynacje alkoholowe pojawiają się u osób uzależnionych od alkoholu, które ograniczyły okresowo ilość spożywanego alkoholu lub postanowiły przestać pić. Wówczas na objawy zespołu abstynencyjnego zaczynają nakładać się objawy psychotyczne w postaci halucynacji, urojeń albo iluzji. Wśród psychoz alkoholowych można wymienić majaczenie alkoholowe, ostrą i przewlekłą halucynozę alkoholową oraz paranoję alkoholową, czyli zespół Otella. Jak manifestują się stany psychotyczne u osób uzależnionych od alkoholu? Jak leczy się halucynacje alkoholowe?
1. Rodzaje halucynacji alkoholowych
Nałogowi alkoholicy płacą niewymiernie wysoką cenę za nałóg. W wyniku długotrwałego spożywania alkoholu, po zostaniu abstynentami chorzy mogą skarżyć się na objawy psychotyczne, np. omamy, urojenia i iluzje. Pojawiają się zaburzenia świadomości, zaburzenia myślenia i pamięci, różnego rodzaju konfabulacje, np. w psychozie Korsakowa. Niejednokrotnie stany psychotyczne spowodowane używaniem alkoholu przypominają obrazem klinicznym zaburzenia schizofreniczne. Wśród najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychotycznych, spowodowanych nadużywaniem alkoholu, wymienia się majaczenie alkoholowe, czyli inaczej delirium tremens. Objawy trwają zwykle około tygodnia, a należą do nich między innymi:
- lęk i niepokój,
- zaburzenia snu,
- drżenie mięśni,
- zaburzenia świadomości,
- omamy i urojenia,
- napady drgawkowe,
- podniecenie psychoruchowe, nierzadko agresja.
Pacjent traci orientację w czasie i przestrzeni, relacjonuje, że widzi różne dziwne zwierzątka, np. białe myszki, stworki, twarze. Pojawiają się też urojenia prześladowcze. Chory jest przekonany, że ktoś go śledzi, podsłuchuje, inwigiluje, że zainstalowano w jego mieszkaniu kamery i podsłuch, że musi uciekać, bo grozi mu niebezpieczeństwo, że ktoś czyha na jego śmierć. Nierzadko zaburzeniom tym towarzyszą zaburzenia wegetatywne i inne objawy somatyczne, jak tachykardia, wysoka gorączka, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, hiperglikemia, wzrost bilirubiny i mocznika, spadek magnezu i leukocytoza. Majaczenie drżenne rodzi ryzyko zaburzeń pracy serca i zatrzymania krążenia. Śmiertelność wynosi około 3-4%. W czasie delirium tremens u pacjentów pojawiają się też urojenia oniryczne, wrażenia, jakby brali udział w marzeniach sennych – z jednej strony, obserwowali akcję, a z drugiej, byli aktywnymi uczestnikami dziejących się wydarzeń. Chorym mieszają się perspektywy percepcji.
Ponadto u uzależnionych od alkoholu może pojawić się halucynoza pasożytnicza, czyli wrażenia, że pod lub na skórze chodzą różne insekty. Stąd też u wielu nałogowych alkoholików akty samookaleczenia jako skutek chęci zabicia „wyimaginowanych owadów” na skórze. Niektórzy pacjenci mogą dokonywać prób samobójczych, twierdząc, że słyszą głosy, które każą im się zabić, albo być agresywni wskutek omamów słuchowych, nakazujących zabicie kogoś. Alkoholicy owładnięci „białą gorączką” mogą wykonywać wiele dziwnych ruchów, np. nawlekać niewidzialną nitkę na niewidzialną igłę albo przebierać palcami, licząc niewidzialne pieniądze. U niektórych pojawia się objaw tzw. „czystej kartki” – chory pod wpływem sugestii zaczyna widzieć na kartce coś, czego de facto tam nie narysowano. W ostrej omamicy pacjent doświadcza wielu różnych halucynacji wzrokowych, słuchowych czy dotykowych.
Pacjent może mówić, że słyszy głosy oskarżające go, głosy od Boga, głosy sumienia albo głosy, które na bieżąco komentują jego zachowania. Halucynacjom i urojeniom towarzyszy zwykle niepokój i spadek samopoczucia. Natomiast w paranoi alkoholowej chory zostaje owładnięty przez urojenia zazdrości. Ciągle podejrzewa partnerkę o domniemane zdrady i poszukuje dowodów jej niewierności. Może zacząć śledzić partnerkę, wszczynać kłótnie, sprawdzać jej bieliznę osobistą, być agresywny wobec niej i jej wyimaginowanych kochanków.
2. Leczenie halucynacji alkoholowych
Zazwyczaj halucynacje alkoholowe wymagają leczenia farmakologicznego na oddziale psychiatrycznym. Pacjent bowiem może być niebezpieczny dla siebie samego, jak i otoczenia. Objawy psychotyczne stanowią skutek kumulacji toksyn w organizmie pod wpływem długoletniego picia i nakładają się na objawy odstawienne. Chorym podaje się zazwyczaj leki przeciwpsychotyczne i uspokajające. Leczenie polega na podaniu doustnie lub domięśniowo benzodiazepin, np. diazepamu, lorazepamu albo oksazepamu, czasem haloperidolu.
Ponadto przeciwdziała się powikłaniom alkoholizmu, np. nawadnia się pozajelitowo, stabilizuje gospodarkę wodno-elektrolitową, podaje się witaminy z grupy B i karboksylazy. Niestety, psychozy alkoholowe są często oporne na farmakoterapię i częściej prowadzą do otumanienia pacjentów, niż do ich wyleczenia czy poprawy kondycji psychicznej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.