Haluksy – przyczyny, objawy i leczenie

Haluksy, inaczej paluchy koślawe, to schorzenie, objawem którego jest deformacja stopy. Czym się objawia? Obserwuje się znaczne odchylenie palucha na zewnątrz oraz odchylenie I kości śródstopia w kierunku wewnętrznej krawędzi stopy. Patologii towarzyszy wiele dolegliwości, istnieje także ryzyko powikłań. To dlatego nie można jej bagatelizować. By sobie pomóc, można skorzystać z kilku opcji.

1. Co to haluksy?

Haluksy (łac. hallux valgus) to potoczne określenie oznaczające paluch koślawy. Pod tym pojęciem kryje się choroba zwyrodnieniowa dotycząca dużego palca u stopy, która jest przyczyną problemów nie tylko natury estetycznej, ale i zaburzeń tak ze strony kończyny dolnej, jak i całego ciała (diagnozuje się także haluksy małego palca).

Z haluksami, to jest odchyleniem palucha stopy w stronę pozostałych palców, co spowodowane jest deformacją I stawu śródstopno-paliczkowego, boryka się wiele osób. Specjaliści szacują, że to problem ponad 20% dorosłych przed 65. rokiem życia i ponad 35% seniorów. Tego rodzaju deformacja dotyczy zdecydowanie częściej kobiet niż mężczyzn. Może występować jedno- lub obustronnie.

2. Objawy haluksów

Zobacz film: "Fałszywy ortopeda leczył ludzi"

Istotą patologii jest deformacja struktur stopy. Jakie są jej objawy? To nie tylko nieprawidłowe ustawienia dużego palca, czyli skierowanie go w kierunku pozostałych palców i zmiana ułożenia kości śródstopia. Powstaje wówczas charakterystyczny guzek, który tworzy wystająca kość. Inne objawy palucha koślawego to zgrubienia naskórka, odciski, narośle i modzele, młotkowate ustawienie palców 2-5 i stany zapalne w obrębie haluksa.

Haluksy to nie tylko defekt kosmetyczny, ale i problem zdrowotny. Ich pojawienie się to nie tylko zniekształcenia palca, ale i silny ból oraz tkliwość palpacyjna, ograniczenie ruchomości palców stopy, zaburzenia biomechaniki chodu, osłabienie mięśni stopy, nierównomierne rozłożenie ciężaru ciała, uszkodzenie stawów, drętwienie po stronie grzbietowej stopy (zaburzenia przewodnictwa nerwowego), poranne uczucie zesztywnienia palców czy stopy, stan zapalny torebki stawowej, zmiany zwyrodnieniowe oraz dolegliwości ze strony układu ruchu.

3. Przyczyny haluksów

Za pojawienie się haluksów odpowiadają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Przyczyny palucha koślawego mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. To między innymi:

• nieprawidłowości w budowie stopy, np. płaskostopie podłużne,
• niestabilność tkanki łącznej (hipermobilność),
• upośledzenie mechaniki aparatu mięśniowo-więzadłowo-stawowego,
• choroby o podłożu reumatycznym,
• złe nawyki ruchowe,
• nadmierne obciążenie stopy (np. poprzez sport lub taniec),
• noszenie nieodpowiedniego obuwia (wysokie obcasy, buty zbyt ciasne, za małe, także ze zwężanymi noskami),
• częste przebywanie w pozycji stojącej,
• nadwaga i otyłość,
• brak aktywności fizycznej.

4. Rozpoznanie i leczenie haluksów

Każda osoba, która zastanawia się, jak sprawdzić czy mam haluksy, powinna udać się do ortopedy. Lekarz nie tylko rozpozna problem, ale i zaproponuje odpowiednie leczenie. Jego wybór zależy od stopnia zaawansowania schorzenia.

W leczeniu haluksów wykorzystuje się różne metody, tak chirurgiczne, jak i niechirurgiczne (nieoperacyjne). Wybór sposobu terapii zależy od rozmiaru patologii.

Wyróżnia się 4 stopnie zaawansowania haluksów:

• stopień I oznaczający odchylenie dużego palca stopy do 20 stopni,
• stopień II oznaczający odchylenie dużego palca stopy do 30 stopni,
• stopień III oznaczający odchylenie dużego palca stopy do 50 stopni,
• stopień IV oznaczający odchylenie dużego palca stopy powyżej 50 stopni.

Operacja na haluksy jest zalecana w przypadkach, gdy deformacja jest duża lub utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zabieg na haluksy polega na częściowym usunięciu kości oraz wykonaniu korekty ścięgien i stawów.

Nieoperacyjne, domowe sposoby na haluksy, obejmują takie rozwiązania jak:

• szyna lub orteza na haluksy,
• opaska na haluksy,
• aparat na haluksy, korektor,
• separator,
• klin,
• wkładka na haluksy unosząca sklepienie stopy,
• nakładka zapewniająca prawidłowe ułożenie stopy,
• wkład silikonowy między palcami,
• ćwiczenia na haluksy,
• środki farmakologiczne łagodzące stan zapalny. To maść na haluksy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym, plastry ochronne na haluksy, a także iniekcje miejscowe z niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Pomocne jest także specjalne obuwie: klapki na haluksy na jeden palec i sandały na haluksy. Stosuje się także zabiegi fizykalne, takie jak: fonoforeza, krioterapia, magnetoterapia, fala uderzeniowa, techniki terapii manualnej, terapia powięziowa, suche igłowanie czy aplikacje Kinesiology Taping (kinesiotaping).

Czy można cofnąć haluksy? Według większości specjalistów nie jest to możliwe, zwłaszcza jeśli zmiany są utrwalone.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.