Trwa ładowanie...

Hiponatremia – objawy, przyczyny, leczenie

 Katarzyna Kurek
12.06.2023 19:32
Hiponatremia może być spowodowana nadmiernym wysiłkiem fizycznym
Hiponatremia może być spowodowana nadmiernym wysiłkiem fizycznym (Adobe Stock)

Hiponatremią nazywa się stan obniżonego poziomu sodu w surowicy krwi. Zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej może mieć różne nasilenie. Jest wynikiem nadmiaru wody ustrojowej w stosunku do ustrojowych zasobów sodu. Czym dokładnie objawia się hiponatremia? Do czego może prowadzić niedobór sodu we krwi? Jak leczyć zaburzenie?

spis treści

1. Co to jest hiponatremia?

Hiponatremią określa się zmniejszenie stężenia sodu w osoczu krwi poniżej 135 mmol/l. Sód z kolei to jeden z najważniejszych pierwiastków, odpowiadających za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jego prawidłowe stężenie powinno mieścić się w granicach 135-145 mmol/l.

Hiponatremia może mieć różnorodne nasilenie. I tak ze względu na stężenie sodu w osoczu wyróżnia się:

Zobacz film: "Seniorzy są bardziej podatni na odwodnienie"
  • hiponatremię łagodną (130-134 mmol/l),
  • hiponatremię umiarkowaną (125-129 mmol/l),
  • hiponatremię ciężką (poniżej 125 mmol/l).

Ponadto, ze względu na czas rozwijania się, hiponatremię dzieli się także na ostrą (trwająca poniżej 48 godzin) oraz przewlekłą. Ponadto ze względu na molalność osocza, wyróżnia się hiponatremię hipermolalną, izomolalną oraz hipomolalną.

Hiponatremia rzekoma (pseudohiponatremia)

Stan, w którym obserwuje się fałszywie małe stężenie sodu w surowicy, nazywa się hiponatremią rzekomą. Wynika on z dużego stężenia paraprotein (hiperparaproteipemia) lub lipidów (hiperlipidemia). Natomiast osmolalność osocza jest tu prawidłowa.

2. Objawy hiponatremii

Objawy obniżonego poziomu sodu zależą przede wszystkim od stopnia jego niedoboru, ale i tempa spadku. Najczęściej obserwuje się w łagodnej hiponatremii:

Czasem łagodna, czy przewlekła hiponatremia może przebiegać także bezobjawowo. Natomiast, kiedy stężenie sodu spada poniżej 129 mmol/l, mogą pojawić się:

W ciężkich przypadkach niedoboru sodu mogą pojawiać się też inne objawy neurologiczne. Hiponatremia znacznie nasilona i nieleczona może prowadzić nawet do obrzęku mózgu, zatrzymania oddechu i akcji serca.

3. Przyczyny hiponatremii

Obniżony poziom sodu w surowicy krwi może mieć różnorodne przyczyny. Najczęściej związany jest z nieprawidłowym nawodnieniem organizmu, nadmiarem wody w stosunku do ilości sodu. Do zaburzenia może doprowadzić także odwodnienie organizmu.

Hiponatremia może być także spowodowana przetrenowaniem, intensywnym wysiłkiem fizycznym oraz nadmiernym poceniem się. U sportowców rozwija się w trakcie treningu lub do 24 godzin po jego zakończeniu.

Zbyt niski poziom sodu może być też konsekwencją uporczywych wymiotów, biegunki lub zakażeń przewodu pokarmowego.

Zaburzenia te występują również często u pacjentów ze wskazaniem do hospitalizacji. Hiponatremia może rozwinąć się także w przebiegu terapii różnymi lekami. Dlatego też seniorzy stanowią grupę wysokiego ryzyka wystąpienia hiponatremii. Polekowe działanie niepożądane może rozwinąć się, także na skutek zażywania środków przeciwdepresyjnych, czy przeciwpsychotycznych.

Przyczyn hiponatremii można szukać także w niektórych chorobach, takich jak niedoczynność tarczycy, marskość wątroby, niewydolność serca, czy choroby nerek.

4. Leczenie hiponatremii

Poziom sodu pozwala określić badanie krwi oraz moczu. Leczenie hiponatremii jest uzależnione od różnych parametrów, np. tempo rozwoju, stężenie sodu w surowicy, czy osmolalność osocza.

W łagodnej hiponatremii leczenie sprowadza się głównie do minimalizacji czynników nasilających (np. ograniczenie podaży wody). W przypadku, gdy objawy kliniczne wynikają bezpośrednio z niskiego stężenia sodu, wskazana jest jego suplementacja.

Hiponatremia przewlekła lub ostra z ciężkimi objawami może być wskazaniem do leczenia szpitalnego, gdzie możliwa jest częsta kontrola parametrów biochemicznych oraz monitorowanie stanu pacjenta.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze