Opryszczka narządów płciowych - objawy, leczenie i profilaktyka

Opryszczka narządów płciowych w 95 proc. przypadków wywoływana jest przez wirus opryszczki typu 2 (HSV2), a w 5 proc. przez wirus HSV1 (Herpes simplex virus typ 1). W jej przebiegu mogą, ale nie muszą, wystąpić objawy skórne i błon śluzowych. Opryszczka narządów płciowych jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży – może spowodować zakażenia wewnątrzmaciczne, okołoporodowe i poporodowe u dziecka. Największe ryzyko zakażenia występuje przy porodzie naturalnym. W przypadku opryszczki narządów płciowych najważniejsza jest szybka wizyta u ginekologa, który zaleci odpowiednie leczenie. Niestety, choroba może nawracać, dlatego osoba zarażona powinna regularnie przechodzić kontrole lekarskie.

1. Jak można się zarazić opryszczką narządów płciowych

Opryszczka narządów płciowych to choroba, którą można się zarazić, uprawiając seks (również seks oralny i seks analny) z osobą zakażoną, lub używając z nią np. wspólnego ręcznika. Chory może zarażać jeszcze przed pojawieniem się u niego objawów chorobowych.

U mężczyzn opryszczka narządów płciowych najczęściej zlokalizowana jest na napletku, żołędzi i trzonu prącia, a u kobiet – na wargach sromowych, łechtaczce, w pochwie lub na szyjce macicy. U obu płci zmiany mogą rozwijać się także w okolicy odbytnicy i na pośladkach.

Terminu "opryszczka" (ang. herpes) po raz pierwszy użył Hipokrates. W starożytności infekcję tę uważano za mającą niewielkie znaczenie w porównaniu z owrzodzeniami wywołanymi przez kiłę.

Mity na temat opryszczki [5 zdjęć]

Prawie 2/3 światowej populacji są zakażone wirusem opryszczki gatunku 1 (HSV-1) – wynika z raportu opublikowanego...

zobacz galerię

2. Objawy opryszczki narządów płciowych

Objawy opryszczki narządów płciowych są łatwe do rozpoznania. Po kilku dniach lub tygodniach od zakażenia na skórze w okolicach narządów płciowych pojawiają się:

• bolesność
• świąd
• zaczerwienienie
• małe, bolesne pęcherzyki wypełnionych płynem, które po kilku dniach pękają, pozostawiając niewielkie blizny

Zmianom skórnym w miejscach intymnych mogą towarzyszyć trudności w oddawaniu moczu.

Mogą się również pojawić:

• bóle głowy
• osłabienie
• stan podgorączkowy lub gorączka
• powiększone węzły chłonne

Raz przechorowana opryszczka narządów płciowych nie daje odporności na wirusa. HSV2 przechodzi w stan uśpienia – zagnieżdża się do końca życia w zwojach nerwowych i może się ujawnić pod wpływem różnych cynników, takich jak:

• stosuni seksualne
• opalanie
• stres
• osłabienie organizmu
• miesiączka

Opryszczka narządów płciowych w 40 proc. przypadków nigdy nie wraca, u pozostałej części zakażonych wykazuje tendencję do nawrotów pod wpływem ww. czynników.

3. Leczenie opryszczki narządów płciowych

Gdy pojawią się jakiekolwiek zmiany w obrębie narządów płciowych, należy udać się do lekarza, szczególnie gdy dolegliwości dotyczą kobiet w ciąży. Wczesne leczenie opryszczki narządów płciowych pomaga zapobiec replikacji wirusa.

Wirus herpes simplex typ 2 w skrajnych przypadkach może doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia rdzenia lub zaburzeń czynności układu nerwowego.

Gdy opryszczka narządów płciowym ma małe nasilenie, stosuje się leczenie miejscowe:

• nasiadówki z rumianku
• pędzlowanie roztworem fioletu
• maści osuszające (np. cynkowe)

Leczenie miejscowe opryszczki narządów płciowych nie zapobiega nawrotom choroby i jest znacznie mniej skuteczne niż podawanie leków doustnie czy dożylnie.

Czas trwania objawów opryszczki narządów płciowych skraca przyjmowanie leków zawierających acyklowir (lek przeciwwirusowy). Acyklowir może być stosowany doustnie 5 razy dziennie po 200 mg przez 5 dni (lub tak, jak zaleci lekarz). Poleca się także suplementację witamin B1 i B12.

Osoby chore na opryszczkę narządów płciowych powinny powiadamiać o swojej chorobie wszystkich partnerów seksualnych i powstrzymać się od współżycia do czasu zakończenia leczenia.

Ponadto podczas leczenie zaleca się:

• stosowanie leków przeciwbólowych - zakażenie opryszczką wiąże się z bólem, który można łagodzić środkami przeciwbólowymi, w których składzie jest paracetamol lub ibuprofen
• noszenie bawełnianej bielizny, która jest przewiewna, pozwala skórze oddychać i wchłania wilgoć. Pamiętaj, okolice narządów płciowych powinny być zawsze suche i czyste – bakterie opryszczki bytują w wilgotnym środowisku. Odzież, którą nosimy, powinna nie drażnić okolic narządów płciowych, trzeba pamiętać zwłaszcza o luźnych spodniach. Jeśli tkanina nie będzie ocierała się o skórę, bolące pęcherzyki szybciej się wygoją.
• zrezygnować z używania żeli do higieny intymnej, ponieważ mogą zawierać składniki, które zaostrzą opryszczkę. Okolice intymne powinny być myte i smarowane tylko tymi preparatami, które zaleci lekarz. Kosmetyki stosowane codziennie na czas leczenia należy odstawić.