Kauteryzacja
Kauteryzacja to inaczej przyżeganie. Termin ten pochodzi z języka greckiego – „kautērion” oznacza dosłownie „żelazo do piętnowania”. Nazwa najprawdopodobniej wynika z metody termicznej kauteryzacji, tj. stosowania rozgrzanego metalu. Przyżeganie polega na koagulacji tkanki i wykorzystywane jest to w wielu dziedzinach medycyny. Wyróżniamy kilka metod tego zabiegu: kauteryzację termiczną, kauteryzację chemiczną, kauteryzację laserową, kriokauteryzację czy elektrokoagulację.
1. Co to jest kauteryzacja i sposoby kauteryzacji
Kauteryzacja, inaczej przyżeganie czy przypalanie, to koagulacja, tzw. „ścinanie” żywej, patologicznej tkanki. Stosowana jest głównie do zahamowania krwawień naczyń krwionośnych w różnych częściach ciała. Szeroko wykorzystywana jest w otolaryngologii. Wyróżniamy kilka metod kauteryzacji, w zależności od sposobu jej przeprowadzenia. Są to:
- kauteryzacja termiczna – koagulowanie gorącem,
- kauteryzacja laserowa,
- kauteryzacja elektryczna, tzw. elektrokoagulacja czy elektrokauteryzacja,
- kauteryzacja zimnem, tzw. kriokauteryzacja,
- kauteryzacja chemiczna.
Kauteryzacja chemiczna polega na koagulacji tkanek za pomocą środków chemicznych. Do najczęściej używanych chemicznych koagulantów należą związki o właściwościach silnie utleniających, jak kwas chromowy, kwas trójchlorooctowy, azotan srebra (lapis) czy 35% roztwór formaldehydu, czyli formalina stężona. Kauteryzacja termiczna wykonywana jest za pomocą żegadła termicznego, tzw. termokautera. Polega ona na rozgrzaniu nad palnikiem żegadła termicznego i przyłożeniu do zmienionego patologicznie miejsca. Każdorazowo należy ponownie rozgrzewać termokauter. Obecnie ta metoda jest rzadziej stosowana, ze względu na dostępność lepszych i bardziej wygodnych dla lekarza metod przyżegania.
Kauteryzacja elektryczna wykonywana jest za pomocą żegadła elektrycznego, tzw. elektrokautera lub galwanokautera. Elektrokoagulacja to wypalanie za pomocą prądu. Elektrokauter odpowiednio przyłączony jest do źródła prądu.
Kriokauteryzacja to przyżeganie za pomocą dotykania odpowiedniego miejsca zmrożonym metalem. Inaczej nazywane jest wymrażaniem lub zamrażaniem. Wykonywane jest za pomocą żegadła zamrażającego (kriokautera). Najczęściej jednak stosowana jest kauteryzacja za pomocą wiązki światła lasera, tzw. kauteryzacja laserowa. Stosowane są lasery molekularne, których zaletą jest niski koszt wytwarzania, wydajność oraz niewielkie rozmiary.
2. Zastosowanie kauteryzacji
Kauteryzacja przeprowadzana jest najczęściej na powierzchni błony śluzowej czy skóry. Stosowana jest w celu zamknięcia krwawiących naczyń krwionośnych, np. na linii cięcia skóry czy narządów podczas zabiegu operacyjnego. Niekiedy stosowana jest także do usunięcia zbędnej tkanki, np. nadżerek szyjki macicy, brodawek czy narośli, lub do przyśpieszenia gojenia się ran ziarniniakowych. Kauteryzacja znalazła także zastosowanie w otolaryngologii. Do przyżegania małych naczyń przegrody nosowej w trakcie krwawienia z nosa najczęściej wykorzystywana jest kauteryzacja chemiczna z zastosowaniem azotanu srebra. Polega ona na punktowym przykładaniu waty lub gazika nasączonych roztworem azotanu srebra do uszkodzonych naczyń krwionośnych. W przypadku większych uszkodzeń naczyń błony śluzowej nosa wykorzystywane są także inne metody przyżegania, poprzez użycie odpowiednich, przystosowanych do tego urządzeń.
Zabieg przyżegania powoduje usunięcie źródła krwawienia z nosa. Należy jednak zawsze uwzględnić fakt, dlaczego do tego krwawienia doszło, a więc określić przyczyny krwawienia z nosa. Nigdy nie należy go lekceważyć, bowiem może ono towarzyszyć ciężkim chorobom ustrojowym, np. skazom krwotocznym, białaczce, mononukleozie czy gorączce plamistej i innym.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.