Kleszcz, komar, a może meszka? Czy potrafisz odróżnić ich ukąszenie?
Ukąszenia owadów to latem jeden z najczęstszych problemów, z jakimi się borykamy. Podczas gdy niektóre są całkowicie niegroźne i w najgorszym wypadku odpowiadają za nieprzyjemne bąble i świąd, inne są naprawdę niebezpieczne i wymagają odpowiedniej medycznej interwencji. Jak rozpoznać, który owad nas ukąsił?
1. Uważaj na te owady
Przebywając na łonie natury, czy to podczas urlopu nad morzem, czy we własnym ogrodzie, narażeni jesteśmy na ukąszenia insektów. W przypadku owadów takich jak komary, mrówki, pszczoły i osy czy meszki ostrożność powinni zachować zwłaszcza alergicy. Ukąszenia mogą bowiem spowodować reakcję anafilaktyczną, w tym nawet groźny wstrząs.
- Trafiają do mnie pacjenci z nadmiernymi reakcjami. Niestety, meszki nie są jedynymi owadami, które mogą nas dotkliwie kąsać. Nawet po komarach czy pluskwach może pojawić się reakcja alergiczna – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Ewa Czarnobilska, kierownik Centrum Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
Takich reakcji obawiają się zwłaszcza osoby użądlone przez pszczoły czy osy. Szacuje się, że cztery proc. populacji ma uczulenie na jad owadów błonkoskrzydłych.
Z kolei ukąszenia kleszczy to widmo groźnych chorób, niekiedy dających powikłania na całe życie: anaplazmozy, kleszczowego zapalenia mózgu, babeszjozy czy wreszcie boreliozy.
Jak rozpoznać, z jakim insektem mamy do czynienia?
2. Ukąszenie komara
Najczęściej nie jest to jedno ukąszenie, ale co najmniej kilka i mogą pojawiać się w skupiskach w postaci małych bąbli czy guzków w kolorze nieco jaśniejszym niż otaczająca je skóra. Choć ukąszenia są często niemal bezbolesne, to niedługo później pojawia się intensywny świąd.
Jeśli je rozdrapiemy, zmiany mogą się powiększać, a nawet może wdać się zakażenie. Jest też grupa osób, u których komary czy inne owady pozostawiają ślad na dłużej lub bąble są duże, tkliwe. W takiej sytuacji lepiej reagować od razu.
- Warto wtedy zastosować zimny okład lub okład z sody oczyszczonej. Do tego oczywiście przydadzą się leki przeciwalergiczne w postaci żelu, które w tej chwili są dostępne bez recepty - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie lek. Katarzyna Joanna Jóśko, alergolog z Centrum Medycznego Damiana.
3. Ukąszenie meszki
Meszka z uwagi na budowę aparatu gębowego – gryząco-liżącego – rozdrapuje skórę, więc po jej ukąszeniu może pojawić się niewielka, krwawiąca ranka. Dodatkowo wstrzyknięta pod skórę ślina owada ma właściwości drażniące.
- Może się nawet pojawić odczyn o charakterze guzowatym, więc nie tylko zaczerwienienie czy świąd, ale nawet twardy i bolesny naciek zapalny w postaci guzka. Oprócz tego zauważalny jest też surowiczy pęcherz w miejscu ukąszenia – mówi dr Jóśko.
W przeciwieństwie do ukąszenia komara, dolegliwości po spotkaniu z meszkami mogą utrzymywać się dłużej, a nawet wymagać zastosowania leków.
- Leczymy wyłącznie objawowo – miejscowo podajemy leki przeciwalergiczne, przeciwhistaminowe w żelu. Ważna jest też ochrona mechaniczna przed owadami. Zwłaszcza wieczorem czy nad ranem, gdy są one najbardziej aktywne. Pamiętajmy o długich spodniach czy bluzce z długimi rękawami, zasłaniając szyję, kostki i nadgarstki – dodaje ekspertka i przypomina, że najgorzej ukąszenia meszek znoszą małe dzieci. To u nich częściej pojawiają się odczyny zapalne.
4. Ukąszenia pająka
Bardzo często pojawiają się rano, gdy budzimy się ze snu. To może oznaczać, że nocą ugryzł nas pająk, zwłaszcza jeśli zauważymy na skórze dwa charakterystyczne, symetrycznie położone ślady ukłucia.
Miejsce wokół ukąszenia może być zaczerwienione, delikatnie obrzmiałe i bolesne. W przypadku większości pająków występujących na terenie Polski ukąszenia są niegroźne.
Warto zwrócić uwagę na ukąszenia, które wskazują, że doszło do przebicia skóry – w tym wypadku może okazać się konieczna wizyta u lekarza. Ukąszenia niektórych pająków mogą bowiem powodować powstawanie martwiczych zmian na skórze.
5. Użądlenie pszczoły
Pszczoła w przeciwieństwie do komara, meszki, kleszcza czy tzw. końskiej muchy nie żywi się krwią, ale może zaatakować w obliczu zagrożenia. Użądlenie jest bolesne, a potwierdzeniem tego, że zaatakował nas ten owad, jest pozostawione w skórze żądło, na którego końcu znajduje się woreczek z jadem.
Miejsce po użądleniu jest zaczerwienione, bolesne, nierzadko też pojawia się bąbel. Dolegliwości powinny słabnąć w ciągu kilku godzin. Jeśli jednak zaobserwujemy wykwity o charakterze bąbla pokrzywkowego, czy pojawia się tzw. obrzęk Quinckego (obrzęk języka, powiek, warg, górnych dróg oddechowych), nie należy zwlekać z konsultacją lekarską, a nawet wezwaniem pogotowia.
6. Ukąszenia kleszcza
Choć kleszcz wbija się w naszą skórę niekiedy na długie godziny, a nawet kilka dni, to bywa i tak, że nie mamy pojęcia o ukąszeniu. Ta sytuacja jest bardzo groźna z uwagi na choroby, które może przenosić kleszcz. Ich objawy są różne - w zależności od tego, czy pajęczak był zakażony bakterią Borrelia burgdorferi, czy też wirusem kleszczowego zapalenia mózgu należącego do rodziny flawiwirusów. Ale jeden objaw na skórze jest jasną wskazówką, że należy natychmiast zgłosić się do lekarza.
- To jest taki "placek" na skórze o średnicy co najmniej pięciu centymetrów, który ma niekoniecznie równy obwód, ale ma za to centralny punkt wyznaczający miejsce wkłucia się kleszcza. Chociaż zdarzają się też rumienie w wielu miejscach i wtedy te punkty nie są widoczne – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Anna Boroń-Kaczmarska, specjalistka chorób zakaźnych, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego i dodaje: - Przypomina bawole oko – jaśniejsza centralna część i okręgi różowe.
7. Ukąszenie pluskwy
Na ukąszenie pluskwy narażeni możemy być zwłaszcza podczas wakacyjnych wyjazdów. Jeśli po nocy spędzonej w hotelu zaobserwujemy na naszej skórze skupisko lub linie małych czerwonych śladów, to może być znak, że zostaliśmy pogryzieni.
- Pacjent pokąsany przez pluskwy budzi się rano i wygląda, jakby go dopadła chmara komarów. Skutkiem pokąsań może być reakcja alergiczna, ale nie tylko. Pamiętajmy, że pluskwy mogą przenosić różne choroby – ostrzega w rozmowie z WP abcZdrowie lek. medycyny podróży Łukasz Durajski.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.