Kocimiętka - rodzaje i charakterystyka. Wpływ kocimiętki na koty

Kocimiętka, inaczej nazywana jest wabikiem na koty, a nawet kocim narkotykiem. Zyskała miano rośliny - legendy. Po wpisaniu tego hasła w wyszukiwarkę internetową, pojawi nam się ogrom zdjęć, filmów pokazujących zachowanie kotów, będących pod wpływem działania kocimiętki. Co to jest za roślina i co sprawia, że nasze koty tak intensywnie na nią reagują? Warto znać jej prawdziwe działanie, a także czy jest bezpieczna dla kotów i bez obaw możemy ją stosować.

1. Co to jest kocimiętka

Kocimiętka swą nazwę zawdzięcza właśnie wyjątkowemu działaniu, jaki powoduje wśród kotów. Z języka łacińskiego jej nazwa to Nepeta. Kocimiętka to aromatyczna bylina ogrodowa, z roślin jednorocznych jasowatych. Wizualnie jest niezwykle atrakcyjna, a jej kwiaty zapewniają na rabatkach intensywny kolor. Jest rośliną bardzo pożyteczną dla pszczół i innych owadów.

Zdarza się, że jest mylona z lawendą - wizualnie są podobne rośliny te do siebie, jednak u kocimiętki płatki nie zawsze są koloru fioletowego, zdarzają się również różowe lub białe. Jest także znacznie mniej wymagająca, niż lawenda, biorąc pod uwagę uprawę obydwu tych roślin.

Zobacz film: "Rośliny, które musisz posadzić na balkonie w tym roku. Odstraszają komary"

Kocimiętka wyróżnia się drobnymi liśćmi, kształtem przypominającymi serca, oraz licznymi kwiatami o kolorach różowym, fioletowym, białym i niebieskim. Pochodzi z krajów śródziemnomorskich, lecz w obecnej chwili można ją spotkać we wszystkich rejonach strefy umiarkowanej, zatem w Polsce również istnieją warunki, aby uprawiać ją w swoim ogródku.

2. Odmiany kocimiętki

W Europie, Azji i Afryce wyróżniono 300 gatunków kocimiętki, w Polsce często występuje na dziko, jednak nie jest już ona tak atrakcyjna wizualnie. Można wyróżnić kilka najpopularniejszych odmian.

2.1. Kocimiętka Mussina

Kępki tej odmiany dorastają nawet do 50 centymetrów, jej kwiaty są koloru niebieskofioletowego, zebrane w kłosy. Zastosowanie znajduje do dużych rabat bylinowych, do obsadzania krzaczków róż i lawendy. Kocimiętka Mussina kwitnie w okresie od maja do września.

Liście kocimiętki Mussina są w kształcie serca, szeroko ząbkowane, omszone od spodu, szarozielone. zapach jest podobny do miętowego. Ten gatunek rozmnaża się przez podział całych roślin na wiosnę lub poprzez wysiew. Rośnie w miejscach słonecznych lub delikatnie ocienionych. Lubi suche gleby, o obojętnym odczynie, lekkie, żyzne, piaszczyste.

Kocimiętka jest odporna na mróz, może być natomiast porażana przez mączniaka prawdziwego oraz kanciastą plamistość. Może być również atakowana przez mszycę ziemniaczaną lub skoczka melisowego.

2.2. Kocimiętka właściwa

Ten gatunek jest wieloletnią rośliną zieloną, okrytonasienną, z rodziny jasowatych. Kocimiętka właściwa ma bardzo przyjemny zapach, zwykle jest używana jako zielarski surowiec, jak również roślina ozdobna - jest wykorzystywana do dekoracji ogródków skalnych, skarp i rabatek.

Kocimiętka z tego gatunku osiąga wysokość do 120 centymetrów, kwitnie od czerwca do września. Kwiaty, zebrane w wiechy, są koloru różowo-fioletowego. Liście są w kształcie serca, mają pokarbowaną powierzchnię i ząbkowane brzegi. Podobnie jak kocimiętka Mussina, dobrze rozwija się w miejscu słonecznym lub lekko zaciemnionym, na glebach przepuszczalnych, lekkich i mineralnych. Jest odporna na mróz.

Kocimiętka właściwa działa uspokajająco, doskonale wpływa na układ trawienny, a także bywa pomocna w leczeniu objawów przeziębienia i grypy. Może być również stosowana jako przyprawa do zup, sosów, sałatek i wielu mięsnych dań.

Napar kocimiętki właściwej można także wcierać w stany, co niweluje objawy artretyzmu u reumatyzmu. Olejek z kocimiętki doskonale odstrasza owady, m.in. komary. Przyjemny zapach tej rośliny przyciąga natomiast koty, które za nim wręcz przepadają.

2.3. Kocimiętka cytrynowa

Kocimiętka cytrynowa jest byliną o aromatycznym zapachu cytryny, osiąga wysokość od 15 do 100 centymetrów. Z wyglądu przypomina kocimiętkę właściwą. Jej kwiaty są koloru białego; małe, lecz efektowne, z drobnymi różowymi lub fioletowymi żyłkami. Zakwita od późnej wiosny do jesieni, jest miododajną rośliną. Zwykle uprawiana jako roślina dla kotów, w celach ozdobnych, jako przyprawa lub zioło.

Prosta w uprawie z nasion, kocimiętka cytrynowa świetnie rośnie w glebach żyznych i lekkich, niedużym cieniu, a także na pełnym słońcu (zakwita wtedy w pierwszym roku). Ze względu na swoją okrywowość, świetnie nadaje się na krawędzie rabaty lub do wiszących koszy. Zupełnie odporna na mróz, jak również na suszę. Wydestylowane olejki kocimiętki cytrynowej są doskonałymi odstraszaczami komarów - ich skuteczność jest dziesięć razy lepsza niż metoda DEET.

Doskonale sprawdza się w ogrodach organicznych, gdzie liście tego gatunku kocimiętki powstrzymują mszycę, kwiaty zaś przyciągają pożyteczne owady zapylające rośliny. Jest wabikiem na motyle, złotooki, odstrasza karaluchy i termity. Atrakcyjna dla kotów, które przychodzą do ogrodów, aby doznać miłych wrażeń. Jej działanie halucynogenne ma wpływ na około 80% domowych kotów, a skłonność lub niechęć do tej rośliny koty przekazują sobie w genach.

2.4. Kocimiętka żyłkowana "Blue Moon"

Gatunek ten należy do bardzo atrakcyjnych, kształtem nieco podobny do odmiany Fassena, lecz w tym rodzaju kwiatostany są bardziej zwarte. Ich kształt jest kłosowaty, a forma wyprostowana z niebieskimi kwiatami, gęsto osadzonymi. Kocimiętka żyłkowana obficie kwitnie od czerwca do września, po przycięciu kwiatostanów po kwitnieniu, wytwarzają się kolejne kwiaty.

Kępy Kocimiętki żyłkowanej osiągają wysokość mniej więcej do 40 centymetrów, kwiaty pojawiają się w znacznych ilościach. Zwarte kwiatostany kocimiętki żyłkowanej dobrze wyglądają, gdy jest sadzona grupowo, w towarzystwie innych roślin. Świetnie sprawdza się na rabatach, posiada intensywną, wyrazistą barwę. Dobrym otoczeniem będą dla niej także ogrody skalne.

3. Uprawa kocimiętki

Kocimiętka, jak wcześniej wspomniano, lubi stanowiska słoneczne. W zacienionych miejscach nie będzie bujnie kwitła, również nie rozkrzewi się właściwie. Nie powinna rosnąć ani na zbyt wilgotnym ani na zbyt suchym podłożu, lecz w każdym innym będzie czuła się dobrze.

Kocimiętka odporna jest na szkodniki i choroby, nie wymaga wyjątkowej pielęgnacji, dobrze znosi również przymrozki. Roślina ta często rozprzestrzenia się poprzez tzw. samosiew (co może być wadą - niekontrolowana, może rozprzestrzeniać się na zbyt dużych obszarach ogrodu), można też ją rozmnażać przez wysiew zebranych nasion.

4. Czym jest kocimiętka dla kota

Zapach Kocimiętki, pomijając cytrynową odmianę, ma w sobie feromony, przyciągające koty. Stanowi to dużą korzyść dla miłośników kotów, lecz dla osób, które nie przepadają za towarzystwem tych czworonogów już niekoniecznie. Kocimiętka, szczególnie kwitnąca, może wabić inne koty z sąsiedztwa, które mogą spowodować szkody m.in. w ogrodzie.

Dla kotów kocimiętka jest czymś w rodzaju antydepresantu, a nawet można by powiedzieć narkotyku. Dzięki niej koty czują się odprężone, czasami przesiadują w miejscu gdzie ona rośnie, jeszcze inne tarzają się w niej. Niektóre z tych zwierząt wącha kwiat Kocimiętki, inne zjadają jej listki.

Są również koty, które zupełnie nie reagują na woń kocimiętki, mają to zapisane w genach. Małą podatność na działanie tej rośliny wykazują też zupełnie małe kociaki i w zaawansowanym wieku. Najbardziej wrażliwe za działanie kocimiętki są koty w wieku rozrodczym.

4.1. Czy kocimiętka to naprawdę koci wabik?

Udowodnione zostało, że kocimiętka zawiera tzw. kocie feromony szczęścia, które pobudzają niektóre receptory w mózgach kotów. Substancja czynna, odpowiedzialna za to działanie to nepetalakton. Koty wyczuwają Kocimiętkę przy pomocy powonienia. Wg niektórych teorii, naśladuje on działanie substancji, która wiąże się z zachowaniem płciowym kotów, co mogłoby wyjaśnić charakterystyczną reakcję tych zwierząt, gdy są w pobliżu kocimiętki.

4.2. Reakcja Mruczków na kocimiętkę

Zwykle koty po wyczuciu kocimiętki zaczynają głośno mruczeć i miauczeć, a także wykazywać charakterystyczną reakcję. Mogą poczuć wtedy pragnienie dużej aktywności lub czułości. Mogą biegać i podskakiwać, jakby kogoś goniły lub domagać się pieszczot.

W przypadku zjedzenia kocimiętki, reakcja jest już inna. Koty są wtedy mocno rozluźnione, wpatrują się niewidzącym wzrokiem w przestrzeń. Efekt ten trwa kilka chwil, mnie więcej do dziesięciu minut, po czym kot traci zainteresowanie tą rośliną, by za jakiś czas znów na nią zareagować.

5. Czy kocimiętka jest bezpieczna?

Jak wspomniano wcześniej, nie wszystkie koty są podatne na wpływ kocimiętki. Niektóre prawdopodobnie nie posiadają receptorów, które odpowiadają za podatność na tę roślinę.

Najbardziej wrażliwe na kocimiętkę są koty, wieku rozrodczym, niektóre samce mogą nawet być agresywne pod wpływem tej rośliny. Jeśli nasz kot przejawia taką reakcję, należy zrezygnować z podawania mu jej.

Jeśli jednak nasz kociak nie przejawia niepokojących zachowań, nie istnieją żadne przeciwskazania do podawania mu kocimiętki. Większość tych czworonogów ją uwielbia. Warto jednak zwrócić uwagę na ilość zjedzonej kocimiętki - czasem po spożyciu zbyt dużych ilości, mogą pojawić się pewne problemy z żołądkiem. Jest to jednak reakcja rzadko spotykana.

Kocimiętka może być doskonałą nagrodą podczas szkolenia naszego kociaka. Można ją zastosować, by zachęcić naszego czworonoga do skorzystania z drapaka lub, aby przekonać go umoszczenia się w wybranym przez nas miejscu w pomieszczeniu.

5.1. Kocimiętka - sposób podawania

Obecnie kocimiętkę można znaleźć pod wieloma postaciami. Dostępna jest świeża kocimiętka, jak również suszona. Można nabyć olejek z kocimiętki, spray lub proszek, który możemy zaaplikować na akcesoria, meble i zabawki dla kociaka (jeśli np. chcemy do którejś zwierzaka przekonać). Nie ma potrzeby zużywać jej zbyt wiele, ponieważ koty reagują na bardzo niewielkie ilości kocimiętki.

Jeśli zdecydujemy się na kocimiętkę suszoną, należy pamiętać, aby zanim podamy ją kotu, potrzeć susz w dłoniach. Taki zabieg uwolni olejki eteryczne. Powinniśmy jednak zachować umiar w podawaniu kocimiętki kotu, ponieważ jeśli dostanie ją on częściej niż trzy razy na tydzień, jest ryzyko, że uodporni się na jej działanie.

6. Cena i dostępność kocimiętki

Pod każdą postacią kocimiętkę można dostać zwykle w dobrych sklepach zoologicznych. Kosztuje około kilkunastu złotych. To znana roślina, stąd też nie powinno być problemu z zakupieniem jej. Bardzo często można nabyć nie tylko świeżą roślinę, ale też jej nasiona, co pozwoli nam samodzielnie uprawiać ją w swoim ogródku.

Jako bylina ogrodowa, nie wymaga wielu czynności pielęgnacyjnych, więc nie powinna nam przysporzyć trudności w uprawie. Jednak, jeśli nie czujemy się na siłach do uprawy roślin, możemy zwyczajnie rozejrzeć się w sklepach z zabawkami i akcesoriami dla kotów. Będzie to na pewno miła niespodzianka dla naszego pupila, a także dla nas, widząc jak wiele radości sprawiliśmy mu kocimiętką.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.