Komora hiperbaryczna - działanie, przebieg HBO, przeciwwskazania, cena
Komora hiperbaryczna to szczelnie zamykane urządzenie używane w terapii hiperbarycznej. Sprzęt pozwala na wykorzystanie cennych właściwości leczniczych stuprocentowego tlenu. Komora hiperbaryczna umożliwia leczenie wielu chorób o przewlekłym lub ostrym przebiegu. Co warto wiedzieć o komorze hiperbarycznej?
1. Czym jest komora hiperbaryczna?
Komora hiperbaryczna to szczelnie zamykane urządzenie, które umożliwia rozprowadzanie czystego tlenu w odpowiednio wysokim ciśnieniu. Dzięki temu tlen może swobodnie przenikać do komórek organizmu. Zwiększone stężenie tlenu ma dobroczynny wpływ na leczenie wielu chorób o ostrym lub przewlekłym przebiegu.
Pierwsza komora hiperbaryczna powstała w XVII wieku i służyła do leczenia schorzeń płuc za pomocą sprzężonego powietrza. Powszechne użycie urządzenia rozpoczęło się w Europie w XIX wieku.
Istnieje kilka rodzajów komór hiperbarycznych:
- komory jednomiejscowe - przeznaczone dla jednej osoby, zabieg może odbywać się w w pozycji stojącej lub leżącej bez użycia maski tlenowej,
- komory wielomiejscowe - przeznaczone dla kilku osób jednocześnie, chorzy wdychają tlen przez maskę w pozycji siedzącej,
- worki Gamowa - komorę tworzy nadmuchiwany worek, urządzenie w tej formie jest przenośne i może być stosowane na dużych wysokościach.
2. Jak działa komora hiperbaryczna?
Hiperbaria tlenowa (HBO) sprawia, że tlen przenika do całego organizmu, również do mniej ukrwionych miejsc. Stężenie tlenu zwiększa się również we krwi, limfie i płynie mózgowo-rdzeniowym.
Wszystko to za sprawą ciśnienia w komorze, które wynosi od 1,4 do 2,5 ATA. Pacjent w komorze hiperbarycznej oddycha czystym tlenem w pozycji siedzącej lub leżącej, uczucie przypomina to, pojawiające się w czasie startu i lądowania samolotu.
3. Przebieg leczenia w komorze hiperbarycznej
Pacjent przed wejściem do komory hiperbarycznej musi rozebrać się do bielizny lub przebrać się w koszulkę i spodenki. Konieczne jest zdjęcie wszystkich ostrych przedmiotów.
Zabieg trwa od 45 do 60 minut i składa się z trzech cykli, pomiędzy którymi przewidziane są krótkie przerwy. W komorze stopniowo zwiększane jest ciśnienie, aż do osiągnięcia odpowiedniej wartości, a następnie jest ono utrzymywane na stałym poziomie. Czas, ilość zabiegów oraz wysokość ciśnienia jest dobierana indywidualnie do pacjenta.
4. Wskazania do terapii hiperbarycznej
Leczenie w komorze hiperbarycznej spowalnia proces starzenia, a także wspiera odżywienie i regenerację komórek. Głównym powodem terapii w tej formie jest poprawa procesów fizjologicznych organizmu.
Choroby o przebiegu ostrym leczone hiperbarią tlenową na NFZ to:
- oparzenia II i III stopnia,
- głuchota (o charakterze idiopatycznym lub po urazie akustycznym),
- zatrucie tlenkiem węgla,
- zator gazowy po operacji lub cewnikowaniu,
- uraz mięśniowo-szkieletowy,
- uraz wielonarządowy,
- choroba dekompresyjna,
- niedokrwienie tkanek miękkich,
- martwicze zakażenie tkanek miękkich.
Choroby przewlekłe leczone hiperbarią tlenową na NFZ:
- stopa cukrzycowa,
- odleżyny,
- ropnie,
- powikłania po amputacji,
- martwica kości,
- zagrożenie martwicą tkanek,
- uszkodzenia popromienne,
- zapalenie ucha zewnętrznego,
- zakażenia po urazach.
Leczenie w komorze hiperbarycznej jest uzasadnione również u osób, borykających się z przewlekłymi chorobami skóry, stanami zapalnymi, złamaniami, stłuczeniami czy odmrożeniami.
Terapia jest pomocna także w przypadku anemii po utracie krwi, grzybicy, schorzeń układu krążenia, udarze mózgu, przebytej sepsy oraz trudno gojących się ran.
5. Przeciwwskazania do terapii hiperbarycznej
Leczenie w komorze hiperbarycznej jest zabronione w trakcie chemioterapii, a także w przypadku nieleczonej odmy opłucnowej. Z terapii nie mogą również skorzystać pacjenci, którzy zażywają leki, takie jak: bleomycyna, doksorubicyna, cisplatyna, disulfiram lub Mafenide acetate. Pozostałe przeciwwskazania, które należy skonsultować z lekarzem, to:
- klaustrofobia,
- ciąża,
- gorączka,
- infekcje wirusowe,
- rozedma płuc,
- rozrusznik serca,
- padaczka,
- skłonność do drgawek i dreszczy,
- operacje w okolicy klatki piersiowej,
- operacje w okolicy kości skroniowej,
- zapalenie nerwu wzrokowego w przeszłości,
- sferocytoza.
6. Powikłania po leczeniu w komorze hiperbarycznej
Terapia hiperbaryczna u niektórych pacjentów prowadzi do powikłań, są one związane z wysokim ciśnieniem w komorze lub wpływem sprężonego tlenu na organizm. Z tego powodu przed rozpoczęciem leczenia bardzo ważny jest dokładny wywiad lekarski, który ma na celu zakwalifikowanie chorego do HBO.
Najpopularniejsze powikłania po hiperbarii tlenowej to:
- ból głowy,
- ból zębów,
- kaszel,
- ból brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- mrowienie lub drętwienie kończyn,
- uraz ciśnieniowy ucha,
- uraz ciśnieniowy zatok (u osób z alergią lub infekcją górnych dróg oddechowych),
- czasowa krótkowzroczność (mija po 6-8 tygodniach),
- czasowa poprawa widzenia u osób z dalekowzrocznością,
- zatrucie tlenem (ból krtani, obrzęk śluzówki nosa, kaszel, problemy z oddychaniem, napad drgawkowy),
- hipoglikemia prowadząca do drgawek,
- choroba dekompresyjna (po zabiegach w komorach wieloosobowych).
7. Cena komory hiperbarycznej
Pacjenci mogą być leczenie w komorze hiperbarycznej na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest objęcie refundacją, co gwarantuje bezpłatny dostęp do terapii. Drugą metodą jest leczenie prywatne w szpitalach i klinikach.
Cena zabiegu w komorze hiperbarycznej wynosi od 150 do 350 złotych w zależności od placówki i miasta. Warto zaznaczyć, że rezultaty pojawiają się dopiero po serii kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu zabiegów.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.