Kość krzyżowa
Ból pleców w okolicy kości krzyżowej jest zjawiskiem powszechnym. Ma to związek z faktem, iż kość krzyżowa człowieka dźwiga masę górnej części ciała.
1. Anatomia kości krzyżowej
O posiadaniu kości krzyżowej można mówić dopiero w okolicy 20-25 urodzin, to wówczas bowiem powstaje ona ze zrośnięcia pięciu kręgów krzyżowych. Masa górnej części ciała, którą niejako dźwiga kość krzyżowa, jest przenoszona na kończyny dolne za pośrednictwem obręczy kończyny dolnej.
Kość krzyżowa ma kształt zbliżony do trójkąta skierowanego wierzchołkiem ku dołowi. Jej górną część określa się mianem podstawy. Usytuowana jest między kośćmi miedniczymi, z którymi tworzy pierścień kostny, określany mianem miednicy.
W przypadku kości krzyżowej wyraźnie zaznaczają się różnice płciowe. U mężczyzn jest ona węższa i dłuższa, a część górna kości jest bardziej spłaszczona niż kość krzyżowa u kobiet. Kość krzyżowa żeńska jest położona bardziej poziomo niż u mężczyzn, dlatego też wzgórek (wierzchołek kąta lędźwiowo-krzyżowego) wyraźniej zaznacza się u kobiet.
2. Ból krzyża
Ból pleców na wysokości kości krzyżowej powszechnie nazywa się bólem krzyża. Dotyczy on tzw. odcinka lędźwiowo-krzyżowego znajdującego się w dolnym odcinku kręgosłupa. Jest to dolegliwość niezwykle często diagnozowana, która rzadko wiąże się z poważną chorobą. Jest jednak na tyle mało komfortowa, że w znacznym stopniu ogranicza normalne funkcjonowanie.
Ból krzyża ma tendencję do nawrotów. Niemal 80 proc. ludzi choć raz w swoim życiu zgłosiło się do lekarza z bólem pleców w odcinku lęźdzwiowo-krzyżowym. Dolegliwość ta najczęściej dotyka osoby pomiędzy 30. a 60. rokiem życia. Sprzyjają jej czynniki psychiczne (tj. stres, zmęczenie, depresja), słaba kondycja psychiczna, charakter pracy (w pozycji siedzącej lub zbyt ciężka praca fizyczna), otyłość oraz palenie tytoniu.
3. Przyczyny bólu krzyża
Niezwykle ważna jest tu charakterystyka bólu i czas jego trwania. U każdej z osób ból pleców może bowiem być różnie odczuwany. Najczęściej ból odczuwany w dolnej części kręgosłupa ma charakter nieswoisty, a więc trudno ustalić jednoznacznie jego przyczynę. Z pewnością związany jest z przeciążeniem struktur tworzących kręgosłup, stąd też pojawia się po wysiłku i osłabia w chwili spoczynku. Ból nieswoisty ma tendencję do nawrotów, choć mija po kilku dniach.
Ból krzyża może wiązać się również z bólowym zespołem kręgosłupowo-korzeniowym. Zespół korzeniowy charakteryzuje się bólem określanym jako „piekący” lub „rwący”. W jego przebiegu pojawić się może drętwienie, mrowienie lub osłabienie siły mięśniowej. W części krzyżowo-lędźwiowej może być odczuwany również ból spowodowany wystąpieniem zespołu ogona końskiego. Wiąże się on z zaburzeniami czucia i ruchu w okolicy krocza oraz kończyn dolnych, jak również z problemem oddawania moczu i stolca oraz dysfunkcjami seksualnymi. W przypadku tej dolegliwości ból krzyża promieniuje do pośladków, tylnej powierzchni łydki lub uda.
4. Ból krzyża a inne choroby
W niektórych przypadkach ból w dolnym odcinku kręgosłupa może być związany z inną chorobą. Stąd też każda dolegliwość tego typu powinna być skonsultowana z lekarzem, by mógł on wykluczyć poważne zaburzenia w obrębie kręgosłupa. Bardzo silny ból krzyża, który nie ulega zmniejszeniu w czasie spoczynku, może być objawem nowotworu lub ****zakażenia w obrębie kręgosłupa. Jeśli więc dolegliwościom bólowym towarzyszy gorączka, złe samopoczucie oraz utrata masy ciała, wizyta u specjalisty w jak najszybszym czasie jest niezbędna.
Ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym może również wskazywać na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zwłaszcza jeśli pojawia się on rano.
Nie można również pominąć bólu pleców pochodzenia psychogennego, występującego w przebiegu depresji, przewlekłego zmęczenia lub nadmiernego stresu.
5. Leczenie bólu krzyża
W zdecydowanej większości przypadków ból krzyża nie wymaga leczenia i ustępuje samoistnie. Jeśli jednak trwa kilka tygodni lub towarzyszą mu inne objawy, należy zgłosić się do lekarza. Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze. Pomocna okazać się może rehabilitacja. Zaleca się ćwiczenia wzmacniające kręgosłup. Pomocniczo stosuje się leki zmniejszające dolegliwości bólowe ****(paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne). Lekarz może również zdecydować o włączeniu do farmakoterapii leków rozluźniających mięśnie lub leków przeciwdepresyjnych.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
