Trwa ładowanie...

Kwalifikacja do szczepienia – co warto wiedzieć?

Avatar placeholder
09.08.2024 13:47
Kwalifikacja do szczepienia – co warto wiedzieć?
Kwalifikacja do szczepienia – co warto wiedzieć?

Kwalifikacja do szczepienia jest procedurą medyczną, która składa się z badania podmiotowego, czyli wywiadu i badania przedmiotowego, to jest fizykalnego. Dzięki niej lekarz upewnia się co do wskazań oraz wyklucza przeciwwskazania do podania szczepionki. Zgodnie z obowiązującymi przepisami musi ją przejść każdy pacjent przed planowanym szczepieniem. Co warto wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest kwalifikacja do szczepienia?

Kwalifikacja do szczepienia jest konieczna i bardzo ważna, ponieważ pozwala zapewnić maksymalną skuteczność szczepienia oraz zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP).

W myśl przepisów, w celu odbycia szczepienia, kwalifikacyjne badanie lekarskie musi przejść każdy: i dziecko, i dorosły. Nieletni pacjent na wizytę musi stawić się z opiekunem prawnym, który wyraża zgodę na szczepienie. Zostaje ono odnotowane zarówno w karcie szczepień, jak i w książeczce zdrowia dziecka.

Odpowiedzialność za poprawność przeprowadzenia i udokumentowania szczepienia ponosi lekarz je zlecający. Osobą uprawnioną do przeprowadzenia procedury w przypadku szczepień obowiązkowych jest lekarz: specjalista pediatrii, medycyny rodzinnej, epidemiologii, chorób zakaźnych, chorób tropikalnych lub lekarz, który ukończył kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych.

2. Na czym polega kwalifikacja do szczepienia?

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Badanie lekarskie kwalifikacyjne do szczepienia składa się z:

  • ukierunkowanego wywiadu odnośnie stanu zdrowia i historii chorób pacjenta. Lekarz uwzględnia ewentualne przeciwskazania, korzystając z kwestionariusza. Przykładowy kwestionariusz wywiadu przesiewowego przed szczepieniem można znaleźć w internecie. To na przykład kwestionariusz wywiadu przesiewowego przed szczepieniem dzieci, młodzieży i dorosłych, stosowany w ramach kwalifikacji do szczepienia przeciw grypie czy wszelkim szczepieniom obowiązkowym, jak również kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem osoby dorosłej przeciw COVID-19, stosowany w ramach kwalifikacji do szczepienia COVID-19.
  • przesiewowego badania przedmiotowego, które obejmuje ocenę stanu ogólnego pacjenta, w tym podstawowych parametrów życiowych: temperatura, akcja serca, oddychanie, świadomość, zbadanie gardła, węzłów chłonnych, osłuchanie płuc i serca.

Rodzice przed szczepieniem powinni zostać poinformowani przez lekarza o możliwych odczynach poszczepiennych, ale i sposobach umożliwiających łagodzenie dolegliwości.

3. Przeciwwskazania do szczepienia

Badanie lekarskie jest ważne 24 godziny i ma na celu wykrycie ewentualnych przeciwwskazań do szczepienia, opóźnienie wykonania szczepienia bądź modyfikację schematu szczepień. Wyróżnia się różne rodzaje przeciwskazań: odnoszące się zarówno do wszystkich szczepień, jak i określonych (na przykład szczepionek żywych). Warto wiedzie, że lekarz kwalifikuje do szczepienia daną szczepionką, a nie do szczepienia w ogóle.

Istnieją przeciwwskazania bezwzględne, to jest takie, w których należy zrezygnować ze szczepienia z uwagi na duże ryzyko ciężkich niepożądanych odczynów poszczepiennych i przeciwwskazania względne. To sytuacje, gdy istnieje ryzyko NOP lub upośledzenia odpowiedzi poszczepiennej, jednak korzyści ze szczepienia je przewyższają. Są również przeciwskazania stałe i czasowe.

Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do wszystkich szczepień, zgodnie z zaleceniami WHO to:

  • ostre stany chorobowe,
  • zaostrzenia przewlekłych procesów chorobowych,
  • ciężkie niepożądane odczyny poszczepienne po podaniu szczepionki.

Przeciwwskazania do szczepień żywymi szczepionkami:

  • zaburzenia odporności,
  • wrodzone choroby i zespoły z niedoborami immunologicznymi,
  • AIDS,
  • ciąża,
  • immunosupresja związana z chorobą nowotworową i jej leczeniem,
  • immunosupresja związana z leczeniem sterydami w dużych dawkach,
  • immunosupresja stosowana przed i po przeszczepieniu szpiku lub innych narządów. Bierze się również pod uwagę swoiste przeciwwskazania każdej szczepionki, które opisane są przez producenta preparatu.

4. Co nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia?

Zgodnie z zaleceniami WHO przeciwskazaniem do szczepień nie są:

  • katar lub lekka infekcja, zarówno przebiegająca z gorączką do 38,5°C lub bez,
  • alergia, a także atopowe zapalenie skóry, astma oskrzelowa, katar sienny,
  • wcześniactwo, mała urodzeniowa masa ciała,
  • niedożywienie,
  • karmienie piersią,
  • drgawki u najbliższych krewnych,
  • przyjmowanie antybiotyków,
  • stosowanie maści przeciw zapalnych na skórę lub leków w inhalacji,
  • zapalenie lub miejscowe zakażenie skóry,
  • przewlekłe choroby serca, nerek i wątroby w stabilnym okresie,
  • stabilny stan neurologiczny w przypadku chorób układu nerwowego,
  • żółtaczka fizjologiczna noworodków.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze