Lactobacillus – gatunki, występowanie i działanie

Lactobacillus to Gram-dodatnie pałeczki bakterii należące do rodziny Lactobacillaceae. Są najbardziej liczne spośród grupy bakterii kwasu mlekowego. Nie wytwarzają przetrwalników. Większość bakterii z rodzaju Lactobacillus jest zdolna do zamiany laktozy i innych prostych cukrów w kwas mlekowy.

Jego obecność w układzie pokarmowym i rozrodczym kobiet umożliwia utrzymanie właściwego zakwaszenia środowiska dla życia dobroczynnej flory bakteryjnej. Co istotne, ilość produkowanego kwasu mlekowego różni się w zależności od poszczególnych gatunków bakterii. Lactobacillus produkują również kwas octowy, mrówkowy, dwutlenek węgla i etanol.

Lactobacillus to rodzaj bakterii obejmujący około 150 różnych gatunków. Najbardziej znane i cenione to:

• L. acidophilus (Lactobacillus acidophilus),
• l. gasseri (Lactobacillus gasseri),
• L. plantarum (Lactobacillus plantarum),
• L. reuteri (Lactobacillus reuteri),
• L. rhamnosus (Lactobacillus rhamnosus).
• L. casei (Lactobacillus casei).

U człowieka Lactobacillus są obecne w przewodzie pokarmowym (są bardzo ważnym składnikiem flory jelitowej) oraz u kobiet w pochwie. Najwięcej bytuje ich w jelicie grubym. Jest to tak zwana flora fizjologiczna (prawidłowa, niezwiązana z procesami chorobowym). Do przeżycia mikroorganizmy potrzebują lokalizacji bogatych w węglowodany, aminokwasy i pochodne nukleotydów.

Niektóre gatunki Lactobacillus są stosowane na skalę przemysłową. Wykorzystuje się je w produkcji:

• nabiału, np. jogurtów, kefirów czy maślanki, także w celu wzbogacenia ich właściwości probiotycznych,
• kiszonej kapusty, kiszonych ogórków,
• sianokiszonki,
• kwaśnego piwa,
• probiotyków (preparaty Lactobacillus). Pałeczki kwasu mlekowego dostępne są w postaci preparatów doustnych (kapsułki, tabletki, tabletki do ssania, tabletki do żucia, krople, zawiesina, proszek do sporządzania roztworu czy zawiesiny i inne) oraz produktów dopochwowych (kapsułki i tabletki dopochwowe, żel dopochwowy).

Lactobacillus są bardzo powszechne. Naturalnie występują w organizmach ludzi, ale także zwierząt. Aktywnie przytwierdzają się do ścian jelita, tworząc mikroflorę jelitową. Są bardzo pożądane i pożyteczne. Mają dobroczynny wpływ na kondycję układu pokarmowego, odporność i stan zdrowia.

Probiotyk Lactobacillus, w zależności od preparatu, przywraca i pomaga w utrzymaniu prawidłowego składu flory bakteryjnej jelit lub pochwy, ponieważ:

• korzystnie wpływa na florę jelitową, pomaga utrzymać prawidłowy poziom dobrych bakterii w organizmie,
• wspiera fermentację składników pokarmowych,
• wpływa na stymulację systemu odpornościowego (wspomaga naturalne mechanizmy obronne organizmu, pomaga stymulować układ odpornościowy),
• ma zdolność zwalczania drobnoustrojów chorobotwórczych (dzięki produkcji bakteriocyn, które działają hamująco na inne bakterie),
• wpływa na zwiększoną produkcję przeciwciał klasy IgA, które są wydzielane głównie do przewodu pokarmowego, oraz jamy ustnej w postaci śliny,
• w drogach rodnych kobiet rozkłada glikogen zawarty w nabłonku pochwy do kwasu mlekowego, zapewniając odpowiednią kwasowość wydzieliny pochwy. Kwaśne środowisko pochwy hamuje kolonizację bakterii chorobotwórczych.

W wielu sytuacjach skład flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym czy rozrodczym może ulegać zmianie. To zwykle wywołuje wiele objawów i dolegliwości. Pojawiają się zaparcia, biegunki, bóle brzucha, a także infekcje intymne.

W takiej sytuacji, by odbudować prawidłowy skład fory bakteryjnej, warto sięgać po preparaty zawierające pałeczki Lactobacillus. Wdraża się je w celu przywrócenia i regeneracji prawidłowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, pochwy oraz ochrony przed nadkażeniami grzybiczymi, wirusowymi i wtórnymi niedoborami witamin. W zależności od preparatu i wskazań producenta podaje się je raz lub kilka razy na dobę.

Wskazaniem do zażywania preparatów zawierających pałeczki kwasu mlekowego jest:

• antybiotykoterapia, okres po zakończonej antybiotykoterapii,
• leczenie biegunek infekcyjnych, poantybiotykowych, podróżnych,
• postępowanie dietetyczne AZS (atopowe zapalenie skóry),
• zaburzenia czynnościowe jelit, zaparcia, zaburzeniach trawienia,
• schorzenia i dolegliwości ze strony układu pokarmowego, np. zespół jelita drażliwego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zakażenia bakterią Helicobacter pylori,
• infekcje dróg moczowo-płciowych, leczenie upławów i stanów zapalnych narządów rodnych (stosowane w postaci globulek dopochwowych).