Leczenie boreliozy - metody, domowe sposoby, antybiotykoterapia

Podstawą leczenia boreliozy, jako że jest ona spowodowana przez chorobotwórczą bakterię, są antybiotyki. Jednak trzeba pamiętać, że samo ugryzienie przez kleszcza nie jest wskazaniem do profilaktycznej antybiotykoterapii! Nie każdy kleszcz przenosi bowiem tę chorobę, a nawet jeżeli jest on zakażony przez bakterię z rodzaju Borrelia, nie zawsze musi „sprzedać” ją człowiekowi.

To, czy się zarazimy, zależy też od funkcji naszego układu odpornościowego] – czasami może on tak szybko zwalczyć bakteryjną inwazję, że zakażenie nie zdoła się rozwinąć w naszym organizmie. 

Ugryzienie przez kleszcza nie jest równoznaczne z chorobą odkleszczową, jaką jest borelioza! Dlatego nie żądajmy od lekarza recepty na antybiotyk za każdym razem, kiedy znajdziemy na swoim ciele kleszcza. W takiej sytuacji trzeba jak najszybciej wyjąć kleszcza, poprzez delikatne wyciągnięcie kleszczykami, uważając przy tym, by został on wyciągnięty w całości.

Nie wolno smarować okolicy ugryzienia masłem czy alkoholem – to zwiększa ryzyko, że podrażniony przez te substancje kleszcz „zwymiotuje” do krwi człowieka swoje zakażone metabolity. Miejsce ugryzienia należy obserwować przez 30 dni, tyle bowiem wynosi czas, w którym mogą się pojawić objawy boreliozy.

Jeśli objawy, a zwłaszcza rumień wędrujący, się nie pojawią – oznacza to, że jesteśmy zdrowi i o spotkaniu z kleszczem trzeba definitywnie zapomnieć, bez wdrażania jakiegokolwiek leczenia. Nie należy leczyć także ludzi, u których we krwi wykryto przeciwciała przeciwko Borrelii, a nie mają oni objawów klinicznych. Występowanie przeciwciał świadczy jedynie o wytworzeniu się w organizmie odporności na tę bakterię, a nie o chorobie.

Leczenie boreliozy antybiotykiem nigdy nie jest obojętne dla organizmu i nie należy go nadużywać. Stosować je należy tylko w przypadkach potwierdzonej infekcji bakteryjnej, a nie jedynie przy jej podejrzeniu. Antybiotykoterapia „bez powodu” tylko potęguje oporność drobnoustrojów chorobotwórczych na antybiotyki, a jednocześnie może wpływać niekorzystnie na fizjologiczną florę bakteryjną organizmu, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponadto poszczególne antybiotyki mogą działać szkodliwie na narządy – np. na wątrobę.

Leczenie boreliozy antybiotykiem jest konieczne, jeżeli na skórze wystąpi rumień po kleszczu. Jest on zazwyczaj okrągły, ciemnoczerwony z przebarwieniem w części środkowej. Taki rumień świadczy o tym, że Borrelia wniknęła do naszej skóry, gdzie wywołała miejscową chorobę. Jednak jeżeli nie zareagujemy w porę, bakteria może ze skóry dostać się do naczyń krwionośnych i limfatycznych i przedostać się do narządów wewnętrznych, gdzie może spowodować poważniejsze objawy choroby.

U dzieci i kobiet w ciąży w leczeniu boreliozy skórnej nie można stosować niektórych antybiotyków. Leczenie boreliozy antybiotykiem powinno trwać do 3 tygodni. Takie samo leczenie stosujemy także, gdy borelioza przechodzi w formę przewlekłą i ujawnia się pod postacią porażenia nerwów czaszkowych, najczęściej nerwu twarzowego.

Także przy niewielkich zaburzeniach rytmu serca, spowodowanych atakiem bakterii na mięsień sercowy, leczymy się w ten sam sposób, chociaż czasami dodatkowo trzeba zastosować lek na zaburzenia rytmu serca. Przy boreliozowym zapaleniu stawów stosujemy te same antybiotyki, jednak czas leczenia musi być wydłużony. W tej sytuacji leczenie powinno trwać ok. 28 dni.

Poważniejsze późne postaci boreliozy także leczymy antybiotykoterapią, jednak wymaga to stosowania mocniejszych leków. Neuroboreliozę, czyli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, trzeba zazwyczaj leczyć antybiotykami podawanymi dożylnie. Trwa to zazwyczaj 14–28 dni, w zależności od tego, czy poprawa następuje, czy nie.

Takie samo leczenie stosujemy, kiedy pojawią się na skutek choroby poważne zaburzenia rytmu serca lub nawracające zapalenia stawów.

W leczeniu późnej postaci skórnej boreliozy, czyli przewlekłego zanikowego zapalenia skóry, polegającego na ścieńczeniu skóry z fioletowymi przebarwieniami również stosowane są antybiotyk. W tej odmianie choroby leczenie jednak może się przeciągnąć nawet do 40 dni. Czasami konieczne jest dodatkowe podawanie leków przeciwbólowych, a przy nawracających zapaleniach stawów konieczne może być jego odbarczanie poprzez jego nakłucie.

Leczenie boreliozy w jej początkowym stadium jest skuteczne aż w 90%! Nie trzeba panikować, kiedy ugryzie nas kleszcz. Wystarczy jedynie obserwować uważnie, czy nie pojawia się rumień na skórze, a gdy się pojawi, szybko udać się do lekarza po skuteczne leczenie.

Przewlekła forma boreliozy jest trudniejsza do leczenia, a zwłaszcza do wyleczenia, ale leczenie też może być skuteczne. Ważne tylko, aby była postawiona właściwa diagnoza, a w późnych stadiach choroby może być to bardzo trudne – czas od zakażenia jest bardzo długi i trudno powiązać objawy, które są mało charakterystyczne, z przyczyną. Nie zwlekajmy z wizytą u lekarza, jeśli coś nas niepokoi, choćby nawet wydawało się błahe i niewarte konsultacji. Leczenie wdrożone późno jest na pewno lepsze niż to niewdrożone wcale.

Leczenie boreliozy może być wspomagane metodami naturalnymi - suplementami, ziołami i zdrową dietą.

Układ odpornościowy zaatakowany przez chorobę taką jak borelioza potrzebuje wsparcia. Można więc poszukać w aptece ziołowych suplementów diety wspomagających układ odpornościowy. Będą to środki zawierające:

• wyciąg z żeń-szenia,
• wyciąg z tzw. kociego pazura (czepoty puszystej),
• echinaceę,
• witaminy z grupy B.

Niektóre rośliny i suplementy mają działanie przeciwzapalne, korzystne w przypadku wielu chorób. Tak na przykład działa olejek z pestek winogron oraz wyciągi z:

• pokrzywy,
• miłorzębu,
• ruszczyka kolczastego,
• kociego pazura.

Zadbajmy także o swój układ nerwowy. Borelioza negatywnie wpływa na nerwy, mózg i może wpłynąć na zdolności umysłowe. W walce z takimi skutkami boreliozy można wybrać:

• miłorząb,
• dziurawiec,
• żeń-szeń.

Borelioza może wywołać zbyt duże napięcie mięśni, a one z kolei u wielu osób prowadzą do migren i napięciowych bólów głowy. Do ich zwalczania przydadzą się leki przeciwbólowe. Oprócz tego, można także wypróbować zioła i suplementy takie jak:

• złocień maruna,
• opornik łatkowaty,
• ostryż długi (inaczej kurkuma długa lub szafran indyjski),
• bromelina (czyli wyciąg z ananasa).

Jeśli w przebiegu choroby pojawi się niedobór witamin i minerałów - należy go wyeliminować. Można na przykład zmodyfikować dietę lub zacząć brać multiwitaminy. Najczęstsze niedobory to niedobór witaminy C, witaminy A, witaminy E lub witamin z grupy B. Oprócz tego warto wybierać warzywa i rośliny o działaniu antybakteryjnym. Mogą to być na przykład lukrecja czy czosnek.

Można zmniejszyć objawy związane z bólami reumatycznymi], stanami zapalnymi stawów czy bólami mięśni towarzyszącymi zaawansowanej boreliozie. W takich przypadkach pomoże:

• kurkuma długa,
• oleje zawierające kwasy tłuszczowe omega-3,
• aminokwasy zawierające kreatynę.

Pamiętajmy, aby każde wspomaganie leczenia jakiejkolwiek choroby konsultować z lekarzem.

Źródła

1. Dziubek Z., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003, ISBN 83-200-2748-9.
2. 
Prokopowicz D., Zakażenia - obraz kliniczny, rozpoznanie, leczenie, Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004, ISBN 83-88771-43-4
.
3. Orzechowska-Juzwenko K., Farmakologia kliniczna - znaczenie w praktyce medycznej, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006, ISBN 83-89009-43-9.
4. Herman Z., Kostowski W., Farmakologia - podstawy farmakoterapii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, ISBN 978-83-200-4164-4
.