Leczenie żylaków nóg
Istnieje wiele sposobów, dzięki którym można skutecznie zapobiegać żylakom oraz leczyć już istniejące. Najczęściej łączy się kilka metod, które nawzajem się uzupełniają, dając o wiele lepsze efekty lecznicze. Metody leczenia żylaków to leczenie uciskowe, tzw. kompresjoterapia, leczenie obliteracją, tzw. skleroterapia, leczenie farmakologiczne i leczenie operacyjne. Jednak należy zaznaczyć, że jedynie leczenie operacyjne może skutecznie eliminować żylaki. Leczenie farmakologiczne traktowane jest jako objawowe i uzupełniające.
1. Objawy żylaków kończyn dolnych
Warto udać się do lekarza chirurga, gdy na kończynach dolnych pojawią się niepokojące zmiany:
- pajączki,
- nasilający się wieczorami obrzęk okolicy kostek i stóp,
- uczucie ciężkich nóg, palenie, pieczenie, dyskomfort.
Takie objawy należy konsultować z lekarzem jak najszybciej, gdyż można stosunkowo wcześnie rozpocząć właściwe leczenie, uniemożliwiając tym samym progresję choroby. Zaniechanie właściwej terapii doprowadza do rozwoju zmian w kończynach.
Obserwujemy pojawiające się:
- żylaki kończyn dolnych,
- nasilone obrzęki sięgające do kolan, obejmujące całą goleń,
- zmiany skórne w postaci przebarwień,
- zaczynające się i zaawansowane owrzodzenia na podudziach.
Niezwykle istotne są wczesna i szybka diagnostyka oraz odpowiednie leczenie. W czasie pierwszej wizyty lekarz oceni stan kończyn dolnych. Należy poinformować o wykonywanym zawodzie (czy praca jest siedząca czy stojąca), stosowanych używkach, przyjmowanych lekach. Gdy diagnoza lekarska jest pozytywna, tzn. w badaniach obrazowych (USG) zostały potwierdzone żylaki kończyn dolnych, należy rozpocząć leczenie.
2. Leczenie żylaków kończyn dolnych
Wśród dostępnych najbardziej popularnych metod, odznaczających się największą skutecznością leczenia, są:
- leczenie uciskowe, tzw. kompresjoterapia,
- leczenie obliteracją, tzw. skleroterapia,
- leczenie farmakologiczne,
- leczenie operacyjne.
2.1. Leczenie uciskowe
Kompresjoterapia jest metodą stosowaną zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu żylaków kończyn dolnych. Polega na nierównomiernym, zmniejszającym się od strony stopy w kierunku pachwiny, ucisku. Ucisk, który powoduje obkurczanie żył, ułatwia powrót krwi żylnej, redukuje obrzęki, usprawnia przepływ krwi, zmniejszając jej zaleganie na obwodzie. Aby uzyskać taki efekt, stosuje się indywidualnie dobrane dla każdego pacjenta:
- elastyczne pończochy,
- podkolanówki,
- opaski uciskowe, bandaże.
Do lekarza należy dokonanie właściwych pomiarów kończyny dolnej, głównie jej obwodów, oraz zlecenie właściwego rozmiaru pończoch i podkolanówek. Nosi się je przez cały dzień, zdejmując tylko na noc. Dostępne są do kupienia w każdej aptece. Pończochy należy zakładać rano, po przebudzeniu, przed wstaniem z łóżka. Zastosowanie opaski uciskowej (bandaża elastycznego) jest zalecane głównie po operacjach żylaków.
Taką opaskę zakłada się na stopę i podudzie. Wadą tej metody jest to, że w czasie chodzenia w ciągu dnia opaska rozluźnia się i opada w stronę stopy, przez co nie spełnia prawidłowo swojej funkcji. Należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza dotyczących stosowania metod uciskowych. Pomimo wielkich zalet kompresjoterapii istnieją sytuacje, gdy jest ona stanowczo przeciwwskazana. Są to:
- zakrzepica żył powierzchownych,
- niedokrwienie kończyn dolnych spowodowane patologią tętnic (miażdżyca).
2.2. Skleroterapia żylaków
Skleroterapia jest bardzo powszechną metodą leczenia żylaków, a jej skuteczność jest porównywalna do leczenia operacyjnego. Jej wielką zaletą jest również możliwość przeprowadzenia zabiegu ambulatoryjnie, tzn. nie jest wymagany pobyt w szpitalu, co skraca czas leczenia do około 1-2 godzin, a pacjent może być uruchomiony bezpośrednio po zabiegu.
Metoda ta może być stosowana już nawet w początkowym okresie choroby, w którym głównymi objawami są teleangiektazje oraz niewielkie żylaczki. Większe żylaki także są leczone tą metodą. Skleroterapia polega na wprowadzeniu do żylaka za pomocą strzykawki środka obiterującego. Środkiem tym jest Polidocanol lub siarczan sodowy tetradecylu, które wywołują miejscowy stan zapalny żylaka i doprowadzają do zarośnięcia żyły.
W przypadku obliteracji większych żylaków, oprócz Polidocanolu, do żylaka podaje się powietrze, które rozpręża środek i powstaje tzw. pianka. Zabieg ten jest nazywany obliteracją piankową i jest wykonywany pod kontrolą USG. Po zabiegu pacjent powinien przez ok. 7-14 dni stosować kompresjoterapię z użyciem opaski uciskowej.
Skleroterapia, pomimo wielu niepodważalnych zalet, może powodować nieliczne działania niepożądane, do których zaliczamy zakrzepicę żył głębokich, reakcje alergiczne, zaburzenia neurologiczne, martwicę skóry z owrzodzeniem, zapalenie żył powierzchownych oraz przebarwienia i stwardnienia skórne.
2.3. Metody endowaskularne usuwania żylaków
Do bardzo skutecznych, nowoczesnych i mało inwazyjnych metod endowaskularnych zaliczamy ablację laserową (EVLA) i termoablację falami o częstości radiowej (VNUS). Niszczenia żylaków dokonuje się w znieczuleniu miejscowym poprzez użycie specjalnego cewnika wprowadzonego do światła żyły. W przypadku ablacji laserowej cewnik emituje fale o długości 1320 nm, doprowadzając do uszkodzenia ściany żylaka i w efekcie zarastania jego światła.
Natomiast w przypadku termoablacji radiowej emitowany prąd o częstotliwości 460 kHz i mocy 2-4 W powoduje wzrost temperatury w ścianie naczynia do około 85-90 stopni Celsjusza. Uwolniona w ten sposób energia cieplna obkurcza naczynie żylne, doprowadzając do jego zamknięcia. Metody te ze względu na wysoki koszt rzadko są stosowane w Polsce.
2.4. Leczenie operacyjne żylaków
Leczenie operacyjne jest uważane za najskuteczniejszą metodę usuwania żylaków. Zalecane jest głównie u pacjentów z powikłaniami w postaci krwawień, zapaleń i owrzodzeń. Zabieg jest przeprowadzany również u chorych z masywnymi żylakami oraz u tych, którzy nie reagują na leczenie zachowawcze, a u których zmiany ulegają nasileniu.
Operacja żylaków przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym i polega na całkowitym lub częściowym usunięciu żyły odpiszczelowej (tzw. stripping żylny). Wykonuje się dwa nacięcia na skórze: jedno w górnej części uda, drugie w okolicy kostki przyśrodkowej, i za pomocą cienkiego drutu umieszczonego w świetle naczynia usuwa się uszkodzoną żyłę (metoda Babcocka).
Zabieg zazwyczaj jest uzupełniany flebektomią polegającą na usunięciu poszczególnych żylaków poprzez niewielkie nacięcia skóry w ich okolicy. Po przeprowadzonej operacji zalecane jest kilkudniowe leżenie w łóżku z uniesioną do góry nogą. Przez okres około 2-3 tygodni należy stosować opaskę uciskową lub pończochę. Wśród powikłań pooperacyjnych zdarzają się krwiaki, uszkodzenia nerwu udowo-goleniowego, zakażenia ran oraz bardzo rzadko zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych i zakrzepica żył głębokich.
2.5. Leczenie farmakologiczne żylaków
Leczenie farmakologiczne ma znaczenie jedynie uzupełniające i objawowe. Wśród licznych preparatów na uwagę zasługują:
- leki wzmacniające ścianę żył - witaminy oraz związki zawarte w owocach pestkowych
- leki flebotropowe - zwiększają napięcie ściany żył, powodując zmniejszenie przepuszczalności, zmniejszenie obrzęku kończyny. Powodują w ten sposób zmniejszenie dolegliwości bólowych, likwidację kurczów, uczucia ciężkości i zmęczenia;
- leki przeciwkrzepliwe - heparyny, acenokumarol;
- leki przeciwzapalne;
- leki moczopędne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.