Leki antyarytmiczne - działanie, klasyfikacja, stosowanie

Leki antyarytmiczne to leki normalizujące pracę serca w przypadku tachykardii lub bradykardii. Podane doustnie lub w formie kroplówki są w stanie przerwać migotanie przedsionków, a regularnie stosowane zapobiegają kolejnemu incydentowi sercowemu. Czym charakteryzują się leki antyarytmiczne?

Leki antyarytmiczne regulują pracę serca.Leki antyarytmiczne regulują pracę serca.
Źródło zdjęć: © adobestock
Paula Komendarczuk

Czym są leki antyarytmiczne?

Leki antyarytmiczne (leki przeciwarytmiczne) to grupa leków stosowanych do uregulowania akcji serca, w przypadku arytmii, migotania przedsionków i komór, częstoskurczu komorowego lub trzepotania przedsionków.

Działanie leków antyarytmicznych to:

  • zwiększenie lub zmniejszenie częstotliwości akcji serca (tachykardia, bradykardia, arytmia zatokowa),
  • zahamowanie produkcji bodźców (skurcze dodatkowe, tachykardia, migotanie lub trzepotanie przedsionków i komór),
  • kontrola prędkości przewodzenia wewnątrzkomorowego,
  • kontrola przewodzenia przedsionkowo-komorowego,
  • kontrola przewodzenia zatokowo-przedsionkowego.

Klasyfikacja leków antyarytmicznych Vaughana Williamsa

Vaughan Williams w 1970 roku opracował klasyfikację leków przeciwarytmicznych na podstawie ich działania. Od tamtego czasu podział ten ulega regularnym modyfikacjom.

Do klasy pierwszej leków antyarytmicznych zaliczane są:

  • IA - dyzopiramid, prokainamid, chinidyna, ajmalina, prajmalina,
  • IB - lidokaina, fenytoina, meksyletyna, tokainid, aprindyna,
  • IC - flekainid, enkainid, propafenon, lorkainid.

Leki IA są stosowane w przypadku arytmii komorowych oraz nawracającego migotania przedsionków. IB - po wystąpieniu zawału serca i w ramach profilaktyki kolejnego, natomiast IC umożliwiają leczenie nawracających tachyarytmii oraz napadowego migotania.

Klasa druga leków antyarytmicznych to środki, które hamują współczulny układ nerwowy. Należy do nich propranolol, tymolol, metoprolol oraz atenolol.

Preparaty mogą być stosowane doraźnie lub przewlekle. Zmniejszają odsetek zgonów po zawale mięśnia sercowego, zapobiegają powtarzającym się częstoskurczów i regulują rytm serca w czasie wysiłku fizycznego.

Klasa trzecia leków przeciwarytmicznych oddziałuje na uwalnianie potasu z komórek. Należy do niej amiodaron, sotalol, bretylium, nibentan, ibutylid, a także dofetylid. Są zalecane w przypadku zespołu Wolffa-Parkinsona-White’a, tachykardii komorowych i migotania przedsionków.

Klasa czwarta ma wpływ na kanały wapniowe. Warepamil oraz diltiazem przeciwdziała wystąpieniu nadkomorowych tachykardii, a także zmniejsza częstotliwość pracy serca w przypadku migotania przedsionków.

Do leków antyarytmicznych zaliczane są również dwa preparaty, które nie zostały umieszczane w powyższej klasyfikacji. Adenozyna oraz digoksyna są stosowane do leczenia częstoskurczów nadkomorowych.

Jak stosować leki antyarytmiczne?

Leki antyarytmiczne mają ogromny wpływ na pracę serca i ich stosowanie wymaga ostrożności. Warto pamiętać, że środki te również mogą wywołać zaburzenia rytmu lub nasilić te występujące.

W związku z tym istotne jest dobranie odpowiedniego preparatu na podstawie stanu pacjenta i wyników badań. Leki przeciwarytmiczne mają ściśle ustalone dawkowanie, którego nie można samodzielnie modyfikować.

Po zażyciu środka niezwykle ważne jest obserwowanie samopoczucia pacjenta, mierzenie pulsu i ciśnienia. Ważna jest też ocena, czy zastosowany specyfik wywołuje poprawę czy wręcz przeciwnie, oddziałuje na wykształcenie się innego, nieprawidłowego rytmu serca.

W proces leczenia powinna być zaangażowana rodzina, która dopilnuje odpowiedniego dawkowania i w razie pogorszenia stanu udzieli pomocy. Lekarz powinien wyjaśnić, na co w szczególności zwracać uwagę i jakie skutki uboczne mogą się pojawić.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda