Leki antyarytmiczne - działanie, klasyfikacja, stosowanie
Leki antyarytmiczne to leki normalizujące pracę serca w przypadku tachykardii lub bradykardii. Podane doustnie lub w formie kroplówki są w stanie przerwać migotanie przedsionków, a regularnie stosowane zapobiegają kolejnemu incydentowi sercowemu. Czym charakteryzują się leki antyarytmiczne?
1. Czym są leki antyarytmiczne?
Leki antyarytmiczne (leki przeciwarytmiczne) to grupa leków stosowanych do uregulowania akcji serca, w przypadku arytmii, migotania przedsionków i komór, częstoskurczu komorowego lub trzepotania przedsionków.
Działanie leków antyarytmicznych to:
- zwiększenie lub zmniejszenie częstotliwości akcji serca (tachykardia, bradykardia, arytmia zatokowa),
- zahamowanie produkcji bodźców (skurcze dodatkowe, tachykardia, migotanie lub trzepotanie przedsionków i komór),
- kontrola prędkości przewodzenia wewnątrzkomorowego,
- kontrola przewodzenia przedsionkowo-komorowego,
- kontrola przewodzenia zatokowo-przedsionkowego.
2. Klasyfikacja leków antyarytmicznych Vaughana Williamsa
Vaughan Williams w 1970 roku opracował klasyfikację leków przeciwarytmicznych na podstawie ich działania. Od tamtego czasu podział ten ulega regularnym modyfikacjom.
Do klasy pierwszej leków antyarytmicznych zaliczane są:
- IA - dyzopiramid, prokainamid, chinidyna, ajmalina, prajmalina,
- IB - lidokaina, fenytoina, meksyletyna, tokainid, aprindyna,
- IC - flekainid, enkainid, propafenon, lorkainid.
Leki IA są stosowane w przypadku arytmii komorowych oraz nawracającego migotania przedsionków. IB - po wystąpieniu zawału serca i w ramach profilaktyki kolejnego, natomiast IC umożliwiają leczenie nawracających tachyarytmii oraz napadowego migotania.
Klasa druga leków antyarytmicznych to środki, które hamują współczulny układ nerwowy. Należy do nich propranolol, tymolol, metoprolol oraz atenolol.
Preparaty mogą być stosowane doraźnie lub przewlekle. Zmniejszają odsetek zgonów po zawale mięśnia sercowego, zapobiegają powtarzającym się częstoskurczów i regulują rytm serca w czasie wysiłku fizycznego.
Klasa trzecia leków przeciwarytmicznych oddziałuje na uwalnianie potasu z komórek. Należy do niej amiodaron, sotalol, bretylium, nibentan, ibutylid, a także dofetylid. Są zalecane w przypadku zespołu Wolffa-Parkinsona-White’a, tachykardii komorowych i migotania przedsionków.
Klasa czwarta ma wpływ na kanały wapniowe. Warepamil oraz diltiazem przeciwdziała wystąpieniu nadkomorowych tachykardii, a także zmniejsza częstotliwość pracy serca w przypadku migotania przedsionków.
Do leków antyarytmicznych zaliczane są również dwa preparaty, które nie zostały umieszczane w powyższej klasyfikacji. Adenozyna oraz digoksyna są stosowane do leczenia częstoskurczów nadkomorowych.
3. Jak stosować leki antyarytmiczne?
Leki antyarytmiczne mają ogromny wpływ na pracę serca i ich stosowanie wymaga ostrożności. Warto pamiętać, że środki te również mogą wywołać zaburzenia rytmu lub nasilić te występujące.
W związku z tym istotne jest dobranie odpowiedniego preparatu na podstawie stanu pacjenta i wyników badań. Leki przeciwarytmiczne mają ściśle ustalone dawkowanie, którego nie można samodzielnie modyfikować.
Po zażyciu środka niezwykle ważne jest obserwowanie samopoczucia pacjenta, mierzenie pulsu i ciśnienia. Ważna jest też ocena, czy zastosowany specyfik wywołuje poprawę czy wręcz przeciwnie, oddziałuje na wykształcenie się innego, nieprawidłowego rytmu serca.
W proces leczenia powinna być zaangażowana rodzina, która dopilnuje odpowiedniego dawkowania i w razie pogorszenia stanu udzieli pomocy. Lekarz powinien wyjaśnić, na co w szczególności zwracać uwagę i jakie skutki uboczne mogą się pojawić.
Zobacz także:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
