Leki, które zabijają więcej osób niż heroina

Jak informuje Krajowe Centrum Zwalczania Chorób Zakaźnych (CDC), każdego roku więcej Amerykanów umiera w wyniku przedawkowania leków na receptę niż przez narkotyki. W ostatnich 10 latach gwałtownie wzrosła liczba zgonów wywołana przedawkowaniem takich leków jak Vicodin czy OxyContin. W Polsce dostępne są przeciwbólowe leki opioidowe, które wykazują podobne działanie i często produkowane są na bazie tych samych substancji. Czy powinniśmy się ich wystrzegać?

Leki, które zabijają więcej osób niż heroinaLeki, które zabijają więcej osób niż heroina
Źródło zdjęć: © Zdjęcie leków / Shutterstock
Kornelia Ramusiewicz-Osypowicz

Czym są opioidowe leki przeciwbólowe?

Leki opioidowe przepisywane są w celu uśmierzenia silnego bólu, np. powstałego w wyniku nowotworów, operacji czy urazów. To silne substancje, które mają za zadanie zahamowanie przekazywania informacji bólowych w układzie nerwowym – skutecznie blokują konkretne impulsy dochodzące do mózgu.

Te leki działają jak narkotyk. Rzeczywiście skutecznie uśmierzają ból, ale także silnie uzależniają, jeżeli pacjent przyjmuje je zbyt długo. Przedawkowanie tego typu leków zabija rocznie więcej Amerykanów niż kokaina czy heroina. Z danych Centers for Disease Control and Prevention wynika, że liczba zgonów spowodowanych przez przedawkowanie opioidów przez 10 lat wzrosła w Ameryce czterokrotnie.

Legalne leki zabijają więcej osób niż nielegalne narkotyki

CDC apeluje do lekarzy, aby leki o silnym działaniu narkotycznym przepisywali jedynie pacjentom, którzy bezwzględnie tego potrzebują. Leczenie musi odbywać się pod stałą kontrolą lekarza, ponieważ w tym przypadku nie trudno o uzależnienie. Jednak, jak podaje szef CDC, doktor Thomas Frieden, zagrożenie przedawkowaniem leków nie dotyczy tylko samego pacjenta:

– Przedawkowania leków wydawanych z przepisu lekarza są już w USA prawdziwą epidemią. Większość ofiar umiera wskutek zażycia leków przepisanych innej osobie. Mowa o lekach, które pozostawione zostały w domowej apteczce, gdzieś na półce w łazience; o lekach przepisanych krewnym lub znajomym.

Wcześniejsze badania, które przeprowadzono w latach 2008-2009, wykazały, że 5 proc. Amerykanów powyżej 12. roku życia nadużywa tego rodzaju środków przeciwbólowych. Roczne zużycie OxyContinu, Vicodinu i metadonu w USA wynosi już 7,1 kg na 10 tys. ludności. Koszty, jakie ponoszą koncerny ubezpieczeniowe z powodu nadużycia tych środków, oceniane są na 72,5 mld rocznie.

Chociaż opioidy stosowane były dotąd głównie przy bólach pooperacyjnych, nowotworach czy AIDS, niedawno przemysł farmaceutyczny rozszerzył ich zastosowanie i wykorzystał użyte w nich składniki do produkcji leków likwidujących bóle kręgosłupa czy stawów. Chociaż przynoszą ulgę w cierpieniu, wywołują silne uzależnienie. Jeżeli przez dłuższy czas zażywamy tego typu leki, w końcu przestają one na nas działać. Pacjent zażywa ich więcej i więcej, a nie przynosi mu to ulgi. Dlaczego? Zjawisko to nosi w medycynie nazwę przeczulicy indukowanej przez opioidy. Z czasem układ nerwowy uniewrażliwia się na ból i doświadcza go ze zdwojoną siłą. Po prostu uodparniamy się na leki i przestają one na nas działać.

Naturalne, syntetyczne i półsyntetyczne opioidy to głównie leki przeciwbólowe: morfina, fentanyl, metadon, buprenorfina, hydromorfon, oksykodon i tramadol. Rzadziej stosuje się opioidy o działaniu przeciwkaszlowym (kodeina) bądź przeciwbiegunkowym (immodium, dawniej preparaty opium). W Polsce dostępne są wszystkie leki opioidowe z wyjątkiem hydromorfonu.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tych leków nadal brakuje. GIF aktualizuje listę
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Tabletki zamiast czekoladek? Taki prezent może się skończyć pobytem w szpitalu
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Mogą zaszkodzić zdrowiu. "Jedne z najczęściej stosowanych leków"
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent powołał Radę Zdrowia. Na jej czele stanął Piotr Czauderna
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o Funduszu Medycznym. "Nie ma i nie było mojej zgody"
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Popularna przekąska zbawienna dla mózgu. Naukowcy potwierdzają
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Szef Wojskowego Instytutu Medycznego o nieprzygotowaniu do wojny. "To nasza 'pięta achillesowa'"
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Regularnie dostarczasz kwasów omega-3? Takie są skutki dla mózgu i serca
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Wirusy atakują układ pokarmowy. "Mamy trzykrotny wzrost przypadków"
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Nietypowe objawy miażdżycy. Ten znak ma nawet 75 proc. chorych
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Sieć wycofuje partię cytryn. Należy je zwrócić do sklepu lub wyrzucić
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"
Limitowanie badań znów zagrozi pacjentom. "Nie chcemy umierać w kolejkach"