Makrogole – działanie, właściwości i zastosowanie
Makrogole to polimery, które są szeroko stosowane, głównie jako leki ułatwiające wydalanie mas kałowych. Dzięki swojej budowie umożliwiają wiązanie i zatrzymywanie wody w organizmie. Powinny być przyjmowane z elektrolitami, aby uzupełniać niedobory soli mineralnych. Co warto o nich wiedzieć?
1. Co to są makrogole?
Makrogole (polietylenoglikole, PEG) są długimi polimerami o budowie liniowej i różnej masie cząsteczkowej (od 300 do 3350 daltonów). Stanowią kompleks wielu połączonych ze sobą cząsteczek tlenku polietylenu.
Stosuje się je głównie przy zaparciach, ponieważ działają przeczyszczająco. Warto jednak wiedzieć, że makrogole stosowane są nie tylko w postaci płynnych formulacji farmaceutycznych oraz tabletek. To również składniki dermokosmetyków i maści. PEG występują w postaci białego, woskowatego ciała stałego w formie płatków.
2. Działanie PEG
Ze względu na zdolność wiązania wody makrogole są szeroko stosowane jako leki ułatwiające wydalanie mas kałowych. Zaleca się je w leczeniu przewlekłych zaparć. Działanie preparatów występuje od 24 do 48 godzinach od ich przyjęcia.
Długołańcuchowe makrogole nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, dlatego pozostając w świetle jelita mogą wywierać działanie wiążące wodę. Mogą ją zatrzymywać poprzez odziaływania wodorowe. Mechanizm działania związany jest także z aktywnością osmotyczną leku, co powoduje napływ wody do jelita i upłynnienie bądź rozluźnienie mas kałowych. Obecność makrogoli prowadzi do zwiększenia objętości i rozmiękczenia stolca, co ułatwia defekację.
3. Preparaty zawierające makrogole
Preparaty na zaparcia, które zawierają makrogole, wykorzystuje się w przypadku zaparć. Definiuje się je jako zbyt małą częstotliwość wypróżnień (dwa w przeciągu tygodnia), a także trudności z oddawaniem stolca, konieczność nadmiernego parcia w trakcie defekacji, uczucie niecałkowitego wypróżnienia czy obecność suchego kału.
Makrogole mogą być podawane same lub w połączeniu z elektrolitami, najczęściej z jest to siarczan sodu, wodorowęglany, chlorek sodu i potasu. To zapobiega niedoborom soli mineralnych. Są również wykorzystywane w oczyszczaniu jelita grubego przed zabiegami na jelicie grubym. Stosuje się je również podczas przygotowań do badania diagnostycznego (endoskopowego, radiologicznego).
Wówczas podawane są z dużą ilością płynu oraz w objawowym leczeniu zaparć. Preparaty z makrogolami dostępne są w formie proszku lub koncentratu do sporządzania roztworu doustnego. Można je kupić w aptekach bez recepty. Nie są refundowane.
Preparaty na rynku polskim zawierające makrogole to:
- Forlax (proszek do sporządzania roztworu),
- Dicopeg (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- Dicopeg Junior (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- Dicopeg Junior Free (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- DulcoSoft (roztwór doustny),
- DulcoSoft (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- DulcoSoft Junior (roztwór doustny),
- MacroBalans (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- Macroxol Junior (proszek do sporządzania roztworu doustnego),
- Olopeg (koncentrat do sporządzania roztworu),
- Xenna Balance (proszek do sporządzania roztworu doustnego).
- Xenna Balance Junior (proszek do sporządzania roztworu doustnego)
4. Skutki uboczne, przeciwwskazania i środki ostrożności
Działania niepożądane makrogoli to najczęściej biegunki, zwiększona ilość gazów w jelitach oraz nudności.
Substancji nie należy spożywać, jeśli stwierdzono nadwrażliwość na substancję czynną, glikol polietylenowy, dwutlenek siarki lub inne składniki preparatu. Przeciwskazaniem do ich stosowania są również:
- stany zapalne,
- niedrożność przewodu pokarmowego,
- ból nieznanego pochodzenia.
- perforacja przewodu pokarmowego.
- ryzyko perforacji przewodu pokarmowego,
- owrzodzenie jelit,
- ciężki stan chorego,
- zapalenie jelit, w tym chorobę Leśniowskiego i Crohna,
- cukrzyca,
- nietolerancja fruktozy.
5. Czy makrogole są bezpieczne?
Czy makrogol jest bezpieczny? Tak, ponieważ nie ulega wchłanianiu z przewodu pokarmowego, nie jest metabolizowany przez mikrobiotę jelitową, nie narusza błony śluzowej jelit i żołądka.
Makrogole mogą być stosowane przewlekle. Lek nie ulega wchłanianiu z przewodu pokarmowego. Związki te są nietoksyczne (nawet w dużych dawkach). To dlatego uznaje się za bezpieczne. Dopuszcza się ich stosowanie nawet u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią, a także u dzieci od 8 lat. Makrogole powinny być jednak aplikowane tylko wtedy, kiedy nie występują przeciwwskazania.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.