Lek stosują miliony Polaków. "Wtedy może pojawić się deficyt"

Z cukrzycą, przewlekłą chorobą metaboliczną, w której organizm ma problem z regulacją poziomu cukru we krwi, zmaga się coraz więcej Polaków.

Prognozy Ministerstwa Zdrowia wskazują, że do 2030 roku liczba chorych może wzrosnąć do 4,2 miliona, co oznacza, że co dziesiąty Polak będzie zmagał się z cukrzycą. Co więcej, około 25 proc. osób z cukrzycą nie ma postawionej diagnozy i nie jest świadoma swojej choroby.

Statystyki mogą być więc mocno niedoszacowane. - Wzrost, który jeszcze do niedawna prognozowano na najbliższe sześć lat, możemy osiągnąć nawet kilka lat wcześniej. Aktualnie pacjentów przybywa wręcz w galopującym tempie. Nie spodziewaliśmy się tak gwałtownych zmian - wyjaśniał prof. dr hab. n. med. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Główne objawy, które powinny wzbudzić niepokój i mogą zwiastować chorobę, to nadmierne pragnienie, suchość w ustach, częste oddawanie moczu, a także senność i uczucie zmęczenia. Cukrzycę można również rozpoznać po zapachu – w przypadku kwasicy ketonowej, groźnego powikłania choroby, pot i mocz mogą mieć owocową lub acetonową woń, a w ustach może pojawić się słodkawy, owocowy posmak.

- Typowa triada najbardziej charakterystycznych objawów to wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu i nieintencjonalna utrata masy ciała - wyjaśniał w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM.

Według badań opublikowanych w czasopiśmie "The Lancet" w listopadzie 2024 roku, na świecie żyje około 828 milionów dorosłych osób z cukrzycą. Naukowcy wskazują też, że około 59 proc. dorosłych powyżej 30. roku życia nie otrzymuje odpowiedniego leczenia.

Zobacz także: To jeden z nietypowych objawów cukrzycy. Tak może dać znać o sobie chorobva

Tak ogromna grupa chorych przyjmuje odpowiednio dopasowane leki, a w Polsce już pojawiają się okresowe, regionalne, problemy z ich dostępnością. Ich przyjmowanie jest szczególnie ważne w przypadku cukrzycy typu 1, gdy organizm nie produkuje insuliny, co wymaga jej codziennego podawania. W cukrzycy typu 2 insulina może być produkowana, ale komórki organizmu nie reagują na nią prawidłowo, co prowadzi do podwyższonego poziomu glukozy we krwi.

Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie mówi w rozmowie z WP abcZdrowie, czy rzeczywiście chorzy na cukrzycę mogą mieć problem ze zdobyciem leku. - Faktycznie, są światowe projekcje, że znacznie wzrośnie zapotrzebowanie na insulinę. Pokazywały się takie zestawienia, że insuliny zabraknie w związku z gwałtownym wzrostem liczby chorych na cukrzycę. Jednak jest to wyzwanie na przyszłość .

- Mimo stosowania nowoczesnych leków, insulina będzie bardzo potrzebna. Istnieją obawy, czy światowy przemysł farmaceutyczny zapewni jej pełną dostępność, ale myślę, że to jest odległa perspektywa - zaznacza specjalista.

Zdaniem specjalisty, w tej chwili raczej nie mamy z tym problemem do czynienia. - Zarówno nowoczesne analogi insuliny, jak i insuliny ludzkie, są produkowane w wystarczającej ilości. Chwilowe problemy polegają na nierównomiernej dystrybucji, co oznacza, że lokalnie może zabraknąć jakiegoś rodzaju. Z tego, co widzę, to analogi insuliny są dostępne - jak nie w tej aptece, to w innej. Obecnie nie jest to jeszcze niepokojące, ale mogą być chwilowe niedostatki w zaopatrzeniu.

Jak tłumaczy prof. Dzida, wynika to z logistyki. - Zmiany organizacyjne u jednego z polskich producentów insuliny doprowadziły do tego, że mogą pojawić się przejściowe kłopoty i stąd mogą wynikać braki - wyjaśnia diabetolog.

Jednak pojawił się inny problem. - W tej chwili niektóre firmy nie zapewniają za darmo wstrzykiwaczy dla osób, które chcą je wymienić, ale za pełną opłatą. Co prawda nie we wszystkich aptekach tak się dzieje, tylko w tych, które akurat prowadzą sprzedaż tego rodzaju insuliny - dodaje.

Prof. Grzegorz Dzida wyjaśnia, jakie są konsekwencje, gdy chory na cukrzycę nie będzie przyjmował tego leku. - To zależy od typu cukrzycy. W cukrzycy typu 1 życie zależy od podaży insuliny w postaci wstrzyknięcia. Podobnie jest na przykład po wycięciu trzustki. Natomiast w cukrzycy typu 2 mamy wiele innych leków, które mogą zastąpić insulinę - tłumaczy ekspert.

Mimo że obecnie nie odnotowuje się powszechnych problemów z dostępnością leku, to firma Novo Nordisk planuje stopniowe wycofywanie niektórych swoich produktów insulinowych. Na przykład, insulina Levemir będzie dostępna do końca 2026 roku, a insuliny ludzkie tej firmy oraz preparat NovoMix 50 Penfill zostaną wycofane z rynku do końca 2027 roku.

Co prawda na rynku dostępne są alternatywne preparaty insulinowe zarówno od Novo Nordisk, jak i innych producentów, ale warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym w celu omówienia ewentualnych modyfikacji terapii insulinowej.

Mgr farm. Angelika Talar-Śpionek z serwisu gdziepolek.pl informuje, że na ten moment insulin nie brakuje w aptekach, ale mogą pojawić się problemy z ich dostępnością. - Należy mieć z tyłu głowy komunikat Novo Nordisk o stopniowym wycofywaniu globalnie penów z insuliną ludzką. Wówczas pacjenci mogą przechodzić na analogi i wtedy może pojawić się deficyt. Zwłaszcza że pacjentów z cukrzycą typu 1 z roku na rok przybywa - uprzedza farmaceutka.

Aby przeciwdziałać tej tendencji, kluczowe jest promowanie zdrowego stylu życia, regularne badania profilaktyczne oraz edukacja społeczeństwa na temat czynników ryzyka i objawów choroby.

Joanna Rokicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl